Điểm chung của các nước lên kế hoạch sống chung với COVID-19, Việt Nam liệu có thể đi theo con đường này?

Chứng nhận tiêm chủng, khỏi bệnh và kết quả âm tính

Cuộc chiến với COVID-19 ở các quốc gia châu Âu đã thay đổi. Từ Anh, Pháp, Đức cho đến Italy, các nhà lãnh đạo cũng dường như bỏ mục tiêu '"xóa sổ" virus SAR-CoV-2. Thay vào đó, những quốc gia này đang lên kế hoạch cho việc sống chung với nó.

Biện pháp chính của các quốc gia này là chiến dịch tiêm vắc xin mũi nhắc lại, đeo khẩu trang, xét nghiệm thường xuyên và tuân thủ các biện pháp giãn cách xã hội để dịch bệnh không vượt ngoài rầm kiểm soát trước khi mùa đông đến, theo Wall Street Journal.

Đức là quốc gia chưa từng dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp hạn chế phòng dịch COVID-19. Song, lúc này Berlin lại đang lên kế hoạch trở lại cuộc sống bình thường, bất kể số ca mắc COVID-19 mỗi ngày vẫn ở mức hàng nghìn.

Trong tuần qua, Đức đã cho phép những người đã tiêm phòng vắc xin, người đã khỏi bệnh hoặc có kết quả xét nghiệm âm tính được đến nhà hàng, bệnh viện và các địa điểm trong nhà khác. Nước này cũng bắt buộc quy định đeo khẩu trang, kể cả đối với người đã được chủng ngừa, khi hoạt động trong không gian kín và trên phương tiện công cộng.

Hay tại Pháp và Italy, giấy chứng nhận tiêm chủng, khỏi bệnh sau khi mắc virus hay xét nghiệm âm tính cũng là điều kiện tiên quyết để người dân có thể tham gia các hoạt động thường nhật. Thậm chí, những nhà hàng Pháp nếu không thực hiện kiểm tra thông tin trên của khách hàng có nguy cơ phạt tới 10.600 USD và một năm tù.

Anh cũng đang lên kế hoạch dỡ bỏ hầu hết biện pháp hạn chế. Quốc gia này đặt niềm tin vào hiệu quả của vắc xin, cũng như ý thức của cộng đồng để cùng vượt qua dịch bệnh.

Thủ tướng Boris Johnson kêu gọi nước Anh học cách chung sống với virus, như cách người dân xứ sở sương mù chung sống với các căn bệnh đường hô hấp khác.

Nới lỏng nhưng không gây áp lực lên hệ thống y tế

Trái ngược với chiến lược "mở toang" như Anh, kế hoạch sống chung với COVID-19 của một số nước Đông Nam Á như Singapore hay Thái Lan lại có phần thận trọng hơn. Bắt đầu từ ngày 1/9, Thái Lan sẽ nới lỏng các quy định giãn cách sau khi dịch COVID-19 tại nước này có dấu hiệu suy giảm.

Theo đó, nước này cho phép tụ tập lên đến 25 người (trước đó chỉ cho phép 5 người), nối lại các chuyến bay nội địa, mở cửa trở lại công viên công cộng và tiệm làm đầu ở 29 tỉnh.

Thay vì cố gắng đưa số ca nhiễm về 0, mục tiêu chuyển sang kiểm soát các đợt bùng phát ở mức không gây quá tải hệ thống chăm sóc sức khỏe, đồng thời duy trì nhiều hoạt động thương mại ở những trung tâm chính, bao gồm thủ đô Bangkok và các tỉnh lân cận.

Theo Nikkei Asia, việc kiểm tra giấy xác nhận tiêm vắc xin COVID-19, xác nhận âm tính,... cũng đã trở thành hình ảnh quen thuộc tại các nhà hàng ở Singapore. Bất cứ thành viên nào trong nhóm chưa được tiêm chủng đều không thể dùng bữa tại nhà hàng, ngoại trừ trẻ nhỏ chưa đủ điều kiện tiêm phòng.

