Xuất khẩu thủy sản năm 2024 có thể trở lại đỉnh cũ 10 tỷ USD

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt gần 9 tỷ USD, giảm 8% so với năm 2022.

VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản có thể hồi phục dần trong năm 2024 và khả quan hơn vào nửa cuối năm. Kim ngạch xuất khẩu năm 2024 có thể đạt 9,5 tỷ USD – 10 tỷ USD, tăng 6-11% so với năm 2023.

Trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD, cá tra đạt khoảng 1,9 tỷ USD, còn lại là các mặt hàng hải sản dự báo thu về khoảng 3,6 – 3,8 tỷ USD. 

Tôm Việt sẽ tiếp tục cạnh tranh với Ecuador và Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung có thể vẫn tiếp diễn tới nửa đầu năm 2024, sản lượng tôm thế giới năm 2024 sẽ tăng 4,8% lên 5,9 triệu tấn.

Ecuador và Ấn Độ đang tăng thị phần cả ở Mỹ, Trung Quốc, EU và Nhật Bản, đồng thời tăng xuất khẩu tôm chế biến dù tỷ trọng còn khiêm tốn.

Nhu cầu tiêu thụ ở thị trường Mỹ hồi phục chậm và xu hướng tăng nhập tôm giá rẻ từ Ecuador. Xuất khẩu tôm sang Mỹ sẽ khó khăn hơn nếu bị áp thuế chống trợ cấp (CVD).

Đối với mảng cá tra, VASEP cho biết tồn kho tại các thị trường Mỹ, Trung Quốc, EU không còn là vấn đề. Giá xuất khẩu thủy sản cũng sẽ tăng trở lại ở các thị trường. Chi phí thức ăn tiếp tục là thách thức lớn cho cả ngành nuôi tôm và cá tra.

Còn mảng hải sản, thẻ vàng IUU tiếp tục là thách thức của ngành, nếu không tháo gỡ được trong năm 2024 sẽ khiến xuất khẩu sang EU đình trệ vì thủ tục xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác còn bất cập, các yếu tố nguồn lực, nhân lực và cơ sở hạ tầng không đáp ứng. Những ngành hàng như cá ngừ, mực, bạch tuộc và cá biển bị ảnh hưởng nhiều nhất.

VASEP nhận định lạm phát ở các nước lớn đã được kiềm chế, kinh tế thế giới đã thoát đáy, nhưng phục hồi chậm, tác động đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản.

Ngoài ra, xung đột Nga – Ukraine, giao tranh ở Trung Đông và các vấn đề địa chính trị khác trên thế giới cũng làm xáo trộn thương mại toàn cầu, trong đó có thủy sản.

Hệ lụy là chi phí vận tải tăng, các giá sản phẩm đầu vào cho nuôi trồng, chế biến thủy sản tăng. Điều này có thể gây ra cơn lốc lạm phát mới ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản trong năm 2024.

Trong các thị trường chính của Việt Nam, Trung Quốc được đánh giá có khả năng phục hồi mạnh, nhưng trả giá thấp và khó cạnh tranh.

Xu hướng gia công tăng lên sau khi ngành chế biến thủy sản Trung Quốc bị cáo buộc sử dụng lao động cưỡng bức (người Duy Ngô Nhĩ) và động thái của Trung Quốc cấm nhập khẩu thủy sản Nhật Bản khiến các nhà máy Nhật Bản đổ xô sang Việt Nam tìm đối tác gia công.

Ngoài ra, doanh nghiệp có thể sẽ tăng nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất, xuất khẩu và tăng gia công cho các thị trường Nhật Bản, Mỹ.