TS. Nguyễn Trí Hiếu: Tác động của việc cắt giảm lãi suất điều hành là khá hạn chế và cần thời gian lan tỏa

Trưa nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phát đi thông báo cắt giảm lãi suất điều hành. Theo đó, từ ngày 16/9, lãi suất tái cấp vốn được giảm từ 6,25%/năm xuống 6,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4,25%/năm xuống 4,0%/năm.

Đồng thời, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng từ 7,25%/năm xuống 7,0%/năm. Lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở cũng giảm từ 4,75%/năm xuống 4,5%/năm.

Đây là lần đầu kể từ tháng 10/2017, NHNN cắt giảm các loại lãi suất điều hành.

Sau thông báo khá bất ngờ của nhà điều hành, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn nhanh với Chuyên gia Tài chính – Ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu về động thái chính sách mới nhất của NHNN.

PV: Theo ông, vì sao NHNN chọn thời điểm này để cắt giảm lãi suất điều hành?

TS. Nguyễn Trí Hiếu: Tại thời điểm này tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam ổn định, lạm phát được kiểm soát và tăng trưởng kinh tế ở mức khả quan. Tuy nhiên, Việt Nam đang chịu nhiều tác động kép từ cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. 

Trong cuộc chiến này, sự suy yếu của cả nền kinh tế Trung Quốc và Mỹ đã ảnh hưởng tới Việt Nam do đây là hai đối tác thương mại lớn nhất của nước ta (một bên là nước nhập khẩu lớn nhất, một bên là nước xuất khẩu lớn nhất).

Để duy trì đà tăng trưởng và hỗ trợ nền kinh tế thì động thái cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN là phù hợp ở thời điểm này.

Tuy nhiên, việc cắt giảm lãi suất các loại điều hành cũng có những tác động tiêu cực khi nó kích thích nhu cầu vay vốn của các thành phần kinh tế, làm tăng lượng tiền trong lưu thông; qua đó gây áp lực lên lạm phát. 

Ngoài ra, khi lãi suất có xu hướng giảm cũng tạo ra áp lực mất giá cho đồng nội tệ và tỷ giá sẽ có xu hướng tăng lên.

PV: Động thái cắt giảm lãi suất điều hành tác động như thế nào tới các loại lãi suất khác trên thị trường, thưa ông?

TS. Nguyễn Trí Hiếu: Các loại lãi suất mà NHNN thông báo điều chỉnh giảm là lãi suất áp dụng trên thị trường 2, tức thị trường liên ngân hàng. 

Trong khi đó, tại Việt Nam, tính liên kết giữa lãi suất trên thị trường liên ngân hàng và thị trường huy động vốn và cho vay giữa ngân hàng với các thành phần kinh tế khác (tức thị trường 1) là không quá chặt chẽ. 

Bên cạnh đó, việc cắt giảm lãi suất điều hành khoảng 0,25% là khá thấp so với mặt bằng lãi suất cho vay hiện vào khoảng 9 – 13%/năm. Do vậy, ảnh hưởng của động thái cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN tới mặt bằng lãi suất huy động và lãi suất cho vay sẽ là không nhiều.

Tuy nhiên, với động thái này của NHNN, chúng ta cũng kì vọng các loại lãi suất khác trên thị trường 1 sẽ có xu hướng giảm xuống. Mặc dù cũng cần phải nói thêm rằng tính lan tỏa từ lãi suất điều hành tới các loại lãi suất trên thị trường 1 cần có độ trễ. 

Không phải tất cả loại lãi suất đều sẽ giảm ngay, độ trễ tác động sẽ phụ thuộc vào tính lan tỏa của lãi suất điều hành đối với mỗi thành phần trên thị trường.

(Đồ họa: TV)

PV: Theo ông, việc điều chỉnh giảm lãi suất điều hành của NHNN sẽ tác động như thế nào tới hoạt động của các ngân hàng?

TS. Nguyễn Trí Hiếu: Các ngân hàng là chủ thể tham gia chính trên thị trường liên ngân hàng. Do vậy, động thái điều chỉnh lãi suất điều hành của NHNN sẽ tác động trực tiếp và trước nhất tới hệ thống ngân hàng thông qua hoạt động huy động vốn và sử dụng vốn của các nhà băng trên thị trường liên ngân hàng.

 Xin cảm ơn ông!