Tranh luận lần ba: Nỗ lực cuối cùng của Donald Trump

Hai ứng viên trong cuộc tranh luận lần hai. Ảnh: Reuters

9h tối tại Mỹ, tức 8h sáng theo giờ Hà Nội, ứng viên Đảng Cộng hòa Donald Trump và đối thủ Đảng Dân chủ Hillary Clinton bắt đầu màn tranh luận trực tiếp lần ba, cũng là cuối cùng trước khi diễn ra cuộc bầu cử vào ngày 8/11 tới. Đây là một trong những cơ hội cuối cùng để thuyết phục cử tri Mỹ rằng ai là người xứng đáng làm Tổng thống Mỹ.

Giống với lần một, kịch bản chương trình này kéo dài 90 phút và được chia làm 6 phần với mỗi phần 15 phút, bắt đầu bằng một câu hỏi chủ đề để hai ứng viên trả lời và tranh luận. Người dẫn chương trình là Chris Wallace đến từ đài Fox News.

Những người ủng hộ ông Trump và bà Clinton chen nhau chăng biểu ngữ trước giờ tranh luận. Ảnh: Shutterstock

Sáu chủ đề chính sẽ được người dẫn nêu ra là: nợ và tính pháp lý, vấn đề di cư, nền kinh tế, Tòa án Tối cao, những điểm nóng quốc tế và tính phù hợp để làm Tổng thống.

Cuộc tranh luận diễn ra trong bối cảnh bất lợi cho Donald Trump, khi tỷ lệ ủng hộ ông sụt giảm khá mạnh những tuần gần đây do các bê bối về nói xấu phụ nữ, sàm sỡ phụ nữ.

Khảo sát của Fox News cho thấy Hillary Clinton đang dẫn trước Donald Trump 6 điểm trước thềm cuộc tranh luận này. Liệu đây sẽ là cơ hội để Donald Trump lật ngược thế cờ hay tiếp tục dìm ông này như trong lần hai?

Theo khảo sát về các lần bầu cử gần nhất, người ta chỉ ra rằng cuộc tranh luận cuối cùng ít có ảnh hưởng đến kết quả bầu cử, do sau khoảng 20 ngày trước ngày bầu cử, phần lớn người dân đã có quyết định của riêng mình về việc sẽ bầu cho ai.

Phóng viên đài Fox bình luận trước thềm tranh luận: Cuộc tranh luận đầu tiên có ảnh hưởng nhất đến kết quả, cuộc tranh luận thứ hai ít hơn và thứ ba còn ít hơn nữa. Do đó, điều ông Trump phải làm tối nay không phải nhiều, mà sẽ là rất nhiều.

Tỷ lệ ủng hộ và không ủng hộ ông Trump (biểu đồ trên) và bà Clinton (biểu đồ dưới) cho thấy khả năng thắng thua của hai ứng viên không quá khác biệt.

Cuộc tranh luận bắt đầu

Người điều phối cuộc tranh luận, ông Chris Wallace bước ra, nhắc lại mọi người về một số luật lệ trong cuộc tranh luận.

Hai ứng viên bước ra chào khán giả. Còn lạnh lẽo hơn lần hai, họ không bắt tay nhau, thậm chí không gật đầu chào nhau.

Câu hỏi đầu tiên

Người dẫn Wallace hỏi hai ứng viên về Tòa án tối cao. Ứng viên muốn nhìn thấy tòa án đóng vai trò như thế nào trong đất nước, quan điểm về tòa án của ứng viên?

Bà Clinton nói trước. Theo bà, tòa án nêu ra những vấn đề trung tâm. Bà cảm thấy tòa án nên đứng về phía người Mỹ không chỉ với các tập đoàn hay những người giàu. Bà nêu ra vấn đề quyền phụ nữ, quyền của nhóm LGBT. "Tòa án tối cao nên đại diện cho tất cả chúng ta".

Đến lượt Trump. Ông này nói tòa án tối cao là tất cả. Ông này nhắc đến bình luận của thẩm phán tòa án tối cao Ruth Bader Ginsburg vì từng có phát biểu công kích mình. Không bao giờ nên có những phát biểu như thế, ông nói. Công kích bà Clinton, ông nói bà có thể tạo nên bản copy rất giống với nó.

Vấn đề về súng

Ông Wallace hỏi và Clinton về việc bà nói tòa án tối cao đã sai trong luật sửa đổi lần hai. bà Clinton nói "Tôi ủng hộ luật sửa đổi lần hai. Tôi hiểu và tôn trọng truyền thống sở hữu súng".

