Bức tranh phân hóa về lợi nhuận ngành chứng khoán năm 2024

Theo thống kê 78 công ty chứng khoán (CTCK) cho thấy tổng lãi sau thuế của cổ đông công ty mẹ (lãi ròng) năm 2024 đạt khoảng 23.500 tỷ đồng. Con số này tăng 32% so với năm 2023 và chỉ kém 11% so với năm 2021 (khoảng 25.800 tỷ đồng). 

Ngành chứng khoán ghi nhận 36 đơn vị báo lãi tăng trong năm 2024 (tỷ lệ 46%), bao gồm 3 đơn vị chuyển từ lỗ sang lãi là APS, SBBS, Viseco. Trong đó, nhiều đơn vị báo lãi tăng nhiều lần so với nền thấp của năm trước như UPS, ECC, LPBS, ASAM...

Chiều ngược lại, 31 đơn vị báo lãi giảm và 11 trường hợp lỗ, chiếm tỷ trọng lần lượt 40% và 14%. 

6 công ty báo lãi nghìn tỷ

Lãi toàn ngành vẫn tập trung ở nhóm công ty có quy mô vốn lớn. 10 đơn vị có lãi lớn nhất đã chiếm 46% toàn ngành, gồm TCBS, SSI, VPS, VNDirect, HSC, SHS, VPBankS, Vietcap, MBS và ACBS. Đặc biệt, năm qua có đến 6 đơn vị báo lãi đạt trên nghìn tỷ, số lượng bằng với năm 2021.

Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) lập đỉnh lãi mới trên 3.800 tỷ đồng, tăng 60% so với năm 2023. Theo công ty cho biết, nhờ thị phần mở rộng, mảng môi giới và lưu ký chứng khoán ghi nhận thu nhập thuần đạt 68 tỷ đồng trong quý IV/2024, gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế cả năm 2024, thu nhập thuần từ mảng này đạt 211 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2023.

Nghiệp vụ cho vay ký quỹ (margin) và ứng trước tiền bán đạt thu nhập thuần hơn 695 tỷ đồng, tăng 41% so với quý 4/2023. Dư nợ cho vay margin của TCBS tại 31/12/2024 đạt gần 26.000 tỷ đồng, tăng 2% so với quý liền trước và gấp hơn 1,5 lần so với thời điểm cuối năm 2023. Đây đang là mức dư nợ dẫn đầu ngành chứng khoán.

Lũy kế năm 2024, TCBS ghi nhận hơn 2.500 tỷ đồng thu nhập thuần từ mảng cho vay margin và ứng trước tiền bán, tăng 65% so với năm 2023. Dư nợ cho vay margin cuối năm đạt gần 26.000 tỷ đồng, cao nhất ngành.

Tại báo cáo tài chính riêng quý IV/2024, Chứng khoán SSI (Mã: SSI) ghi nhận doanh thu hoạt động cả năm đạt 8.201 tỷ đồng và lãi ròng đạt 2.680 tỷ đồng, tăng lần lượt 19% và 23% so với năm 2023.

Quý IV/2024, doanh thu hoạt động của SSI đạt 2.061 tỷ đồng, tăng hơn 3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lãi từ các tài sản tài chính thông qua lãi lỗ (FVTPL) chiếm 1.042 tỷ đồng, tăng nhẹ so với cùng kỳ; lãi từ các khoản cho vay và phải thu tăng 30%, đạt 571 tỷ đồng. Ngược lại, doanh thu môi giới giảm 15% về 320 tỷ đồng. Lãi từ các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) cũng giảm 39%, về 69 tỷ đồng.

Theo SSI giải trình, lãi quý IV/2024 giảm so với cùng kỳ do quy mô giao dịch của thị trường giảm, dẫn đến lãi gộp từ FVTPL và doanh thu môi giới giảm.

Chứng khoán VNDirect (Mã: VND) cũng báo lãi giảm trong quý cuối năm. Theo báo cáo tài chính quý IV/2024, doanh thu hoạt động ghi nhận 1.212 tỷ đồng, giảm 37% so với cùng kỳ năm trước. Lãi từ FVTPL giảm 47% về 606 tỷ đồng. Doanh thu nghiệp vụ môi giới và doanh thu nghiệp vụ lưu ký giảm 34% và 7%. Ngược chiều, lãi từ các khoản cho vay và phải thu tăng 20%, đạt 317 tỷ đồng.

Lỗ từ FVTPL và chi phí môi giới chứng khoản giảm lần lượt 4% và 39% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, chi phí hoạt động vẫn tăng 31% lên 630 tỷ đồng. Do đó, dù đã thu hẹp 34 - 35% chi phí tài chính và chi phí quản lý, VNDirect vẫn báo lãi ròng quý IV/2024 giảm 69% so với cùng kỳ, với 251 tỷ đồng.

Lũy kế cả năm, VNDirect ghi nhận doanh thu hoạt động 5.324 tỷ đồng và lãi ròng 1.718 tỷ đồng, giảm lần lượt 19% và 15% so với thực hiện 2023. Công ty thực hiện 85% so với kế hoạch lãi sau thuế.

Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSC - Mã: HCM) ghi nhận doanh thu quý IV/2024 tăng 37% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 1.182 tỷ đồng. Lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) đạt 473 tỷ đồng, tăng 37%; lãi từ các khoản cho vay và phải thu tăng 59% lên 510 tỷ đồng; doanh thu môi giới cũng tăng 6% lên 187 tỷ đồng.

Chi phí hoạt động quý IV/2024 gấp rưỡi lên 793 tỷ đồng. Theo đó, HSC ghi nhận lãi ròng đạt 227 tỷ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước.

