Click tặc: Trò bẩn để 'đốt tiền' của đối thủ kinh doanh ở Việt Nam

Hán Quang Thọ là một người bán đặc sản vùng miền trên mạng. Để tiếp cận khách hàng, anh thuê người "chạy" quảng cáo Google Adwords. Chi phí cho mỗi lần nhấp chuột (click) vào từ khóa của Thọ dao động từ 70 tới 100 nghìn đồng. Nhưng vài ngày gần đây, chi phí cho từ khóa mà Thọ chọn đã tăng lên ngưỡng 400-500 nghìn đồng khiến anh cảm thấy sốc.

Tương tự, Thanh Tùng, một nhân viên bất động sản của một công ty môi giới ở quận 3, TP Hồ Chí Minh, đặt ngân sách 5 triệu đồng cho một từ khóa. Nhưng chỉ trong một đêm, số tiền trong tài khoản quảng cáo đã hết.

Google Adwords, một công cụ giúp khách hàng đưa mặt hàng, doanh nghiệp của họ đến với người tiêu dùng thông qua những từ khóa mà họ chọn trước. Khi người dùng tìm kiếm một từ khóa nào đó trên Google Search, công cụ này sẽ ưu tiên những đường link của các nhà quảng cáo đã "mua" từ khóa đó. Nếu người tìm kiếm bấm vào, Google sẽ trừ một khoản tiền trong ngân sách mà khách hàng quảng cáo dùng để mua từ khóa.

Giá của mỗi từ khóa tùy thuộc vào ngành nghề. Google sẽ dựa trên độ hấp dẫn, số lượng người mua và ngân sách dành cho từ khóa mà sắp xếp thứ tự ưu tiên và định giá cho mỗi từ. Giới tiếp thị trực tuyến gọi cơ chế này là "đấu giá từ khóa". Lợi dụng lỗ hổng ấy, nhiều cá nhân cạnh tranh không lành mạnh đã tạo ra những công cụ click liên kết. Đối tượng này được dân trong nghề gọi là "click tặc", chuyên nhấn vào quảng cáo của đối thủ khiến họ cạn kiệt ngân sách.

Quảng cáo bằng công cụ Google Adwords là giải pháp không thể thiếu đối với các doanh nghiệp trong thời đại số.

"Mỗi click bay mất tô phở 50 nghìn đồng là chuyện hết sức bình thường. Trung bình mỗi nhân viên bất động sản sẽ được cấp một khoản phí để chạy quảng cáo cho dự án mà họ nhận. Trong nhiều trường hợp, tôi phát hiện chính đồng nghiệp click từ khóa của tôi để phá hoại", anh Tùng than thở.

Nhiều cá nhân rao bán, chia sẻ những bộ công cụ click liên kết trên rất nhiều hội nhóm kinh doanh. Chúng trở thành công cụ không thể thiếu trong thời buổi cạnh tranh khốc liệt về từ khóa tìm kiếm như hiện nay.

"Nếu vùi dập thành công từ khóa của đối thủ, khiến họ hết ngân sách thì từ khóa của bạn sẽ leo lên vị trí ưu tiên với giá rẻ hơn vì bạn nắm trong tay thế chủ động", anh Trương Quý Hoàn, một người am hiểu về Adwords tại Đà Nẵng, cho biết.

Nguyễn Thừa, người sáng lập và điều hành Trung tâm Đào tạo tiếp thị trực tuyến SOKA ở Hà Nội, giải thích rằng hiện tượng từ khóa tăng giá là kết quả của "click tặc" mà các đối thủ phát động. Nhờ những công cụ (tool) đặc biệt, họ có thể liên tục click tự động vào từ khóa (chẳng hạn như từ "thịt trâu gác bếp" hay "dịch vụ thẩm mỹ"), khiến chi phí để đẩy từ khóa lên những dòng đầu tiên trong kết quả tìm kiếm Google tăng theo.

Thừa kể rằng nạn click ảo đang khiến nhiều khách hàng của anh mất tiền một cách oan uổng khi thực hiện quảng cáo Google Adwords.

Nguyễn Thừa, người sáng lập Trung tâm Đào tạo Marketing trực tuyến SOKA, giảng bài trong một buổi học. Ảnh: SOKA

"Lâm tặc lộng hành trong rừng, đinh tặc hại phương tiện trên đường, còn click tặc chiếm đoạt tiền của người thực hiện hoạt động quảng cáo", Thừa nói. Theo anh, càng về cuối năm, vấn nạn click ảo lại càng trở nên trầm trọng hơn.