"Nhưng cần phải có sự quản lý thích hợp. Chúng ta có 33.000 người chết vì súng mỗi năm. Chúng ta cần kiểm tra lịch sử mỗi cá nhân sử dụng", bà nói.

Quay sang ông Trump, Wallace hỏi liệu bà Clinton có bảo vệ điều luật này. Ông Trump trả lời rằng bà Clinton "thờ ơ", lập tức bà Clinton phản bác rằng bà buồn với thực tế hàng chục trẻ em bị thương hoặc bị giết vì súng. Bà Clinton lưu ý rằng ông Trump được Hiệp hội Súng ủng hộ mạnh mẽ. Ông này gật đầu khi bà nói.

Trump phản bác rằng Chicogo có nhiều vụ việc liên quan đến súng dù có luật quản lý chặt. "Tôi tự hào vì có sự ủng hộ mạnh mẽ từ Hiệp hội Súng", ông nói. Ông không trả lời trực tiếp vào câu hỏi về Luât sửa đổi thứ hai.

Luật về phá thai

Câu hỏi tiếp theo về phá thai. Liệu ứng viên có muốn phản bác Luật Roe v Wade (luật về phá thai) của tòa án tối cao?

Bà Clinton nói bà ủng hộ Roe v Wade. Không chỉ thế, hiện nhiều bang đang áp dụng quy định quá nghiêm k hắc với phụ nữ, cấm họ thực hiện lựa chọn này. Bà cho rằng luật này quan tâm đến sức khỏe bà mẹ.

Lái sang vấn đề nhập cư

Trump nói bà Clinton muốn có sự ân xá. Ông nói bốn bà mẹ với trẻ em đã bị giết vì nhập cư bất hợp pháp. "Không có biên giới chúng ta không có quốc gia. Chúng ta phải có biên giới mạnh".

Xây một bức tường thì sao? Tôi sẽ xây một bức tường. Chúng ta cần một bức tường để ngăn chặn ma túy. Một trong những điều đầu tiên tôi sẽ làm là tống cổ tất cả những kẻ cầm đầu đường dây ma túy.

Clinton: "Tôi ủng hộ an ninh biên giới và có những khu vực giới hạn. Nhưng nhìn vào điều ông Trump đề xuất, ông ta có quan điểm khác biệt với những gì chúng ta cần làm". Màn tranh luận diễn ra khá nhịp nhàng trong những phút đầu. Nhưng từ câu hỏi về biên giới, hai ứng viên bắt đầu liên tục ngắt lời nhau.

Cái tên Putin bị lôi ra, ai là con rối?

Wallace trích một email của bà Clinton bị WikiLeaks mới tung ra, trong đó bà nói "Ước mơ của tôi là một thị trường với thương mại mở và biên giới mở".

Trump nói "Cảm ơn" với Wallace

Clinton lý giải rằng mình đang nói về năng lượng trong email đó. Rằng nước Mỹ giao dịch năng lượng với láng giềng nhiều hơn với toàn bộ phần còn lại của thế giới.

Bà quay lại nhấn mạnh về vụ rò rỉ thư trong sự cố gắng ngắt lời của ông Trump. "Điều quan trọng về WikiLeaks là chính phủ Nga đã can thiệp vào từ cấp cao nhất, từ Putin nhằm ảnh hưởng đến cuộc bầu cử này.

"Cuối cùng, Donald Trump thừa nhận rằng nước Nga đang làm điều này? Liệu ông ta có từ chối Putin?

Ông Donald Trump phản bác gay gắt: "Tôi không biết Putin. Nếu chúng tôi là bạn nhau, tốt. Ông ta không tôn trọng bà ta. Ông ta không tôn trọng tổng thống của chúng ta. 1800 đầu đạn hạt nhân và bà ta đang chơi trò nguy hiểm".

Clinton: "Đó là vì ông ta thích làm con rối hơn là tổng thống của nước Mỹ".

Ông Trump tức tối cãi lại: Con rối nào. Bà mới là con rối.

Clinton cáo buộc Trump chấp thuận sự giúp đỡ của Putin.

Trump ngắt lời: "Bà ta chẳng biết gì. Hillary bà chẳng biết gì".

"Bà ta không thích Putin vì Putin thông minh hơn bà ta trên mọi lĩnh vực. Putin giỏi hơn bà ta về vấn đề Syria".

Wallace: Ông có bác bỏ mọi can thiệp từ phía Nga?

Trump: "Bởi Nga hay bất cứ ai? Tất nhiên tôi bác bỏ. Tôi không biết Putin". Trump nhắc lại rằng Putin còn thông minh hơn bà Clinton.

