Câu chuyện Coca Cola: Sản phẩm phòng thí nghiệm bất ngờ nổi tiếng, trở thành thức uống toàn cầu nhờ một tai nạn

Là ông chủ đầu tiên của Coca Cola, nhưng ông Asa Griggs Candler lại không phải là người phát minh ra thứ nước uống màu nâu này.

Người đầu tiên sáng chế ra Coca-Cola là dược sĩ John Styth Pemberton (1831-1888), chủ một hiệu thuốc tư nhân. Với mục đích sáng chế ra một loại nước thuốc bình dân để chống đau đầu, mệt mỏi, ông Pemberton đã thử nghiệm và pha chế ra một loại sirô có màu đen như cà phê. Chỉ cần một thìa sirô pha cùng với một cốc nước lạnh là có được thứ nước giải khát làm bớt đau đầu, tăng sảng khoái. 

Bí mật công thức sáng chế này được ông Pemberton giữ kín, người ta chỉ biết rằng thức uống này có chứa một tỉ lệ nhất định tinh dầu được chiết xuất từ lá và quả của cây Kola, một loài cây chỉ có ở vùng rừng nhiệt đới Nam Mỹ, chứa một lượng caffein và cocain đáng kể. Cái tên thương hiệu Coca Cola được ông Frank M. Robinson, kế toán trưởng của dược sĩ Pemberton nghĩ ra.

Ông Pemberton rất tâm đắc với thương hiệu này và mang nó đi tiếp thị khắp nơi, đặc biệt là ở các quán "Soda Bar" đang rất thịnh hành ở thành phố Atlanta vào năm 1986. Tuy nhiên, phải nhờ một sự nhẫm lẫn thì loại thức uống này mới bắt đầu thu hút sự chú ý.

Sự nhầm lẫn đưa Cola trở thành thức uống nổi tiếng thế giới

Tại quán ba Jacobs Pharmacy, một nhân viên pha chế đã nhầm lẫn khi mang siro Coca Cola pha với nước soda thay vì nước lọc như công thức của dược sĩ Pemberton. Nhưng, ly Coca Cola pha nhầm đó lại trở nên ngon miệng và sảng khoái đến lạ thường. Nó dần trở thành thức uống giải khát đúng nghĩa, khi đó giá một ly Coca Cola chỉ 5 cent, rẻ hơn rất nhiều các loại đồ uống khác.

Ban đầu, do cách quảng cáo quá thiên về mặt y khoa nên Coca Cola không có được sự thành công. Sau đó, một số doanh nghiệp địa phương bắt đầu chú ý đến sản phẩm mới này, đặc biệt là ông Asa Griggs Candler - người sau này là chủ tịch đầu tiên của công ty nước giải khát Coca Cola, đã tìm đến và mua lại cổ phần công ty của Pemberton.

Đến năm 1888, khi dược sĩ Pemberton qua đời do căn bệnh ung thư bao tử, gia đình ông đã trở nên khánh kiệt do chi phí chữa trị và buộc phải bán lại công thức Coca Cola cho Asa Griggs Candler với giá... 300 USD. 

Đến năm 1889, Asa Griggs Candler tiếp tục thâu tóm cổ phần từ hai cổ đông còn lại và hoàn thành việc sở hữu trọn vẹn nhà máy, công thức cũng như thương hiệu Coca Cola. Sau đó, sản phẩm Coca Cola đóng chai đầu tiên ra đời năm 1894 ở thị trường bang Mississippi.

Ở Mỹ giai đoạn cuối thế kỷ XIX, nước giải khát đều được bán trong các thùng soda để mang đi tiêu thụ. Nhận ra điểm mạnh của việc phân phối Coca Cola đóng chai, hai doanh nhân Benjamin Franklin Thomas và Joseph Brown Whitehead đã tìm đến với Candler để thương lượng, mua lại quyền phân phối Coca Cola đóng chai với giá chỉ... 1 USD.

Lúc đó, Candler mau chóng đồng ý vì không quan tâm mấy đến các chai chứa Coca Cola. Ông chỉ quan tâm đến việc cung cấp siro Coca Cola để các nhà phân phối khác pha lại và tiếp tục phân phối sản phẩm cuối cùng.

Từ năm 1899, công ty của hai nhà khởi nghiệp trên đã trở thành nhà phân phối Coca Cola đóng chai đầu tiên trên thế giới. Coca Cola sẽ cung cấp siro cho công ty này với giá chỉ 5 cent/chai với thời hạn vĩnh viễn vì sự chủ quan của Asa Griggs Candler. Một thời gian, Coca Cola nhận ra sai lầm chết người của mình khi doanh số bán sản phẩm đóng chai bùng nổ chóng mặt.

Trong vòng chỉ 10 năm, từ năm 1899 đến 1909, đã có 379 nhà máy Coca Cola ra đời nhằm cung cấp đủ sản phẩm cho thị trường, đặc biệt là thị trường đóng chai. 

Một số điều khoản thậm chí còn gây rắc rối sau này cho công ty. Một vài nhà đóng chai thậm chí đã chuyển lại quy trình đóng chai cho những công ty khác. Kết quả là, những chai Coca khác biệt nhau đáng kể về kích cỡ, hình dạng và chất lượng. Cho đến năm 1916 thì chai Coca tiêu chuẩn với hình dáng vỏ quả cacao đã được giới thiệu và được bảo hộ độc quyền kiểu dáng cho đến nay.

Ngày nay, Coca Cola là thương hiệu toàn cầu, có mặt tại hơn 200 quốc gia với hơn 10.000 sản phẩm được tiêu thụ mỗi giây. Coca Cola là nhà sản xuất của nhiều thương hiệu như Sprite, Fanta...