Ba trụ cột kinh tế của thế giới đều đang khổ sở vì nắng nóng

Theo CNN, tại tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc, tất cả nhà máy đã được yêu cầu tạm đóng cửa trong 6 ngày để tiết kiệm điện.

Những xà lan chở than và hóa chất đang chật vật để cung cấp hàng hóa dọc sông Rhine đang cạn của Đức. Ở phía bờ Tây nước Mỹ, các hộ gia đình đã được yêu cầu sử dụng ít điện hơn khi nhiệt độ tăng cao.

Ông Ben May, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô toàn cầu tại Oxford Economics cho biết "thời tiết đang ảnh hưởng khá lớn tới [ba khu vực kinh tế lớn nhất thế giới]".

Mức độ thiệt hại sẽ phụ thuộc vào việc các đợt nắng nóng và hạn hán kéo dài trong bao lâu. Nhưng ở các quốc gia như Đức, các chuyên gia cảnh báo rằng tình hình sẽ khó lòng cải thiện nhanh chóng và các doanh nghiệp đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất.

Thời tiết khắc nghiệt và kinh tế suy thoái

Không chỉ sông Rhine ở Đức mà trên khắp thế giới, những dòng sông đóng vai trò quan trọng với nền kinh tế như Dương Tử, Danube và Colorado đều đang khô cạn, cản trở vận chuyển hàng hóa, hệ thống thủy lợi, khiến các nhà máy điện và cơ sở sản xuất khó vận hành.

Đồng thời, nắng nóng gay gắt đang cản trở mạng lưới giao thông, gây áp lực lên nguồn cung điện và ảnh hưởng đến năng suất của công nhân.

Ông Bob Ward, Giám đốc chính sách và truyền thông tại Viện Nghiên cứu Grantham cho biết: “Chúng ta không nên ngạc nhiên trước những đợt nắng nóng. Những hiện tượng thời tiết cực đoan này là một phần của xu hướng: thường xuyên hơn, dữ dội hơn, trên toàn thế giới".

Trung Quốc đang phải đối mặt với đợt nắng nóng gay gắt nhất trong vòng 6 thập kỷ, với nhiệt độ lên tới 40 độ C ở hàng chục thành phố. Một số khu vực của bang California (Mỹ) có thể chạm ngưỡng nhiệt cao tới 43 độ C trong tuần này. Đầu mùa hè, nhiệt độ tại Anh lần đầu tiên lên mốc 40 độ C.

Nền kinh tế toàn cầu đã và đang chịu ngày càng nhiều áp lực. Châu Âu có nguy cơ suy thoái cao khi giá năng lượng tăng phi mã do ảnh hưởng từ xung đột Ukraine. Lạm phát và các đợt nâng lãi suất mạnh mẽ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) gây nguy hiểm cho tăng trưởng của Mỹ. 

Trung Quốc đang phải chật vật ứng phó với tác dụng phụ của chính sách Zero COVID khắc nghiệt và cuộc khủng hoảng bất động sản. "Hiện tại, chúng ta đang ở thời điểm khó khăn nhất trong việc ổn định kinh tế", Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã tuyên bố vào đầu tuần.

Nhiều thứ để lo lắng

Thời tiết khắc nghiệt có thể làm trầm trọng thêm "những điểm khó khăn hiện tại" trong chuỗi cung ứng, một lý do chính khiến lạm phát khó hạ xuống, ông May của Oxford Economics cho biết.

Tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc, nơi nhà máy đã phải ngừng hoạt động trong tuần này, là trung tâm của các doanh nghiệp sản xuất chất bán dẫn và tấm pin mặt trời. 

Việc hạn chế tiêu thụ năng lượng sẽ ảnh hưởng đến các nhà máy thuộc một số công ty điện tử lớn nhất thế giới, bao gồm hai nhà cung cấp của Apple là Foxconn và Intel.

Tỉnh này cũng là trung tâm của ngành khai thác lithium của Trung Quốc. Các nhà máy ngừng hoạt động có thể đẩy giá lithium, một nguyên liệu quan trọng trong pin của xe điện, điện thoại, máy tính lên cao.

