Đi tìm lời giải cho việc dòng tiền ‘tụt áp’ mạnh trên thị trường chứng khoán phái sinh
Dòng tiền trên thị trường chứng khoán phái sinh ‘tụt áp’
Thống kê trong tháng 1, khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh đạt 2.875.870 hợp đồng, ghi nhận mức cao kỉ lục kể từ khi thị trường này đi vào vận hành. Tổng giá trị giao dịch danh nghĩa đạt 244.673 tỉ đồng.
Sau khi tăng mạnh trong tháng 1, thị trường chứng khoán phái sinh liên tục có những phiên giao dịch èo uột với thanh khoản ‘tụt áp’. Ghi nhận giao dịch từ ngày 15 – 20/2, thanh khoản trên thị trường phái sinh giảm mạnh. Điển hình, tổng khối lượng giao dịch chứng khoán phái sinh ngày 15/2 đạt 88.745 hợp đồng, giảm 28,2%. Phiên 18/2, tổng khối lượng giao dịch tiếp tục giảm xuống còn 69.879 hợp đồng.
 |
| Thanh khoản trên thị trường chứng khoán phái sinh trong ba tháng gần đây. Nguồn: HNX |
Từ ngày 15/2, nhà đầu tư đóng thêm ba loại phí mới cho HNX và VSD khi giao dịch chứng khoán phái sinh
Theo tìm hiểu của chúng tôi, với chính sách mới áp dụng từ ngày 15/2, căn cứ theo Thông tư 127 năm 2018 của Bộ Tài chính, bên cạnh phí giao dịch của công ty chứng khoán, nhà đầu tư phải đóng thêm ba loại phí cho Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Hội (HNX) và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD).
Thứ nhất, HNX thu phí giao dịch 3.000 đồng/Hợp đồng tương lai (HĐTL). Tức là với mỗi hợp đồng, nhà đầu tư mất thêm 3.000 đồng nộp cho HNX. Phí giao dịch do công ty chứng khoán thu. Trước thời điểm 15/2, nhà đầu tư không phải đóng loại phí này.
Được biết, phí do HNX thu được tính trên mỗi chiều hợp đồng. Ví dụ, nhà đầu tư mở 10 vị thế và đóng 10 vị thế. Lúc đó tổng mức phí đóng cho HNX là 60.000 đồng.
 |
| HNX thu phí giao dịch chứng khoán phái sinh. Ảnh: Thu Thủy |
Thứ hai, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) thu phí quản lý vị thế. Những vị thế không đóng trong ngày mà nắm giữ qua đêm, VSD sẽ thu 3.000 đồng/vị thế/ngày. Phí quản lý vị thế được tính trong cả ngày nghỉ. Ví dụ, trong trường hợp nhà đầu tư có 10 vị thế mở tại ngày Thứ 6, tổng mức phí quản lý vị thế tính cho 3 ngày Thứ Sáu, thứ Bẩy và Chủ Nhật là 90.000 đồng.
Ngoài ra, VSD thu phí quản lý tài sản kí quỹ bằng 0,003% giá trị lũy kế số dư tài sản ký quỹ. Tức là khi nhà đầu tư có tiền nộp kí quỹ, Trung tâm sẽ thu phí tối thiểu 400.000 đồng/tài khoản/tháng và tối đa 2 triệu đồng/tài khoản/tháng. Phí được thu vào cuối tháng khi khách hàng phát sinh số dư tài sản ký quỹ lũy kế cuối các ngày trong tháng. Trường hợp, nếu khách hàng đồng thời nộp và rút hết tiền ký quỹ thành công trong ngày, tương ứng số dư tài sản ký quỹ cuối ngày bằng 0 thì phí quản lý tài sản lý quỹ sẽ không phát sinh trong ngày đó.
“Với một thị trường đang vận hành bình thường mà nhà đầu tư mất thêm các khoản phí giao dịch như vậy thì họ sẽ giảm giao dịch đi, thanh khoản thị trường sẽ giảm xuống”, môi giới T. L. tại một công ty chứng khoán đứng đầu về thị phần môi giới chứng khoán phái sinh chia sẻ.
Thị trường cơ sở hút tiền trở lại
Một lý do nữa khiến thanh khoản thị trường phái sinh giảm đi là thị trường cơ sở đang có những cơ hội đầu tư hấp đẫn, nhà đầu tư phân bổ tiền trở lại thị trường này. Cụ thể, thanh khoản thị trường cơ sở những phiên gần đây tăng lên, môi giới T. L. chia sẻ quan điểm.
Theo nhân viên môi giới này chia sẻ, việc tăng phí giao dịch phái sinh không có ảnh hưởng lớn. Vì những nhà đầu tư ít giao dịch sẽ không quan tâm nhiều vì tiền phí phát sinh không đáng kể. Thứ hai là nếu nhà đầu tư không giao dịch phái sinh thì họ sẽ chuyển tiền sang thị trường cơ sở, rất ít trường hợp rút tiền ra. Do đó, nhân viên môi giới không bị ảnh hưởng nhiều với chính sách phí mới.
 |
| Thị trường chứng khoán cơ sở diễn biến tích cực trong một tháng gần đây. Nguồn: VNDirect |
Tại Việt Nam, nhà đầu tư ưu tiên cho thị trường cơ sở. Thị trường cơ sở là cốt lõi của thị trường chứng khoán còn thị trường chứng khoán phái sinh mục tiêu là một kênh phòng vệ rủi ro, tuy nhiên nhà đầu tư sử dụng nó như một kênh kiếm thêm lợi nhuận thì đây sẽ không phải kênh ưu tiên. Do vậy khi thị trường cơ sở bớt hấp dẫn thì nhà đầu tư sang phái sinh nhiều hơn và ngược lại, thị trường cơ sở hấp dẫn thì dòng tiền sẽ quay trở lại, nhân viên môi giới T. L. bày tỏ quan điểm.