Lãi trước thuế và lãi ròng cả năm đạt 1.296 tỷ đồng và 1.040 tỷ đồng, tăng 54% so với thực hiện 2023. Như vậy, HSC đã thực hiện khoảng 90% kế hoạch và lần đầu quay lại mức lãi nghìn tỷ như năm 2021.

Theo báo cáo tài chính quý IV/2024, Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (Mã: SHS) báo lãi trước thuế lũy kế cả năm 2024 đạt 1.234,7 tỷ đồng, đạt 120% kế hoạch cả năm và gấp 1,8 lần năm 2023. Lãi ròng đạt 1.012 tỷ đồng, gần gấp đôi năm trước.

Chứng khoán VPS là đơn vị tăng trưởng lãi cao nhất trong Top 10. Lãi ròng cả năm đạt 2.521 tỷ đồng, gần gấp 5 lần năm 2023.

Trong quý cuối năm, VPS ghi nhận doanh thu hoat động đạt 1.544 tỷ đồng, chênh lệch không nhiều so với mức 1.589 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái.

Trong bối cảnh doanh thu hoạt động giảm nhẹ, chi phí hoạt động của VPS thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ, ghi nhận ở mức 604 tỷ đồng, trong khi quý IV/2023 là 1.052 tỷ đồng. Nguyên nhân là lỗ bán FVTPL giảm từ gần 298 tỷ đồng chỉ còn hơn 3 tỷ đồng.

VPS báo lãi trước thuế 1.052 tỷ đồng quý vừa qua, gấp hơn 4 lần kết quả quý III/2024. Đây cũng là mức lãi cao kỷ lục của VPS ghi nhận trong một quý. Sau khi trừ đi thuế thu nhập doanh nghiệp, VPS báo lãi ròng 837,3 tỷ đồng, gấp 3,3 lần so với cùng kỳ 2024, đồng thời cao nhất toàn ngành.

Hàng chục công ty giảm lãi, 11 trường hợp lỗ

Bên cạnh VNDirect, 30 đơn vị khác cũng báo lãi giảm trong năm 2024, kể đến như VPBankS, VIX, VDSC, MSVN, KBSV, DNSE, BVSC, BVSC, Agriseco, TCSC, Everest, PHS... Trong đó nhiều trường hợp giảm lãi với tỷ lệ trên 50% như PHS, NVS, Haseco, NHSV, HBS, JSI, MSGS, GLS, CSCJ, FNS.

Chứng khoán VIX (Mã: VIX) ghi nhận doanh thu hoạt động năm 2024 đạt 1.837,8 tỷ đồng, tăng 13,2% so với năm trước. Tuy vậy, lãi ròng ở mức 663 tỷ đồng, giảm 31% so với năm trước.

Trong quý IV/2024, mảng tự doanh của VIX chỉ đạt lãi ròng vỏn vẹn 11,3 tỷ đồng, giảm 93,3% so với con số 168,4 tỷ đồng của quý IV/2023. Lợi nhuận trước thuế và lãi ròng ghi nhận 134 tỷ đồng và 112 tỷ đồng, lần lượt giảm 43% và 41% so với cùng kỳ.

Trường hợp Chứng khoán Rồng Việt (VDSC - Mã: VDS), cả năm 2024, VDSC báo lãi trước thuế và sau thuế (công ty mẹ) lần lượt 350 tỷ đồng 286 tỷ đồng, giảm 13 - 14% so với thực hiện 2023. So với kế hoạch cho công ty mẹ, đơn vị đã thực hiện 98% về lãi trước thuế và hoàn thành chỉ tiêu lãi sau thuế.

Trong quý IV/2024, VDSC báo lỗ ròng 21 tỷ đồng, trong khi quý IV năm trước lãi hơn 74 tỷ đồng. Đây là quý lỗ đầu tiên kể từ quý II/2022. Đơn vị cho biết thanh khoản bình quân phiên trong quý cuối năm chỉ đạt 16.742 tỷ đồng, thấp nhất trong 4 quý và giảm 8% so với cùng kỳ năm trước.

Những biến động bất lợi của thị trường đã tác động đến doanh thu ở hầu hết các mảng kinh doanh của VDSC, nhất là ở tự doanh và môi giới. Việc thực hiện đánh giá lại lại các khoản đầu tư cuối kỳ đã làm giảm doanh thu và tăng chi phí dự phòng. Đây là nguyên nhân chính khiến công ty báo lỗ quý cuối năm.

Tiêu cực hơn, 11 trường hợp đã báo lỗ năm 2024. Chứng khoán APG (Mã: APG) lỗ nặng nhất với 149 tỷ đồng, trong khi năm trước có lãi ròng 140 tỷ đồng, chủ yếu do giảm hiệu quả mảng tự doanh.

Quý IV/2024, APG chỉ ghi nhận doanh thu hoạt động chưa đến 10 tỷ đồng, giảm 76% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, công ty ghi nhận khoản lỗ tài sản tài chính hơn 48 tỷ đồng, đồng thời chi phí tài chính chiếm hơn 12 tỷ đồng. Lỗ ròng quý IV/2024 là 51 tỷ đồng, cũng là quý thứ hai liên tiếp.

Bên cạnh APG, nhiều đơn vị báo lỗ hàng chục tỷ đồng trong năm 2024 gồm SBS (71 tỷ đồng), TVSI (69 tỷ đồng), WSS (32 tỷ đồng), CVS (27 tỷ đồng), VNSC (22 tỷ đồng), BOS (21 tỷ đồng) hay CSI (14 tỷ đồng). Đa phần trường hợp nêu trên ghi nhận lỗ hai năm liên tiếp, ngoại trừ APG, SBS, WSS và VNSC.