Cuộc tranh luận diễn ra ngày càng gay gắt khi ông Trump liên tục tỏ thái độ khi bà Clinton nói và hai bên liên tục tranh nhau nói.

Câu hỏi tiếp theo: Bạn sẽ làm gì để tạo thêm việc làm và kích thích tăng trưởng?

Clinton nói trước: Nếu tầng lớp trung lưu gặp khó khăn, đất nước sẽ gặp khó khăn. Bà nói rằng ông Trump có thể làm đất nước mất 3 triệu việc làm vì toàn bộ kế hoạch của ông này là cắt giảm thuế cho người giàu.

Ông Trump phản bác: "Chính sách của bà ta là tăng thuế. Chính sách thuế của bà ấy là một thảm họa"

"Tôi là fan của Nato. Chúng ta sẽ cắt giảm thuế mạnh. Chúng ta sẽ giảm thuế doanh nghiệp. Chúng ta sẽ khiến cỗ máy khởi động một lần nữa.

Wallace quay sang bà Clinton nói rằng chính sách việc làm của bà giống với của Obama và cho đến nay chưa có nhiều hiệu quả.

Trump chen ngang: "Đúng" và cười.

Bà Clinton liên tục lắc đầu khi ông Trump nói. Nếu như vẫn duy trì được nụ cười tự chủ trong nửa tiếng đầu, sang phần này, bà bắt đầu lộ vẻ căng thẳng, có vẻ chán nản, đôi lúc còn thở dài.

Wallace nói với ông Trump rằng các nhà kinh tế đã phân tích chính sách của ông Trump và thấy rằng nó là không tưởng.

"Ấn Độ đang tăng trưởng ở 8%. Chúng ta chỉ 1% và tôi nghĩ còn đi xuống. Tuần trước vừa có báo cáo việc làm. Và tôi nói rằng liệu đó có phải là báo cáo việc làm cuối cùng trước kỳ bầu cử không? Bởi vì nếu vậy thì tôi sẽ chiến thắng dễ dàng".

Ông này nói rằng nền kinh tế hiện nay đang rất tệ. Ông đã kết bạn mới và những người này than thở về những nhà máy đóng cửa. "Đó là những điều kinh khủng đang diễn ra. Trump lái sang vấn đề Syria: Hãy nhìn về Syria. Bà ta đưa ISIS đến cho chúng ta. Đó là điều chắc chắn như việc các bạn đang ngồi đây.

Wallace ngắt lời ông rằng đây không phải là lúc nói về chính sách đối ngoại.

Scandal với phụ nữ của Trump

Chủ đề tiếp theo: Tính thích hợp để làm Tổng thống

Wallace hỏi Trump về 9 phụ nữ cáo buộc ông về việc sàm sỡ, hôn họ khi không được phép.

Trump: "Những câu chuyện đó đã bị bóp mép. Tôi không biết những người này. Tôi có cảm giác rằng có chiến dịch của bà ta đã tạo nên nó". Trump cáo buộc Clinton và ông Obama thuê người tấn công mình. "Những câu chuyện đó sai hoàn toàn. Tôi thậm chí còn không xin lỗi vợ. Người vẫn đang ngồi đây, vì tôi chẳng làm gì".

Ông này nhắc lại rằng đó là do sự dàn xếp và tấn công từ phía bà Clinton.

Đến lượt bà Clinton chen ngang: Tôi đã nghe Donald nói gì về phụ nữ. Chúng ta có một số phụ nữ sẵn sàng bước ra và nói ông ta đã làm gì với họ.

Clinton nói rằng Trump từng nói ông có lẽ không làm vì những phụ nữ này không đủ hấp dẫn.

"Tôi không nói thế", ông Trump ngắt lời.

Clinton tiếp tục: "Donald Trump nghĩ rằng hạ bệ phụ nữ sẽ làm ông ta vĩ đại hơn".

Công kích liên tục

Đến phần này, cả hai không ngại ném lời công kích về phía đối thủ. Tiếp tục nói về vấn đề phụ nữ. Ông Trump khẳng định: "Không ai tôn trọng phụ nữ hơn tôi. Nói thẳng là những câu chuyện đó bị bẻ cong. Đoán xem điều tôi muốn nói là gì?" Ông Trump nhắc lại vấn đề email, 33.000 email đã bị xóa của bà Clinton. "Bà ta nói dối hàng trăm lần. Làm sao bà ta thoát được?"

