Tuổi thơ bị cười nhạo, khởi đầu khiêm tốn và bí quyết thành công của tỉ phú lẩu Haidilao

Khởi đầu khiêm tốn

Đúng như tên gọi (có nghĩa là "câu cá dưới đáy đại dương"), Haidilao có một khởi đầu khiêm tốn. Vào năm 1994, nó chỉ là một quán lẩu nhỏ bé ở tỉnh Tứ Xuyên.

Zhang Yong sinh ra vào lớn lên ở Giảng Dương, Tứ Xuyên và tốt nghiệp từ một trường nghề ở Thành Đô, Trung Quốc.

Sau 6 năm làm việc tại một nhà máy máy kéo và nhiều lần khởi nghiệp thất bại, Zhang bắt đầu kinh doanh nhà hàng cùng bạn gái (nay trở thành vợ của ông) và vài người bạn.

"Tôi không có một xu dính túi nên những người còn lại mới là nhà đầu tư thực sự, mặc dù toàn bộ số tiền đầu tư cũng chưa tới 10.000 nhân dân tệ (khoảng 1.400 USD)", Zhang chia sẻ trong một bài phỏng vấn với The Economic Observer vào năm 2011.

Vào thời điểm đó, dù chưa đóng góp vốn vào dự án, Zhang Yong vẫn đảm nhận vị trí giám đốc điều hành và thể hiện sự quả quyết với với các thành viên còn lại bằng cam kết rằng tài sản công ty sẽ vượt qua mốc 150.000 nhân dân tệ sau 5 năm.

"Tôi đã thề rằng nếu không thể điều hành công ty, tôi sẽ đền bù cho họ. Đó là một khoản tiền rất lớn với một nhóm người trẻ trong độ tuổi đôi mươi vào thập niên 90", ông Zhang nhớ lại.

Quán nhỏ của họ nhanh chóng mở rộng và chiếm trọn mảng kinh doanh lẩu ở các khu vực xung quanh.

"Mọi người ai cũng nghĩ tôi điên rồ khi đầu tư hết tiền vào một nhà hàng. Chỉ trong vài tháng, chúng tôi trở thành nhà hàng lẩu lớn nhất Giản Dương", ông nói. 

Khởi đầu chỉ với 4 bàn, nhà hàng Haidilao mở rộng thêm cả một mặt sàn kinh doanh sau đó. Vào thời điểm đó, Haidilao đã chú trọng đến các yếu tố trang trí và thậm chí còn có máy điều hoà. Vào năm 1998, họ có thêm cửa hàng thứ hai.

Dù vậy, mọi thứ không phải khi nào cũng thuận buồm xuôi gió với Haidilao. Cuối tháng 8/2017, giới chức Singapore phát hiện Haidilao không tuân thủ quy định vệ sinh an toàn thực phẩm tại một nhà hàng.

Trong một lần kiểm tra định kì, cơ quan môi trường quốc gia Singapore đã phát hiện một nhân viên Haidilao cầm thức ăn bằng tay trần. 

Trước đó, trang Xinhua News cũng đưa tin về việc cơ quan vệ sinh an toàn thực phẩm Trung Quốc sẽ tăng cường kiểm tra chuỗi nhà hàng Haidilao sau khi hai chi nhánh tại Bắc Kinh bị phát hiện đang vận hành với những điều kiện không phù hợp vệ sinh.

Bí quyết chinh phục thế giới 

Trong khoảng thời gian làm việc tại nhà máy máy kéo, Zhang Yong đã dành thời gian nghiên cứu thị trường và tìm cơ hội kinh doanh.

Sau hai lần khởi nghiệp bất thành, ông nhận ra ông cần tìm ra một yếu tố đồng điệu cho Haidilao không chỉ với người Trung Quốc mà là với cả thế giới.

Dù vậy, vào thời điểm năm 2011, Zhang từng quan ngại về khả năng IPO của Haidilao bởi hệ thống kinh doanh của ông chủ yếu dựa vào niềm tin của đội ngũ.

"Ngành dịch vụ đồ ăn rất khó kiểm soát", ông chia sẻ. Vào thời điểm đó, Haidilao không có hệ thống thông tin và phải phụ thuộc vào từng cá nhân, chủ yếu là những người phục vụ bàn, để vận hành cả công ty.

"Ngay cả những người phục vụ bàn cũng có thể chọn phát đồ ăn miễn phí", Zhang chia sẻ và đó là lí do ông ngần ngại đưa công ty lên sàn chứng khoán. Theo ông, một số nhân sự đã lạm dụng cách vận hành này nhưng Zhang không muốn thay đổi nó vì "hầu hết nhân viên đều rất đáng tin".

Niềm tin của Zhang vào đội ngũ khiến ông gặt hái trái ngọt. Đặt trách nhiệm cho nhân viên là cách Zhang thể hiện niềm tin vào họ.

Hiện tại, Haidilao không chỉ nổi tiếng với đồ ăn ngon mà còn được yêu thích nhờ đội ngũ và phục vụ ân cần. Khách hàng tới ăn, khi phải đợi, có thể tận hưởng một số dịch vụ miễn phí như làm móng, đánh giày, ghế massage, khu ăn vặt hay khu vui chơi cho trẻ em.

Vốn nổi tiếng với những món ăn đậm vị, Haidilao đã phát triển thành một chuỗi nhà hàng toàn cầu với hơn 600 cửa hàng, bao gồm cả những thị trường khó tính như Mỹ.

Khi chính thức chào sàn chứng khoán vào năm 2018, cổ phiếu của Haidilao được quan tâm đến nỗi mức đăng kí mua đã vượt tới 20 lần con số chào bán. Kể từ khi IPO vào tháng 9/2018, giá cổ phiếu đã tăng hơn gấp đôi, đưa vốn hoá công ty lên trên 26 tỉ USD ở thời điểm hiện tại.

Dù thành công, Zhang thừa nhận ông không phải một người tự tin. Là một người thành công nở muộn, Zhang thường tìm sự thoải mái cho bản thân sau những trang sách.

"Lúc tôi 14 tuổi, khi nhiều đứa trẻ bắt đầu vỡ giọng, tôi thì không", Zhang nhớ lại. Ông Zhang chia sẻ rằng nó khiến ông bị cười nhạo và làm ông mất dần sự tự tin đến nỗi không dám bắt chuyện với bạn gái.

"Cuối cùng, tôi tìm ra một nơi tuyệt vời, thư viện nơi tôi sống", ông Zhang thừa nhận sách vở đã tạo ra con người ông. "Vì sao tôi có thể hiểu nhân viên của mình? Đó là hệ giá trị của tôi và cả những gì tôi trải nghiệm năm 14 – 15 tuổi".