Việt Nam là nhà cung cấp cá tra đông lạnh duy nhất tại Trung Quốc

Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc tăng 240%

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) 2 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc – Hong Kong tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước đạt 170 triệu USD. 

Đáng chú ý, mặt hàng cá tra có mức tăng trưởng đột phá với 240%. Hiện nay, Việt Nam vẫn là 1 trong 3 thị trường cung cấp sản phẩm cá thịt trắng hàng đầu cho Trung Quốc - Hong Kong. Trong đó, Việt Nam là nhà cung cấp cá tra đông lạnh duy nhất tại Trung Quốc.

Ngoài ra, xuất khẩu cua ghẹ sang thị trường này cũng tăng 198%, mực và bạch tuộc tăng 146%. Riêng với cá ngừ, chỉ tiêu thụ mạnh tại Hong Kong, tăng trưởng 56%, trong khi Trung Quốc gần như không có đơn hàng cá ngừ nào trong 2 tháng đầu năm.

Xuất khẩu tôm cũng tăng 13% với 40 triệu USD, chiếm 23% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc – Hong Kong.

Trước đó, năm 2021, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc – Hong Kong giảm 17% xuống còn 1,1 tỷ USD, mức thấp nhất trong vòng 5 năm.

Nguyên nhân là Trung Quốc áp dụng chính sách zero COVID khiến cho hoạt động giao thương và thông quan hàng nhập khẩu bị đình trệ, ách tắc trong cả năm 2021.

Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính

2 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc – Hong Kong tăng bật là tín hiệu đáng mừng song các chuyên gia đánh giá Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính, các quy định nhập khẩu đang mang đến thách thức lớn cho nhà cung ứng, không riêng Việt Nam.

Mới đây, Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản (Nafiqad) thông tin nhiều lô hàng thủy sản của Việt Nam bị cơ quan thẩm quyền Trung Quốc cảnh báo vì phát hiện virus SARS-CoV-2.

Cục lưu ý nếu không kịp thời có biện pháp kiểm soát thì việc số lô hàng thủy sản bị cảnh báo và trả về nhiều sẽ gây thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp và ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm thuỷ sản Việt Nam.

Ngoài ra, năm 2021, Hải quan Trung Quốc đã ban hành quy định về đăng ký và quản lý doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhập nước ngoài (Lệnh 248) và Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu (Lệnh 249) có hiệu lực từ ngày 1/1/2022.

Theo đó, Trung Quốc gia tăng các quy định kiểm soát gồm nâng cao tỷ lệ lấy mẫu giám sát thực phẩm nhập khẩu tương ứng; nộp báo cáo kiểm nghiệm theo lô hoặc tăng cường đình chỉ, tạm dừng hoặc cấm đối với doanh nghiệp nếu vi phạm an toàn thực phẩm hoặc cả đối với hoạt động đánh giá rủi ro thực hiện bởi các cơ quan nhà nước.

Đặc biệt, theo Lệnh 248, Trung Quốc yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất nước ngoài phải đăng ký khi xuất khẩu 18 nhóm thực phẩm vào thị trường Trung Quốc, trong đó có sản phẩm thủy sản.

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp thủy sản cũng gặp phải những vướng mắc tương tự khi đăng ký mã số hàng hóa sang Trung Quốc vì ngôn ngữ, hệ thống đăng ký của Trung Quốc khác biệt, khá phức tạp.

VASEP cho rằng tốc độ đô thị hóa nhanh tại Trung Quốc khiến nhu cầu tiêu thụ thủy sản ở thị trường này ngày càng tăng. Nguồn cá nước ngọt khan hiếm trầm trọng nên cuối năm 2021 nước này phải mở cửa trở lại cho cá tra Việt Nam.

Dù vậy, các nhà nhập khẩu Trung Quốc vẫn đang đầu tư, thăm dò nhiều thị trường nguồn cung cá tra ở Đông Nam Á (ngoài Việt Nam).

Ngoài ra, mặt hàng tôm của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc cũng phải cạnh tranh với nhiều đối thủ lớn như Ấn Độ, Eucador, Argentina… Nguồn cung tôm giá rẻ vào Trung Quốc tăng mạnh cộng với tác động COVID-19 lên tiểu ngạch khiến việc cung ứng tôm sú cỡ lớn của Việt Nam vào Trung Quốc có phần giảm sút.

Trước những quy định mới về nhập khẩu thủy sản của thị trường này, VASEP khuyến cáo doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định mới về xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc, tăng cường tìm hiểu nhu cầu của từng phân khúc thị trường tại Trung Quốc, đồng thời nghiên cứu mẫu mã, bao bì, nhãn mác.