Thành phố lân cận Trùng Khánh, nằm ở ngã ba sông Dương Tử và Gia Lăng, cũng đã yêu cầu nhà máy tạm ngừng hoạt động trong một tuần đến hết ngày 24/8 để tiết kiệm điện, tờ The Paper đưa tin.

Tình trạng nắng nóng đã khiến triển vọng kinh tế Trung Quốc trong năm nay tiếp tục tụt dốc. Hôm 18/8, các nhà phân tích tại Nomura đã một lần nữa hạ dự báo tăng trưởng GDP trong năm 2022 xuống còn 2,8% thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu 5,5% của chính phủ. Trong khi đó, Goldman Sachs cũng đã cắt giảm kỳ vọng xuống còn 3%.

Tại Đức, mực nước sông Rhine đã giảm xuống dưới mức tới hạn, cản trở lưu thông của tàu thuyền. Con sông được ví như mạch máu của nền kinh tế số một châu Âu, là tuyến đường quan trọng cho hóa chất và ngũ cốc cũng như hàng hóa, bao gồm cả than.

Kể từ khi xung đột Ukraine xảy ra, các nước châu Âu đã tăng cường sử dụng và tích trữ than để tiết kiệm nguồn khí đốt cho mùa đông. Việc tìm kiếm những tuyến vận chuyển than thay cho đường sông cũng đang gặp nhiều khó khăn do thiếu hụt lao động.

"Chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi các nhà máy hóa chất và thép buộc phải đóng cửa, dầu mỏ và vật liệu xây dựng không đến được nơi cần đến hoặc hoạt động vận chuyển hàng khối lượng lớn và cồng kềnh không thể thực hiện được", ông Holger Lösch, Phó Giám đốc của Liên đoàn các ngành công nghiệp Đức cảnh báo.

Theo ông Carsten Brzeski, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô toàn cầu của ING Research, vào năm 2018, mực nước sông Rhine thấp đã khiến sản lượng kinh tế của Đức sụt giảm 0,3 điểm phần trăm.

Nhưng vào năm 2018, mực nước sông Rhine chỉ bắt đầu có tác động tiêu cực đến kinh tế vào tháng 9, chứ không phải từ đầu tháng 7 như năm nay.

Ông ước tính rằng ảnh hưởng từ mực nước thấp có thể khiến GDP của Đức sụt giảm 0,5 điểm phần trăm trong 6 tháng cuối năm 2022.

Triển vọng kinh tế ở Đức tiếp tục giảm trong tháng 8, theo dữ liệu được công bố trong tuần này. Ông Brzeski cho rằng đầu tàu kinh tế châu Âu "sẽ cần một phép màu" để tránh rơi vào tình trạng suy thoái trong những tháng tới.

Ở miền Tây nước Mỹ, một đợt hạn hán bất thường đang làm cạn kiệt các hồ chứa lớn nhất, buộc chính phủ liên bang phải thực hiện biện pháp cắt nước bắt buộc. Hạn hán cũng buộc nông dân phải dỡ bỏ nhiều loại cây trồng.

Gần 3/4 nông dân Mỹ nói rằng hạn hán năm nay đang ảnh hưởng đáng kể đến mùa màng, theo một cuộc khảo sát của American Farm Bureau Federation.

Cuộc khảo sát được thực hiện trên 15 tiểu bang từ ngày 8/6 đến ngày 20/7 ở các vùng hạn hán khắc nghiệt từ bang Texas đến North Dakota và California, nơi chiếm gần một nửa giá trị sản xuất nông nghiệp của cả nước. 

Tại bang California, một bang có nhiều cây ăn quả và cây lấy hạt, 50% nông dân cho biết họ phải chặt bỏ cây lâu năm do hạn hán. Động thái này sẽ ảnh hưởng lớn đến doanh thu trong tương lai.

Nếu không có sự đầu tư đáng kể vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, tổn thất từ các đợt nắng nóng sẽ tiếp tục gia tăng, ông Ward lưu ý.