Trung Quốc: Mỹ hưởng lợi trong giao thương Mỹ - Trung, chênh lệch thương mại hai nước chỉ bằng 36% số mà Mỹ công bố

Cách tính khác nhau, cán cân thương mại "vênh" hàng trăm tỉ USD

Bộ Thương mại Mỹ từng công bố số liệu cho thấy năm 2018 Mỹ có thâm hụt thương mại 420 tỉ USD với Trung Quốc. Trong khi đó số liệu của Hải quan và Cục Thống kê Trung Quốc cho thấy nước này chỉ có thặng dư 323 tỉ USD với Mỹ.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc đối với Mỹ qua các năm. Nguồn: Statista, số liệu của Hải quan và Cục thống kê Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong một báo cáo chính thức hôm thứ Năm tuần này, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết: Nếu tính cả giao dịch dịch vụ và điều chỉnh cho các hàng hóa được xử lí qua, chênh lệch thương mại giữa hai nước chỉ còn 153 tỉ USD, tương đương hơn 36% con số 420 tỉ USD mà chính phủ Mỹ công bố.

Bộ này cho biết, Trung Quốc nhiều khi chỉ nhập khẩu linh kiện từ các quốc gia khác rồi lắp ráp lại và xuất khẩu sang Mỹ, giá trị tăng thêm (value added) mà Trung Quốc đóng góp là rất nhỏ so với con số mà Mỹ dùng để tính toán cán cân thương mại.

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam (SCMP), từ trước đến nay vẫn luôn có sự chênh lệch giữa số liệu của Mỹ và Trung Quốc về quan hệ thương mại song phương do khác về phương pháp tính, tuy nhiên mức sai khác thường chỉ khoảng 20%.

Thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc qua các năm. Số liệu: Cục thống kê Dân số Mỹ, năm 2019 dùng số 4 tháng đầu năm.

"Nước Mỹ hưởng lợi trong giao dịch thương mại Mỹ - Trung"

Chính quyền Washinton từng nhiều lần khẳng định rằng Trung Quốc đang lợi dụng và gây tổn hại cho Mỹ trong quan hệ thương mại và do vậy Mỹ cần áp thuế quan lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Bản báo cáo 10 trang có tên "Nước Mỹ hưởng lợi trong giao dịch thương mại Mỹ - Trung Quốc" mà Bộ Thương mại Trung Quốc vừa đưa ra đã công khai phản bác lập luận này của Mỹ.

Báo cáo này cũng cho biết Trung Quốc sẵn sàng tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ và kêu gọi chính quyền Washington nới lỏng các biện pháp hạn chế xuất khẩu vào Trung Quốc, đồng thời mời Mỹ tham gia Hội chợ nhập khẩu do Trung Quốc tổ chức để quảng cáo hàng hóa Mỹ.

"Nếu Mỹ nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu sang Trung Quốc tương đương với Pháp hiện nay, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc sẽ giảm chỉ còn 1/3", báo cáo viết, dẫn kết quả một nghiên cứu của Carnegie Endowment for International Peace.

Báo cáo cũng công bố một vài số liệu đáng chú ý khác: Tổng thu nhập của các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc năm 2017 là 940 tỉ USD, cùng năm này nước Mỹ cũng nhận tới 1.370 tỉ USD vốn đầu tư từ doanh nghiệp và cá nhân Trung Quốc.

Tuy không nhắc đích danh ông Trump, nhưng báo cáo tỏ ý đổ lỗi cho Tổng thống Mỹ vì đã cố tình phớt lờ lợi ích chung của quan hệ thương mại giữa hai nước và dùng con số thâm hụt thương mại làm cái cớ để gây căng thẳng.

"Nếu chỉ một bên được lợi trong khi bên kia bị thiệt, sự hợp tác kinh tế và thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ chẳng thể kéo dài cho đến ngày nay", báo cáo viết.

"Mỹ phải sửa chữa những hành động sai lầm"

Trong một tuyên bố khác cùng ngày, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết Nhà Trắng cần phải sửa chữa "những hành động sai lầm" của mình và cần thể hiện thái độ chân thành nếu muốn nối lại đàm phán để chấm dứt chiến tranh thương mại.

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Gao Feng nói: "Trong hợp tác vẫn luôn có những nguyên tắc và trong đàm phán vẫn luôn có một ranh giới cuối cùng. Trung Quốc sẽ không bao giờ nhượng bộ những vấn đề lớn mang tính nguyên tắc".

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc, ông Gao Feng. Ảnh: Tân Hoa Xã, SCMP.

Theo SCMP, ông Gao tuyệt nhiên không đề cập đến khả năng Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau trong Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản tháng này. Ông cũng không tiết lộ phái đoàn Trung Quốc đến hội nghị Bộ trưởng Thương mại G20 trong tuần này bao gồm những ai.

"Ai gây chuyện trước thì phải có trách nhiệm giải quyết vấn đề. Giờ đây quả bóng thương mại đang nằm ở phía Mỹ. Chúng tôi sẽ quan sát kĩ những gì nước Mỹ nói và làm", ông Gao nói thêm.

Ông cho biết báo cáo về số liệu thương mại vừa công bố (chỉ ít ngày sau khi Trung Quốc ra mắt Sách trắng thương mại với nội dung đổ lỗi Mỹ) sẽ giúp công chúng hiểu rõ hơn bản chất thật sự của quan hệ thương mại Mỹ - Trung.