Cuộc đua của các doanh nghiệp ngành sữa theo từng phân khúc
Theo Quy hoạch Phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025, sản lượng sữa tươi sản xuất trong nước dự kiến đạt 1 tỉ lít, đáp ứng 38% nhu cầu tới năm 2020 và 1,4 tỉ lít đáp ứng 40% nhu cầu năm 2025.
Trên thực tế, Hiệp hội sữa Việt Nam cho biết, từ trước đến nay, 70% sữa nước được sản xuất tại Việt Nam là từ sữa hoàn nguyên. Trong khi đó, nhu cầu về sữa tiệt trùng và sữa thanh trùng (sữa nước, sản xuất từ sữa tươi) ngày càng tăng cao do thay đổi nhận thức của người tiêu dùng đối với các sản phẩm bổ dưỡng. Ngoài ra, mức tiêu thụ các sản phẩm khác được sản xuất từ sữa tươi, đặc biệt là sữa chua cũng đẩy nhu cầu sữa tươi tăng cao.
Theo xu hướng này, vài năm gần đây, các doanh nghiệp ngành sữa đã thay đổi chiếc lược kinh doanh trong “miếng bánh” thị phần.
 |
| Các sản phẩm sữa được bày bán ở siêu thị. (ảnh: MA). |
Mức độ cạnh tranh phân khúc sữa bột ngày càng gay gắt
Hiện đứng đầu phân khúc sữa bột với thị phần 40,6% nhưng Vinamilk vẫn gặp không ít khó khăn do các đối thủ nhỏ hơn như Nutifood, Dutch Lady và TH true Milk tung ra các sản phẩm mới.
Cụ thể, dù theo sau Vinamilk ở phân khúc này nhưng nhờ sản phẩm đặc thù, kết hợp với mức giá trung bình thấp hơn 10-15% so với đối thủ, NutiFood đang dần có được thị phần tăng trưởng tốt trên thị trường sữa bột.
Nếu năm 2014, thị phần sữa bột của NutiFood chỉ khoảng 10%, thì năm 2017 con số này đã tăng lên 15%, chủ yếu đánh vào phân khúc trung bình thấp. Hiện sản phẩm GrowPLUS+ của NutiFood chiếm thị phần cao nhất trong phân khúc sữa bột đặc trị dành cho trẻ em (39,3%) và phân khúc sữa bột pha sẵn trên toàn quốc (37,4%), theo khảo sát của Nielsen.
Bên cạnh đó, các hãng sữa quốc tế như Abbott, Friesland Campina, Mead Johnson, Nestle và nhiều hãng sữa nhỏ hơn khác đều có năng lực tốt về marketing và nghiên cứu, phát triển sản phẩm. Do vậy những doanh nghiệp này luôn luôn là nguy cơ cạnh tranh với Vinamilk.
Theo chia sẻ mới đây của ban lãnh đạo Vinamilk, công ty đã chốt giá bột sữa cho sản xuất đến tháng 5 - 6/2019, ở mức cao hơn một chút so với cùng kỳ năm ngoái. Vì giá bột sữa tăng mạnh trong thời gian qua, có thể khiến chi phí sản xuất 6 tháng cuối năm tăng nên công ty cho biết có thể sẽ tăng giá bán thêm 1 - 3% để hỗ trợ biên lợi nhuận nếu giá bột sữa tiếp tục xu hướng tăng trong các tháng tới.
Trong số các sản phẩm sẽ được tung ra trong năm 2019, VinamIlk dự kiến có một sản phẩm sữa bột hữu cơ cao cấp cho trẻ nhỏ, cạnh tranh trực tiếp với các thương hiệu nước ngoài, có giá xấp xỉ đối thủ.
Trong các năm qua, thị phần sữa bột cho trẻ nhỏ của Vinamilk tăng chủ yếu nhờ các thương hiệu Optimum (tại các thành phố) và Grow Plus.
“Miếng bánh” thị phần sữa nước hấp dẫn các tay chơi lớn
Theo công ty nghiên cứu thị trường Kantar World Panel, sữa nước có tính cạnh tranh ít hơn so với sữa bột vì các doanh nghiệp trong nước có lợi thế về nguồn cung.
Phân khúc này có tốc độ tăng trưởng gộp bình quân năm khoảng 14,6% trong 5 năm qua và tăng trưởng 13% trong năm 2018.
Vinamilk
Trong đó, Vinamilk tiếp tục dẫn đầu, chiếm 55% thị phần.
Tuy nhiên, với các dự báo đầy tiềm năng của thị trường sữa nước, đặc biệt là sữa tươi chỉ mới đáp ứng 35%, phần còn lại phục thuộc nhập khẩu khiến những doanh nghiệp khác tìm cách xâm nhập phân khúc này.