Quy định về số người được phép tham gia các hoạt động sinh hoạt cộng đồng nâng từ 2 lên 5 người. Mỗi hộ gia đình có thể tiếp đón tối đa 5 khách/ngày. Công dân Singapore đã tiêm chủng đủ hai liều vắc xin có thể tham gia các hoạt động không cần đeo khẩu trang, có nguy cơ lây nhiễm cao hơn hoặc những sự kiện quy mô lớn.

Song, những cư dân chưa được tiêm chủng sẽ tiếp tục đối mặt với các hạn chế nghiêm ngặt. Họ chỉ được ăn uống tại quầy hàng ngoài trời.

Vắc xin chính là chìa khóa

Dễ dàng nhận thấy rằng, tiêm chủng vắc xin chính là chìa khóa quyết định việc mở cửa đất nước, phục hồi kinh tế. Cũng chính bởi vậy, tiêm chủng đang là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia trên thế giới nuôi tham vọng chung sống với đại dịch.

Theo cựu quan chức Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), ông Scott Gottlieb, qua thời gian, đại dịch thường trở thành bệnh đặc hữu (endemic), như cúm. Các virus gây bệnh đặc hữu lây lan liên tục và vẫn gây tử vong nhưng không làm gián đoạn hoạt động xã hội. Đây cũng chính là tương lai của đại dịch COVID-19.

Theo đó, COVID-19 sẽ trở thành bệnh đặc hữu khi số người có miễn dịch (qua chủng ngừa hoặc nhiễm bệnh) đạt đến mức độ nhất định và tiêm vắc xin là con đường an toàn nhất để tiến tới mục tiêu này. Các nước đang chọn sống chung với COVID-19 nêu trên đều có tỷ lệ tiêm chủng cao.

Theo Reuters, đã có 80% dân số Singapore đã tiêm đủ vắc xin ngừa COVID-19. Dữ liệu từ Our World in Data cho thấy con số này ở Anh là 63%, ở Đức và Italy là hơn 60% và Pháp là 59%.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), chỉ 0,01% người tiêm đủ hai liều ở nước này phải nhập viện do COVID-19. Tại Pháp, chỉ 65 trên 1 triệu người phải nhập viện vào tuần đầu tiên của tháng 8, thấp hơn 2/3 so với lúc con số này đạt đỉnh trong tháng 3. Trong cùng tuần lễ trên ở Đức và Italy, tỷ lệ nhập viện trên 1 triệu người đã giảm 90% so với mức cao nhất gần đây.

Các nước sống chung với dịch đã tiêm vắc xin ít nhất cho 60% dân số

Từ kinh nghiệm của các quốc gia đang chấp nhận việc "sống chung với COVID-19" như Anh, Italy, Đức hay Singapore,... có thể thấy rằng, điểm chung của các quốc gia này là tỷ lệ tiêm chủng vắc xin đủ hai liều cho toàn bộ người dân ở mức 60% trở lên.

Bên cạnh đó, điều quan trọng của giai đoạn "sống chung với COVID-19" chính là hệ thống y tế không bị quá tải vì những ca bệnh nặng.

Tờ Straits Times dẫn lời Phó giáo sư David Lye, người đứng đầu nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Quốc gia về Bệnh truyền nhiễm Singapore: "Một yếu tố quan trọng khác đó là không được có quá nhiều các ca nhiễm nặng khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải."

Ngoài ra, một yếu tố cần phải quan tâm khác chính là độ phủ vắc xin đến các đối tượng dễ tổn thương như trẻ em. Bởi trên thực tế, các nước Anh, Đức hay Italy hiện cũng đang gặp thách thức trong việc mở rộng độ phủ của vắc xin sang đối tượng trẻ em, khi mùa tựu trường sắp đến. New York Times nhận định, việc chưa tiêm phòng cho trẻ em và thanh thiếu niên nhỏ tuổi sẽ khiến tỷ lệ lây nhiễm có thể tăng cao hơn nữa.