Ba điều Fed đã làm sai và những điều mà Fed vẫn chưa làm đúng

Theo CNBC, những lời chỉ trích Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tập trung vào ba vấn đề chính: các hành động trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Thứ nhất Fed đã không hành động đủ nhanh để chế ngự lạm phát. Thứ hai, Fed không hành động đủ mạnh mẽ ngay cả với một loạt các đợt tăng lãi suất. Và thứ ba là Fed lẽ ra phải dự đoán cuộc khủng hoảng hiện nay tốt hơn.

Bà Quincy Krosby, chiến lược gia tại LPL Financial cho biết: “Đáng lẽ Fed phải biết rằng lạm phát đang gia tăng và ngày càng trở nên khó khăn hơn. Tôi nghĩ việc Fed không nhận ra khủng hoảng đang đến là điều rất đang lo ngại".

Trên thực tế, người tiêu dùng đã bày tỏ lo lắng về sự tăng giá trước khi Fed bắt đầu tăng lãi suất. Tuy nhiên, Fed đã cố chấp cho rằng lạm phát chỉ là "tạm thời" trong nhiều tháng rồi mới bắt đầu tăng lãi suất ít ỏi vào tháng 3.

Sau đó, mọi thứ đột ngột tăng tốc vào đầu tuần trước, khi có thông tin rò rỉ rằng các nhà hoạch định chính sách đang ngày càng nghiêm túc hơn.

Quá trình đầy sự vô lý

Con đường dẫn đến mức tăng 75 điểm cơ bản vào hôm 15/4 vừa qua đầy rẫy thường, đặc biệt là đối với một ngân hàng trung ương tự hào về truyền đạt thông tin như Fed.

Trong nhiều tuần, các quan chức khẳng định rằng việc tăng 75 điểm cơ bản không hề được tính tới. Tuy nhiên, một bài báo của Wall Street Journal vào ngày 13/6 với rất ít nguồn thông tin lại nói rằng có khả năng Fed sẽ hành động mạnh mẽ hơn so với kế hoạch tănng 50 điểm cơ bản ban đầu. 

Động thái này diễn ra sau một cuộc khảo sát cho thấy người tiêu dùng đang kỳ vọng lạm phát sẽ kéo dài. Hơn nữa, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 5 đã tăng 8,6%, cao hơn dự kiến của Phố Wall.

Nói về quan điểm cho rằng Fed lẽ ra phải dự đoán tốt hơn về lạm phát, bà Krosby cho biết thật khó để tin rằng ngân hàng trung ương lại mất cảnh giác như vậy.

“Thật vô lý khi Fed không nhận ra vấn đề lạm phát trước giai đoạn yên lặng”, bà nói, đề cập đến khoảng thời gian trước các cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) khi các thành viên bị cấm phát biểu trước công chúng.

Vào hôm 17/6, một mô hình kinh tế của chinh nhánh New York của Fed đã dự báo lạm phát tăng 3,8% vào năm 2022 và tăng trưởng GDP âm trong cả hai năm 2022 và 2023, lần lượt ở mức -0,6% và  -0,5%.

Thị trường không có thiện cảm với các hành động của Fed. Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones mất 4,8% trong tuần, xuống dưới 30.000 điểm lần đầu tiên kể từ tháng 1/2021 và xóa sạch mọi thành quả đạt được kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức. Một số thiệt hại trên thị trường trong tuần qua dường như đến từ sự thiếu kiên nhẫn với Fed.

Mặc dù 75 điểm cơ bản là mức tăng lớn nhất trong một cuộc họp của Fed kể từ năm 1994, các nhà đầu tư và lãnh đạo doanh nghiệp có cảm giác rằng cách tiếp cận này vẫn thận trọng và chậm rãi.

Xét cho cùng, thị trường trái phiếu đã tính đến việc Fed nâng lãi suất, với lợi suất 2 năm tăng khoảng 2,4 điểm phần trăm, lên mức cao nhất kể từ 2007. Ngược lại, lãi suất quỹ liên bang vẫn chỉ nằm trong phạm vi từ 1,5% đến 1,75%, thấp hơn cả tín phiếu kho bạc 6 tháng.