TH true Milk
Ngay từ khi thành lập, TH true Milk đã đặt mục tiêu chiếm 50% thị trường sữa tươi vào 2020. Tập đoàn rút “hầu bao” 1,2 tỉ USD cũng như nhiều nhân lực nhằm xây dựng dự án trang trại chăn nuôi bò sữa lớn nhất châu Á và nhà máy sữa lớn nhất Đông Nam Á.
Việc tập trung vào dòng sản phẩm mới đã giúp TH true Milk có những bước phát triển. Chỉ 5 năm sau ngày ra mắt sản phẩm đầu tiên, đến năm 2015, TH true Milk là doanh nghiệp sở hữu đàn bò sữa lớn nhất Việt Nam với quy mô đàn lên tới 45.000 con, trên diện tích trang trại rộng 8.100 ha tập trung ở Nghệ An.
Nutifood
Ngoài tập trung vào phân khúc sữa bột, theo xu hướng của người tiêu dùng cùng với bệ đỡ thương hiệu, Nutifood cũng đang nhắm tới phân khúc sữa nước với những kế hoạch táo bạo, trong đó có việc hợp tác với Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) xây dựng vùng nguyên liệu sữa tươi với gần 120.000 con bò sữa, có khả năng cung cấp 1,2 triệu lít sữa/ngày.
Tuy nhiên đến hiện tại thì chương trình hợp tác trên không như mong đợi nên lượng sữa tươi của Nutifood bán ra khá hạn chế, vì vùng nuôi bò của công ty chỉ mới đạt vài nghìn con, thấp so với các công ty khác.
Doanh nghiệp khác
Ngoài ra, phân khúc sữa nước cũng hấp dẫn các doanh nghiệp như Nestle, CTCP Sữa Quốc tế (IDP) và Mộc Châu.
Được quỹ VinaCapital đầu tư cùng với sự dẫn dắt của “phù thủy marketing” là Tổng giám đốc Trần Bảo Minh, IDP đang tập trung xây dựng thương hiệu lớn ở trong nước và tầm nhìn hướng tới thị trường quốc tế. Công ty mạnh tay chi tiền vào việc quảng bá sữa tươi các loại trên các kênh truyền hình, đặc biêt là kênh dành cho trẻ em.
Nhu cầu sữa cao cấp ngày càng tăng
Theo đánh giá của CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), nhu cầu sử dụng các sản phẩm sữa chua, sữa nước cao cấp (organic, sữa A2) và các loại sữa thay thế từ thực vật (sữa óc chó, sữa đậu nành, sữa macca) đang ngày càng gia tăng.
 |
Ưu thế sẽ thuộc về các doanh nghiệp đã chuẩn bị đầy đủ nguồn lực để đón đầu cơ hội. Các doanh nghiệp tiên phong như Vinamilk, TH True Milk sẽ có lợi thế hơn các đối thủ trong ngành khi đã sở hữu được hệ thống nhà máy sữa đạt chuẩn quốc tế, cho ra mắt các dòng sản phẩm cao cấp phù hợp với nhu cầu thị trường.
Nắm bắt xu hướng này, trong những tháng đầu năm 2018, Vinamilk đã ra mắt 8 dòng sản phẩm ở phân khúc sữa cao cấp. Công ty còn ký thỏa thuận hợp tác cùng Nông trường sông Hậu (Cần Thơ) để quy hoạch “Tổ hợp các trang trại bò sữa công nghệ cao” với quy mô lên đến 22.000 con trên diện tích 6.000 ha, tổng vốn đầu tư vào khoảng 4.000 tỉ đồng.
Đây là bước đi tiếp theo trong chiến lược tăng dòng sữa organic nói riêng và phân khúc sữa cao cấp nói chung.
Theo VDSC, việc đẩy mạnh dòng sản phẩm cao cấp của Vinamilk đang bắt kịp xu hướng chuyển đổi dòng sản phẩm của ngành hàng FMCG, kỳ vọng thời gian tới công ty sẽ tăng tỷ trọng đóng góp của dòng sữa cao cấp organic và sữa A2 để cải thiện biên lợi nhuận gộp.
Tuy nhiên, đón đầu xu hướng này không phải là Vinamilk mà là TH true Milk khi cuối tháng 12/2015, tập đoàn này đã ký kết với Công ty TNHH Control Union Việt Nam triển khai sản xuất sữa tươi organic tại Việt Nam.
Không để lỡ mất “miếng bánh ngon” cho hai đối thủ lớn, NutiFood cùng Tập đoàn Backahill (Thụy Điển) đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác đầu tư sản xuất các sản phẩm sữa, thực phẩm dinh dưỡng organic ở Thụy Điển.