Clinton cắt lời: "Mỗi lần Donald Trump bị hỏi dồn, ông ta ngay lập tức phủ nhận trách nhiệm, không chỉ về vấn đề phụ nữ. Ông ta chẳng bao giờ xin lỗi. Ông ta còn tấn công một phóng viên khuyết tật.

Trump cắt ngang: "Sai".

Clinton: Ông ta tấn công ông bà Khan, tấn công John McCain, một thẩm phán sinh ra ở bang Indiana chỉ vì bố mẹ ông ấy người Mexico.

Trump: "Bà ta nói về bạo lực. Chính bà ta tạo nên bạo lực. Tôi muốn nói về vấn đề khác."

Công kích quỹ từ thiện của nhau

Wallace hỏi bà Clinton: Trước Thượng viện bà đã cam kết rằng không có mâu thuẫn lợi ích với quỹ Clinton. Nhưng các nhà tài trợ có sự tiếp cận đặc biệt. Các email đã chứng minh điều đó. Bà có tiếp tục giữ cam kết?

Clinton: "Tất cả những gì tôi làm khi còn là Ngoại trưởng là làm mọi thứ và lợi ích của đất nước, giá trị của chúng ta. Nhưng tôi vui khi được nói về quỹ Clinton. Đó là một quỹ từ thiện nổi tiếng thế giới.

Clinton vẫn tiếp tục: "Quỹ Clinton dành 90% tiền cho các chương trình khắp thế giới. Tôi vui khi được so sánh với quỹ Trump, chỉ lấy tiền từ người khác để mua bức chân dung cao 6 foot của Donald.

Trump cãi rằng quỹ của mình làm từ thiện.

Clinton: "Ông ra còn chẳng công bố hồ sơ thuế. Mọi thứ ông nói về từ thiện, ông chẳng thể chứng minh được. Những gì chúng ta biết là ông ta còn chẳng trả một xu cho cơ quan thuế".

Trump: Clinton đáng lẽ không được phép tranh cử

Wallace: Liệu ông có chấp nhận kết quả cuộc bầu cử này?

Trump: Tôi sẽ quan sát khi thời điểm đó tới

Trump nói có hàng triệu người đăng ký đi bầu cho ông ta. Trump nói bà Clinton không nên được phép tranh cử. "Đó là điều tôi nói nó bị thao túng. Bà ta không bao giờ nên được phép".

Wallace: Tôi không nói rằng ông sẽ là người thua. Tôi hỏi rằng ông có nói rằng điều này không công bằng.

Trump: Tôi sẽ nói với ông khi thời điểm đó tới. Tôi sẽ để ông chờ.

Bà Clinton cắt ngang với giọng nói lớn rằng hãy để bà phản hồi vì điều ông Trump vừa nói thật kinh khủng. "Ông Trump lúc nào cũng nói về những điều bị thao túng, từ giải Emmy, đến trường tiểu học ở Iowa. Đó là một lối tư duy, và lối tư duy đó rất buồn cười".

"Trong chương trình này, ông ta không phù hợp. Ông ta chỉ toàn đi bôi nhọ. Ông ta phỉ bảng nền dân chủ của chúng ta. Trong khi tôi là người được một trong hai đảng lớn nhất ứng cử".

Câu hỏi về ISIS

Wallace: Cần làm gì để đảm bảo rằng ISIS không trở lại sau khi bị đánh bại

Clinton: Tôi hy vọng rằng những gì quân đội Mỹ làm sẽ đem lại kết quả xứng đáng, sẽ còn nhiều công việc cần phải làm. Hàng triệu người đã phải rời Mosul và các khu vực lân cận để đến chen chúc trong các khu vực dành cho người tị nạn. Quân đội của Iraq đang mạnh lên và những thành phố lớn nhất đã trong tầm kiểm soát.

Câu hỏi cho Trump: Ông có muốn dùng quân đội Mỹ ở Syria hay Iraq?

Trump: Khoảng ba tháng trước, tôi bắt đầu đọc, rằng họ bắt đầu tấn công. Thật ngạc nhiên về những điều đã xảy ra. Tất cả mọi người đã rời đi.

Ông Trump lại nói về "sự ngu ngốc của đất nước chúng ta", và đổ tội cho bà Clinton, rằng lý do duy nhất cho sự việc xảy ra ở Mosul là vì bà Clinton tranh cử tổng thống.

Clinton chen ngang, mỉa mai: "Ông Donald đây lại sắp nói rằng mình không ủng hộ việc Mỹ tiến vào Iraq".

Trump: "Sai, sai".

