Vắc xin AstraZeneca và những khuyến cáo từ WHO

Theo thông tin từ Công ty vắc xin Việt Nam (VNPC), vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca (vắc xin AstraZeneca) là loại vắc xin phòng SARS-CoV-2, được nghiên cứu và phát triển bởi đại học Oxford và hãng dược AstraZeneca (Anh). 

Vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca có hiệu lực bảo vệ con người trước tác nhân gây bệnh COVID-19 từ 62 đến 90%, dựa trên kết quả nghiên cứu lâm sàng.

Một trong những ưu điểm của vắc xin COVID-19 của AstraZeneca là được bảo quản như các vắc xin thông thường là 2-8 độ C.

Vắc xin AstraZeneca đã được thử nghiệm lâm sàng để xác định tính an toàn và hiệu quả của vắc xin với tổng số người tham gia thử nghiệm lâm sàng là 60.000 người trên toàn cầu. 

Nhóm chuyên gia tư vấn chiến lược (SAGE) về tiêm chủng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến cáo tạm thời về việc sử dụng vắc xin phòng chống COVID-19 của Oxford/AstraZeneca.

Theo khuyến nghị của SAGE, WHO đã duyệt hai phiên bản vắc xin AstraZeneca/Oxford  vào danh sách sử dụng khẩn cấp vào ngày 15/2, cho phép vắc xin này được sử dụng trên toàn thế giới thông qua cơ chế COVAX. Hai phiên bản vắc xin này được sản xuất bởi AstraZeneca-SKBio Hàn Quốc và Viện Huyết thanh của Ấn Độ.

Dưới đây là những khuyến cáo được WHO đưa ra khi sử dụng vắc xin AstraZeneca:

Liều tiêm theo khuyến cáo như thế nào?

Nên tiêm 2 liều, tiêm bắp (0.5ml mỗi liều), các liều cách nhau 8 – 12 tuần. Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ khả năng bảo vệ lâu dài sau liều đơn.

Hiệu lực của vắc xin AstraZeneca

Vắc xin này có hiệu lực 63,09% trên những người nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng. Khoảng cách giữa các liều dài hơn trong khoảng thời gian từ 8 đến 12 tuần có liên quan đến hiệu quả vắc xin cao hơn.

Vắc xin có hiệu quả đối với biến chủng mới?

Hiện tại SAGE khuyến cáo sử dụng vắc xin theo Lộ trình Ưu tiên của WHO ngay cả khi các biến chủng của virus đã xuất hiện ở quốc gia đó. Đồng thời, các nước cần đánh giá rủi ro và lợi ích và cân nhắc tình hình dịch trong nước.

Các phát hiện ban đầu cho thấy nhu cầu cấp bách cần phải có cách tiếp cận phối hợp trong giám sát và đánh giá sự xuất hiện các biến thể virus và tác động tiềm ẩn của chúng đối với hiệu quả của vắc xin. Khi có số liệu mới, WHO sẽ cập nhật các khuyến cáo.

Vắc xin có phòng ngừa được việc mắc và lây truyền bệnh?

Chưa có nhiều số liệu về tác động của vắc xin đối với việc lây truyền hay phóng thích virus. Trong thời gian này, chúng ta cần duy trì và tăng cường các biện pháp y tế công cộng đã được chứng minh có hiệu quả , đó là: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách tiếp xúc, rửa tay, vệ sinh hô hấp và ho, tránh nơi đông người, và đảm bảo thông thoáng khí (5K).

Ai có thể sử dụng vắc xin?

Vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca được chỉ định tiêm phòng cho những người từ 18 tuổi trở lên.  

Những ai cần được ưu tiên tiêm vắc xin trước?

Do nguồn cung ứng vắc xin còn hạn chế, cần ưu tiên tiêm phòng cho các cán bộ y tế là những người có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh và người cao tuổi (65 tuổi trở lên).

Những người có bệnh lý nền, HIV, từng mắc COVID-19... có nên tiêm vắc xin?

Theo khuyến cáo, những người có bệnh lý nền (như béo phì, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và đái tháo đường) có nguy cơ mắc COVID-19 nặng hơn, do đó nên được tiêm vắc xin phòng COVID-19.

Mặc dù cần phải tiến hành thêm nghiên cứu trên những người nhiễm HIV hoặc mắc bệnh tự miễn hoặc bị suy giảm miễn dịch, những người này (nếu nằm trong các nhóm được khuyến cáo tiêm vắc xin) có thể được tiêm phòng sau khi được cung cấp thông tin và tư vấn. 

Những người đã từng mắc COVID-19 cũng có thể được tiêm vắc xin, nhưng những đối tượng này có thể hoãn việc tiêm phòng khoảng 6 tháng sau khi nhiễm SARS-CoV-2 để trao cơ hội cho những người khác cần gấp hơn.

Phụ nữ đang cho con bú nếu họ thuộc nhóm ưu tiên được tiêm cũng có thể được tiêm vắc xin. Bên cạnh đó, WHO không khuyến cáo ngưng cho con bú sau khi tiêm phòng. 

Phụ nữ đang mang thai có nên tiêm vắc xin?

Việc mang thai sẽ khiến cho người mẹ có nguy cơ bị mắc COVID-19 nặng hơn, tuy nhiện hiện tại có rất ít số liệu đánh giá tính an toàn của vắc xin trong thời kỳ mang thai. Phụ nữ mang thai có thể tiêm vắc xin nếu lợi ích của việc tiêm phòng ở phụ nữ mang thai lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn do vắc xin gây ra. 

Do đó, phụ nữ đang mang thai và thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc COVID-19 như cán bộ y tế hoặc mắc các bệnh nền có thể được tiêm vắc xin sau khi được cán bộ y tế tư vấn.

Những ai không nên tiêm vắc xin AstraZeneca?

Những người có tiền sử có phản ứng dị ứng nặng với bất cứ thành phần nào của vắc xin thì không nên tiêm. Vắc xin này không khuyến cáo dùng cho người dưới 18 tuổi nhưng cần phải chờ kết quả các nghiên cứu tiếp theo.