Công ty vệ sinh môi trường đô thị Hà Nội (URENCO) là một trong những khách hàng lớn thuê dịch vụ của SOKA.

"Khi trao đổi ở quán cà phê, người đại diện của URENCO nói họ mất rất nhiều tiền vì nạn click ảo. Thậm chí nó khiến họ mất tới 500 nghìn đồng cho một số từ khóa. Người đại diên nói tôi là nhà quảng cáo Google Adwords thứ năm anh ấy thuê trong vòng 4 tháng qua. Tôi quyết định nhận hợp đồng với ngân sách 60 triệu/tháng", Thừa kể.

Sau khi phân tích dịch vụ, đối thủ, từ khóa và lập kế hoạch quảng cáo, Thừa khởi động chiến dịch ở nhà vào buổi sáng với tâm trạng hồi hộp. 40 phút sau, anh tới trung tâm SOKA và mở ngay máy tính để xem tình hình. Tài khoản của URENCO đã giảm gần 1,5 triệu đồng trong khoảng thời gian ngắn ngủi ấy.

"Quá bất ngờ, tôi phải dừng chiến dịch để xem xét lại, Click tặc thật ghê gớm", Thừa tâm sự.

Đối thủ của URENCO là hàng nghìn nhóm thông cống, hút bể phốt ở Hà Nội. Rất có thể vài nhóm trong số họ đã dùng thủ đoạn "click tặc" để phá quảng cáo của URENCO, khiến chi phí quảng cáo của công ty tăng vọt.

Google coi những hành vi nhấp chuột như sau là "click ảo" hay click không hợp lệ.

Thứ nhất, khi người dùng ngẫu nhiên click đúp chuột vào quảng cáo thì click thứ hai sẽ bị coi là click ảo.

Các đối thủ cạnh tranh thực hiện thao tác click thủ công nhằm làm tăng chi phí quảng cáo của doanh nghiệp. Ngoài ra, chủ sở hữu của website mà doanh nghiệp đặt quảng cáo cũng có thể thực hiện click ảo nhằm tăng doanh thu cho họ.

Click hàng loạt xuất phát từ các phần mềm tự động, robots, các phần mềm khác.

Về giải pháp phòng chống nạn click tặc, Google coi Việt Nam là thị trường đặc biệt, nơi họ phải áp dụng hai lớp chống click tặc và lọc click cho các đại lý.

"Chỉ vì muốn triệt hạ đối thủ, cạnh tranh không lành mạnh mà nhiều người tự phát nát thị trường quảng cáo Google ở Việt Nam", Thừa nói.

Giám đốc Trung tâm SOKA kể rằng Google phải chăm sóc rất sát sao những tài khoản chạy quảng cáo thông cống, hút bể phốt. Họ cử các chuyên gia lọc click tặc bằng phương pháp thủ công. Mặc dù vậy, nỗ lực của họ không thể loại trừ hoàn toàn nạn click tặc.

Một vấn đề là Google chỉ lọc click tặc sau khi chiến dịch quảng cáo đã bắt đầu và tài khoản của khách hàng đã cạn kiệt. Nếu khách hàng may mắn, Google sẽ hoàn trả tiền cho họ trong ngày. Trong trường hợp ngược lại, khách hàng phải chờ từ 1 tới 7 ngày để nhận lại tiền.

Thừa nêu ra 5 phương pháp mà anh áp dụng để giảm thiểu tác hại của nạn click tặc đối với những khách hàng có ngân sách nhỏ. Chúng bao gồm:

- Chia chiến dịch theo những khoảng thời gian nhỏ (chẳng hạn như mỗi lần cách nhau 15 phút). Đối thủ sẽ mất kiên nhẫn nếu dùng thủ thuật mà thấy quảng cáo của bạn không biến mất hoàn toàn.

- Chia quảng cáo theo vị trí địa lý, hoặc thành nhiều chiến dịch có nội dung giống nhau để tránh tình trạng ngân sách cạn kiệt ngay lập tức. Các chiến dịch có thể luân phiên "chạy" khi tài khoản hết tiền.

- Loại trừ hành vi click tặc bằng Google Analytic

- Loại trừ hành vi người dùng bằng Google Tagmanager

- Loại trừ IP bằng tay hoặc dùng qua một bên thứ ba

"Với 5 phương pháp này, hiện tại Công ty vệ sinh Môi trường URENCO hiện đã có lượng khách gọi đều 4-5 cuộc/ngày", Thừa tiết lộ.