Clinton nói lớn: "Google đi. Google "Donald Trump Iraq"

Trump vẫn lắc đầu lặp lại từ sai.

Hai bên liên tục vặc lại lẫn nhau

Clinton: Tại sao điều này quan trọng, vì ông ta chẳng nói sự thật. Tôi ngạc nhiên khi ông ta nói ai đó mở cuộc tấn công để giúp tôi trong cuộc bầu cử này. Nhưng đó là cách Donald nghĩ. Đó là kiểu thuyết âm mưu của ông ấy.

Trump liên tục cố ngắt lời bà Clinton nhưng bà này vẫn liên tục nói.

Trump: "WikiLeaks đã tung ra rồi đấy. John Podesta (người đứng đầu chiến dịch của bà Clinton) nói những điều kinh khủng về bà. Và trời ạ ông ta đã đúng. Bernie Sanders nói bà có những nhận xét xấu. Tôi đồng ý với cả hai"

Clinton: "Ông nên đi mà hỏi Bernie Sanders rằng ai nên làm tổng thống. Ông ấy từng nói ông là người nguy hiểm nhất trong lịch sử hiện đại từng chạy đua làm tổng thống. Tôi nghĩ rằng ông ta đã đúng".

Trump bất đồng với cựu tổng thống Ronald Reagan

Wallace nêu chủ đề về nợ cuộc gia trong phần cuối

Trump: Tôi sẽ tạo ra nhiều việc làm và đạt mức tăng trưởng 6% bằng cỗ máy kinh tế khổng lồ của chúng ta. Chủ nghĩa bảo hộ, Hàng rào thuế quan. Tôi sẽ tạo ra cho đất nước chúng ta một lập trường về công nghiệp. Các hiệp định thương mại không tốt. Chúng ta sẽ có những con người làm kinh doanh tốt nhất thế giới. Chúng ta sẽ cần đến những con người tuyệt vời của đất nước chúng ta".

Clinton: Khi tôi nghe ông Donald nói thế, tôi tự hỏi từ khi nào ông nghĩ nước Mỹ là hùng mạnh. Ông ta nói từ trước thời tôi và Obama. Nhưng thực tế ông ta đã chỉ trích nước Mỹ từ hàng chục năm nay. Năm 1987 ông ta mua quảng cáo giá 100.000 USD trong tờ New York Times khi Ronald Reagan làm tổng thống để nói đúng những điều mà hôm nay ông ấy vừa nói".

Bà nói tiếp: "Còn khi nói về nợ, tôi sẽ làm mọi thứ mình đã đề xuất. Chúng ta sẽ có cái mà các nhà kinh tế gọi là tăng trưởng từ bên trong. Tôi muốn đầu tư vào các bạn. Tôi muốn đầu tư vào gia đình các bạn".

Bà không quên bồi một câu nhắm vào Trump: "Còn ông ta bắt đầu khi đã là một triệu phú".

Trump không thể không trả lại một câu: "Bà từng nói điều đó rồi".

Trump thừa nhận rằng mình cực kỳ phản đối Ronald Reagan. "Chúng ta đáng lẽ đã có những chính sách thương mại cứng rắn hơn".

Lời nói cuối cùng

Không khí trở nên quá căng thẳng trước khi hai ứng viên nói lời cuối.

"Hãy kết thúc buổi hôm hay một cách hòa nhã. Nào tuyên bố kết thúc. Mỗi người có một phút. Xin mời"

Clinton: "Tôi hướng đến mọi người Mỹ vì tôi cần các bạn. Hãy để tôi nói trực tiếp với máy quay. Tôi cần tài năng của các bạn. Tôi đã nhìn thấy nhiệm kỳ tổng thống ở rất gần. Cả trách nhiệm lẫn cơ hội. Đó sẽ là nhiệm vụ của tôi. Hãy cho tôi một cơ hội.

Trump: Bà ta huy động tiền từ những người ba ta muốn điều khiển. Không làm được cách đó đâu. Chúng ta sẽ biến nước Mỹ hùng mạnh một lần nữa. Chúng ta có một quân đội kiệt quệ. Hãy quan tâm đến các cựu chiến binh. Cảnh sát và những phụ nữ. Tất cả những gì bà ta làm là nói chuyện với người Mỹ da màu và gốc Latino. Chúng ta sẽ biến nước Mỹ lại vững mạnh. Nó phải bắt đầu ngay bây giờ. Chúng ta không thể có thêm 4 năm nhiệm kỳ kiểu Obama và đó là cái các bạn sẽ nhận được từ bà ta.

Vân Vũ