Vì sao không thể loại bỏ nhiệt điện than trong Quy hoạch điện VIII?

Góp ý dự thảo Quy hoạch phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn tới năm 2045 (Quy hoạch Điện VIII), Liên minh Năng lượng Việt Nam cho biết một số tỉnh có quy hoạch nhà máy nhiệt điện than và Đại sứ quán Đan Mạch đề nghị không phát triển thêm các nhà máy nhiệt điện than mới trong giai đoạn 10 năm tới. 

Lý do các nhà máy nhiệt điện than gây ô nhiễm môi trường và không thu xếp được vốn trong Quy hoạch.

Đồng thời, đề nghị loại bỏ vị trí quy hoạch nhà máy nhiệt điện than trong Quy hoạch Điện VII điều chỉnh, phần công suất thiếu hụt sẽ bù vào công suất nguồn điện khí (LNG).

Tuy nhiên, theo giải trình của đơn vị tư vấn: "Quy mô các nhà máy nhiệt điện than đưa vào giai đoạn 2021 - 2035 đều là những dự án chắc chắn xây dựng, đây là những dự án đã thực hiện, công tác xúc tiến đầu tư tốt mà không thể loại bỏ".

Ví dụ như nhà máy nhiệt điện Nam Định I, Thái Bình II, Vũng Áng II, Vân Phong I, Duyên Hải II.... Sau năm 2035, hệ thống vẫn cần tiếp tục phát triển một phần nhỏ nhiệt điện than để đảm bảo tiêu chí an ninh năng lượng, giá điện không tăng quá cao.

Để đáp ứng nhu cầu phụ tải với chi phí không quá cao, hệ thống vẫn cần phải xây dựng các nhà máy nhiệt điện. Trong khi, nếu chọn phát triển LNG thay than thì sự phụ thuộc vào bên ngoài vẫn như vậy.

"Chỉ phụ thuộc vào loại hình khí LNG sẽ làm giảm mức độ an ninh năng lượng. Ngoài ra chi phí sản xuất điện của nguồn điện LNG khá lớn, giá điện sẽ tăng cao hơn nhiều (chi phí hệ thống sẽ tăng khoảng 2 tỷ USD/năm so với kịch bản chọn), không phù hợp với tiêu chí quy hoạch nguồn điện theo chi phí tối thiểu đã đặt ra", đơn vị tư vấn cho hay..

Đáng chú ý, theo đơn vị tư vấn công nghệ các nhà máy nhiệt điện than hiện nay đã phát triển và tiến bộ vượt bậc nhằm đáp ứng nhu cầu giảm tiêu hao năng lượng và đảm bảo về môi trường.

Vì vậy, các nhà máy nhiệt điện than hiện nay ngoài hiệu suất có thể lớn hơn 50%, tiêu hao ít nhiên liệu và tài nguyên thì công nghệ xử lý chất thải cuối nguồn cũng đạt hiệu suất cao tương ứng có thể xử lý để giảm tối đa các tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên, hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Nhiều dự án còn nằm gần các đô thị lớn như ở Australia, Nhật Bản, Đức. Thực tế cho thấy, phát thải từ nhà máy hiện được kiểm soát bởi hai lớp tiêu chuẩn gồm tiêu chuẩn nguồn thải quy định nồng độ phát thải khí thải tại nguồn và tiêu chuẩn chất lượng không khí xung quanh áp dụng để kiểm soát nồng độ phát thải các loại khí thải trong không khí xung quanh.

Theo đó, phát thải ở mức rất thấp và được kiểm soát bằng hệ thống giám sát tự động về các cơ quan quản lý môi trường địa phương. Nồng độ các khí thải sẽ được kiểm soát ở ngưỡng không gây hại đến sức khỏe con người