Vì sao Ukraine không đủ tiền để trả cho binh sĩ dù đồng minh hứa hẹn viện trợ tới 40% GDP?

Ukraine chật vật để trả lương cho binh sĩ

Theo Sputnik, trong năm 2021, Mỹ và các đồng minh đã thông qua khoản viện trợ quân sự và tài chính trị giá 76 tỷ USD, tương đương với 40% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Ukraine vào năm đó.

Kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, trong chưa đầy 6 tháng, phương Tây đã gửi và cam kết ủng hộ Ukraine số tiền còn lớn hơn cả năm 2021, theo dữ liệu tổng hợp từ Viện Kinh tế Quốc tế Kiev.

Tuy nhiên, đa số sự hỗ trợ này dường như không đến được nơi cần tới. Theo Wall Street Journal, Bộ trưởng Tài chính Sergii Marchenko cho biết Ukraine đã phải in thêm tiền để trả lương cho binh sĩ khi mà chi tiêu quốc phòng ngày một tăng, doanh thu thuế giảm dần và viện trợ từ phương Tây đang chậm lại.

Bộ trưởng giải thích rằng chính phủ đang chi khoảng 60% ngân quỹ cho hoạt động quân sự và đã nhận được sự đảm bảo từ các quốc gia phương Tây về những khoản vay và viện trợ mới để trang trải những loại chi phí khác.

Ông Marchenko cho biết: “Sự hỗ trợ của phương Tây đang giúp Ukraine sớm có cơ hội chiến thắng cuộc chiến này. Nếu không có tiền, cuộc xung đột sẽ kéo dài và gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế”.

Bộ trưởng chỉ ra rằng chính phủ đang bỏ qua những lo ngại từ ngân hàng trung ương về lạm phát tăng vọt và nói rằng “thà chịu rủi ro lạm phát cao còn hơn là không thể trả lương cho binh sĩ”.

Ông Marchenko kỳ vọng xung đột sẽ trở thành cuộc “chạy marathon” kéo dài đến hết năm 2022 và 2023: “Bạn phải tính toán dựa trên cơ sở rằng xung đột Ukraine là một cuộc chiến tiêu hao”.

Trong năm 2021, chỉ tính riêng từ Mỹ, Ukraine đã nhận tổng cộng 50 tỷ USD viện trợ, bao gồm vũ khí, hợp đồng bổ sung kho đạn dược, hỗ trợ tài chính, các khoản vay, trả nợ cho chủ nợ và hỗ trợ nhân đạo.

Liên minh châu Âu (EU) cũng chi ra 16 tỷ USD, kèm thêm đó là 6,22 tỷ USD của Anh, 3,34 tỷ USD từ Đức, 2,85 tỷ USD từ Ba Lan, 2,61 tỷ USD từ Canada và 2,11 tỷ USD từ Pháp. Tổng cộng, số hỗ trợ mà Kiev nhận được trong năm 2021 lên tới hơn 76 tỷ USD.

Vào hôm 12/8, cố vấn kinh tế trưởng của Tổng thống Ukraine, ông Oleg Ustenko hối thúc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) giải ngân 5 tỷ USD thuộc gói hỗ trợ trị giá 15-20 tỷ USD trong vòng 18 đến 24 tháng, và động viên Mỹ, EU cùng các quốc gia khác chung tay ủng hộ thêm.

Tháng trước, Thủ tướng Denys Shmygal tuyên bố tại Diễn đàn kinh tế thế giới rằng Ukraine sẽ cần 750 tỷ USD viện trợ để tái thiết nền kinh tế.

Lo ngại về tham nhũng

Thi thoảng, những lo ngại về tham nhũng và câu hỏi về điểm đến cuối cùng của hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine lại xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng ở phương Tây.

Tháng trước, Hạ Nghị sĩ Mỹ gốc Ukraine, bà Victoria Spartz, đã cáo buộc ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine phá hoại nền quốc phòng và bổ nhiệm những quan chức tham nhũng. Phía Kiev bác bỏ những tuyên bố của bà là “trò tuyên truyền của Nga”.

Tuần trước, CBS News, một kênh truyền thông của Mỹ, đã đăng tải và sau đó xóa một đoạn phim tài liệu tiết lộ rằng trong những tháng đầu tiên của cuộc xung đột, chỉ có khoảng 30% viện trợ từ phương Tây cho Ukraine là tới được tiền tuyến.

Trang tin Sputnik của Nga cũng đã thực hiện một cuộc điều tra cho thấy có thể dễ dàng mua được vũ khí mà Mỹ viện trợ cho Ukraine trên Dark Web (những website bị ẩn đi, thường có những hoạt động phi pháp).

Bộ phim tài liệu của CBS đã nhanh chóng bị gỡ xuống để “cập nhật” lại những thông tin mới từ Lầu Năm Góc và các nguồn khác.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba đã viết trên Twitter rằng việc đình chính thông tin là không đủ và kêu gọi một "cuộc điều tra nội bộ" tại CBS để xác định "ai đã cho phép" phát hành bộ phim tài liệu và với mục đích gì.