Tại sao không liều lĩnh?

Ông Lewis Black, Giám đốc điều hành của Almonty Industries, một công ty khai thác vonfram toàn cầu có trụ sở tại Toronto cho biết: “Fed sẽ phải tăng lãi suất cao hơn nhiều so với hiện tại”.

“Fed sẽ phải nâng lãi suất ở mức cao, bởi nếu không, lạm phát sẽ trở nên cố hữu và tạo ra nhiều vấn đề, đặc biệt là đối với những người khó khăn nhất". Ông Black nhận thấy tác động của lạm phát đang cận kề, vượt xa những vấn đề như chi phí vốn cho doanh nghiệp.

Ông kỳ vọng các công nhân trong các mỏ của ông, chủ yếu ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Hàn Quốc, sẽ bắt đầu đòi tăng lương. Nhiều người trong số họ đã tận dụng các khoản vay thế chấp dễ tiếp cận ở châu Âu nhưng giờ đây, chi phí nhà và sinh hoạt hàng ngày càng tăng mạnh. 

Ông Black cho rằng Fed đã bắt đầu tăng lãi suất vào mùa hè năm 2021. “Chúng ta nên ngừng tìm kiếm người để chỉ trích. Năm 2020 không có sự lựa chọn nào khác. [Hạ lãi suất] là chiến lược tốt nhất mà Fed nghĩ ra để đối đầu với COVID”, ông nói. 

“Tôi không nghĩ rằng với số lượng tiền đang lưu hành mà Fed chỉ có thể nói, “hãy tăng 75 điểm cơ bản và xem điều gì sẽ xảy ra”. Động thái này sẽ không đủ, và không làm lạm phát chậm lại. Điều cần làm bây giờ là tránh suy thoái”.

Từ bỏ hạ cánh mềm

Chủ tịch Powell đã nhiều lần cho rằng Fed có thể xoay sở theo cách của mình. Đặc biệt là hồi tháng 5, ông đã tuyên bố nền kinh tế có thể có một cuộc hạ cánh “mềm hoặc có vẻ mềm”.

Tuy nhiên khi GDP có nguy cơ tăng trưởng âm quý thứ hai liên tiếp, thị trường đang có những nghi ngờ. Có một số ý kiến ​​cho rằng Fed nên thừa nhận con đường đau đớn phía trước.

“Vì chúng ta đã suy thoái, Fed cũng có thể liều lĩnh và từ bỏ hạ cánh mềm. Tôi nghĩ đây là điều mà các nhà đầu tư đang mong đợi trong ngắn hạn”, ông Mitchell Goldberg, chủ tịch của ClientFirst Strategy cho biết.

“Chúng ta có thể tranh luận rằng Fed đã đi quá xa. Chúng ta có thể tranh luận rằng quá nhiều tiền đã được in ra. Mọi chuyện đã rồi, và bây giờ chúng ta phải sửa chữa. Chúng ta phải nhìn về phía trước”, ông nói thêm. “Fed đang chạy theo sau lạm phát. Cục Dự trữ Liên bang phải di chuyển nhanh chóng và chuyển tích cực”.

Mặc dù S&P 500 và Nasdaq đang ở trong thị trường gấu, tức là đã giảm hơn 20% so với đỉnh gần đây nhất, ông Goldberg cho biết các nhà đầu tư không nên quá thất vọng.

Ông cho biết xu hướng thị trường hiện tại sẽ kết thúc. Những nhà đầu tư giữ vững tâm lý và kiên định với các mục tiêu dài hạn sẽ phục hồi.

Ông Goldberg nói: “Mọi người luôn có cảm giác bất khả chiến bại, rằng Fed sẽ ra tay giải cứu. Mọi thị trường gấu và suy thoái trong lịch sử dường như là điều tồi tệ nhất từng xảy ra và mọi thứ sẽ không bao giờ tốt đẹp trở lại”. 

“Sau đó, chúng ta vượt qua với nhóm người chiến thắng trên thị trường và những lĩnh vực mới trong nền kinh tế. Câu chuyện này luôn lặp lại”, ông khẳng định.