Chứng khoán Mỹ giảm sốc: Tại sao nhà đầu tư sợ lợi suất tăng?

Từ phiên giao dịch 10/2 đến nay, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm (chưa điều chỉnh theo lạm phát) đã tăng từ 1,13% lên 1,61% - mức cao nhất trong 12 tháng qua.

Mối lo về lạm phát đã khiến nhiều nhà đầu tư sợ rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể phải thắt chặt tiền tệ sớm hơn dự kiến, có thể là bằng cách giảm quy mô mua vào trái phiếu hoặc thậm chí là nâng lãi suất.

Chính sách thắt chặt này, nếu được áp dụng, sẽ gây tác động xấu tới giá cổ phiếu. Chỉ số Dow Jones mất 560 điểm, tương đương 1,8%, trong phiên 25/2. Chỉ số S&P 500 cũng lao dốc 2,5%.

CNBC dẫn lời ông Peter Tchir - Giám đốc chiến lược vĩ mô của công ty chứng khoán Academy cho hay: "Việc lợi suất trái phiếu 10 năm đi lên không phản ánh sự tăng thực tế của lạm phát mà chỉ cho biết rằng các nhà đầu tư đang dự đoán lạm phát sẽ tăng". Trong tương lai, lạm phát có thể tăng hoặc giảm, phải chờ mới biết được.

Ông chỉ ra rằng Chủ tịch Fed Jerome Powell đã gạt đi những lo ngại về việc lạm phát tăng quá nóng. "Lạm phát có thể phải mất ba năm nữa mới chạm đến mức mục tiêu của Fed", ông Powell dự báo, đồng thời khẳng định ngân hàng trung ương này có công cụ để kiểm soát lạm phát nếu cần.

Lần này, lạm phát là tốt cho cổ phiếu?

Theo Bloomberg, các nhà đầu tư trái phiếu đang đứng trước một giai đoạn tăng trưởng kinh tế có lẽ là mạnh mẽ nhất kể từ năm 1950. Các quan chức Fed thì sẵn lòng để lạm phát lên cao hơn ngưỡng 2% của quá khứ và không phát đi bất cứ tín hiệu gì về việc kiểm soát đà tăng của lợi suất hiện nay.

Trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ tuần này, Chủ tịch Jerome Powell gọi lợi suất tăng là "dấu hiệu của sự tin tưởng" vào triển vọng kinh tế Mỹ. Ông James Bullard - Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis ngày 25/2 cho rằng lợi suất tăng có lẽ là "một dấu hiệu tốt" và chưa đáng ngại vào giai đoạn này. Ông Raphael Bostic - Chủ tịch Fed chi nhánh Atlanta cũng đưa ra nhận định tương tự.

Các nhà đầu tư trái phiếu thì tỏ ra lo lắng về lạm phát trong tương lai nên đã đẩy lợi suất trái phiếu lên cao để bù vào mức tăng trong mặt bằng giá. Vậy thực tế có lạm phát hay không? Câu trả lời tùy thuộc vào người được hỏi và từng loại dữ liệu.

Trên thị trường hàng hóa, rõ ràng lạm phát đang rất cao. Giá dầu tăng mạnh từ đáy hồi tháng 4/2020 và hiện đang ở gần mức cao nhất kể từ năm 2018. Giá đồng cũng đang ở gần đỉnh 10 năm.

Tuy nhiên, các dấu hiệu về lạm phát tiêu dùng lại khá mờ nhạt. Trong nhiều năm qua, tỷ lệ lạm phát chỉ tương đương hoặc thấp hơn mức mục tiêu 2% của Fed.

Những người đầu tư giá lên như ông Peter Tchir cho rằng trong trường hợp này, lợi suất tăng không gây ra tác động tiêu cực tới cổ phiếu. "Lần này, lợi suất đi lên là vì tăng trưởng kinh tế, kích thích tài khóa và đầu tư hạ tầng. Tất cả đều có lợi cho cổ phiếu. Vì thế nên tôi không quá lo ngại".

Ông cho rằng mức tăng trong giá hàng hóa chỉ là biểu hiện tạm thời của quá trình tái mở cửa và có thể dễ dàng được hấp thụ để sớm trở lại tình trạng bình thường.

Ông Hans Mikkelsen, Chiến lược gia tín dụng tại Bank of America cũng cho rằng kinh tế đang tăng trưởng nhưng dự báo tốc độ sẽ mạnh hơn nhiều và có thể đẩy lạm phát lên. "Kể từ mùa hè 2020 đến nay, các nhà kinh tế luôn luôn đánh giá thấp tăng trưởng kinh tế một cách nghiêm trọng".

 Nhà đầu tư thấp thỏm

Chìa khóa của vấn đề hiện nay là liệu Chủ tịch Jerome Powell có giữ lời hứa về việc phớt lờ lạm phát trong ngắn hạn và giữ nguyên lãi suất ở mức thấp lịch sử hay không. Nếu ông Powell làm như những gì mình đã nói, thị trường sẽ có thể yên tâm.

Một vấn đề khác là định giá cổ phiếu đang rất cao và không có chỗ cho bất kỳ sai sót nào. Chỉ cần một thay đổi nhỏ với lợi suất có thể thôi thúc các nhà đầu tư cổ phiếu công nghệ chốt lời vì cho rằng giá đã tạo đỉnh.

Ông Michael Farr – Nhà sáng lập công ty quản lý đầu tư Farr, Miller & Washington cho rằng việc lợi suất tăng những tuần qua là một tín hiệu đáng ngại.

"Những ngày mà nhà đầu tư chỉ việc rót tiền vào các cổ phiếu dẫn đầu thị trường bất chấp định giá đã sắp kết thúc. Các nhà đầu tư giờ đây phải nhận ra rằng có những cơ hội kiếm tiền khác, bao gồm những cổ phiếu trước đây thua kém thị trường, hay thậm chí là cả trái phiếu – nay đã hấp dẫn hơn trước nhờ lợi suất tăng".

"Nếu quả thực kinh tế hồi phục mạnh mẽ và lợi suất cùng lạm phát tăng cao, môi trường đầu tư sẽ thay đổi một cách căn bản", ông Farr nói thêm.