Thị trường chứng khoán ở Việt nam được hình thành và phát triển với việc thành lập UBCKNN ngày 28/11/1996. Từ tháng 3/2004, UBCKNN là một bộ phận của Bộ Tài Chính. Thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh dấu bằng sự ra đời của trung tâm giao dịch chứng khoán TP HCM ngày 20/7/2000. Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, được thành lập theo Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg ngày 11/7/1998. Đến năm 2005, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội chứng khoán Hà nội mới chính thức đi vào hoạt động.
Phân loại thị trường chứng khoán
Tháng 9/2018, tổ chức FTSE Russell công bố báo cáo phân loại thị trường thường niên. Theo báo cáo, "Việt Nam hiện đang được phân loại là thị trường chứng khoán cận biên và được thêm vào danh sách theo dõi để có thể nâng hạng lên thị trường chứng khoán mới nổi hạng hai". Các quỹ ETF có quy mô lớn đầu tư trên thị trường mới nổi, hầu hết các quỹ đầu tư theo chỉ số MSCI và được quản lý bởi BlackRock Fund. Tuy nhiên, 4 quỹ có quy mô lớn sử dụng chỉ số FTSE được quản lý bởi Vanguard, Charles Schwab và Ivesco PowerShares Capital.
Thành phần tham gia thị trường chứng khoán
Hiện, thành phần tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam được chia thành nhóm nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài (giao dịch khối ngoại). Nhà đầu tư trong nước tham gia thị trường chứng khoán gồm cá nhân, tổ chức (công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư, công ty cổ phần…).
Nhóm nhà đầu tư nước ngoài là các cá nhân hoặc tổ chức theo dạng quỹ đầu tư. Hiện nay một số quỹ đầu tư nước ngoài với danh mục trị giá hàng trăm triệu USD như VinaCapital VOF, VEIL, VNM ETF. Lũy kế 11 tháng đầu năm 2018, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng khoảng 1,86 tỉ USD trên toàn thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, khối này đã bán ròng tại tất cả các thị trường trong khu vực, cụ thể, Thái Lan (bán ròng 8,9 tỉ USD), Indonesia (3,3 tỉ USD), Malaysia (2,6 tỉ USD), Philippines (hơn 1 tỉ USD).
Các chỉ số của thị trường
Sự biến động của thị trường chứng khoán hàng ngày được thể hiện qua sự biến động của của các chỉ số thị trường như VN-Index, HNX-Index và UPCoM-Index. Bên cạnh giao dịch cổ phiếu, hoạt động giao dịch chứng khoán phái sinh cũng thu hút dòng tiền của các nhà đầu tư trên thị trường. Hợp đồng tương lai (HĐTL) trên chỉ số VN30 là một trong những sản phẩm phái sinh đầu tiên trên thị trường. Để đưa ra nhận định về diễn biến thị trường chứng khoán Việt Nam trong những phiên giao dịch tiếp theo, hàng ngày, các công ty chứng khoán sẽ công bố báo cáo nhận định thị trường chứng khoán như CTCP Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC), CTCP Chứng khoán Rồng Việt, CTCP Chứng khoán VNDirect, CTCP Chứng khoán SSI, CTCP Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS) …