Tiềm năng nhóm chứng khoán sau khi nút thắt 'tắc nghẽn' tại HOSE được giải quyết
Các hoạt động của công ty chứng khoán
Đầu tiên, cần bóc tách hoạt động của một công ty chứng khoán (CTCK). Một CTCK sẽ có ba nguồn thu nhập chính: phí giao dịch (trading fee), thu nhập từ lãi cho vay margin và hoạt động tự doanh.
Ngoài ra, sẽ có các nguồn thu nhập phụ trợ như tư vấn M&A, tư vấn niêm yết, tư vấn chuyển sàn,...nhưng không đáng kể. Những nguồn thu nhập phụ này thông thường cũng sẽ được sử dụng trở lại cho hoạt động tự doanh.
CTCK hưởng lợi những mặt nào?
Việc tắc nghẽn lệnh được giải quyết tác động tới ba nguồn thu nhập của các CTCK rất rõ ràng. Nếu thị trường duy trì được thanh khoản và đà tăng tốt, cả ba nguồn thu nhập trên sẽ tăng. Đó là lý do trong cuộc họp gần đây nhất của SSI, ông Nguyễn Duy Hưng đã thông báo một kế hoạch lợi nhuận lên đến 1.800 tỷ đồng trước thuế trong năm 2021, con số này thực ra vẫn ở mức khá thận trọng vì nếu thị trường duy trì thuận lợi thì lợi nhuận sẽ không chỉ dừng lại ở đó.
Tổng hòa các yếu tố đều đang ủng hộ nhóm ngành hưởng lợi trực tiếp từ sự ấm lên của thị trường này. Chưa kể trong đợt dịch bùng lại gần đây, những hoạt động giãn cách triệt để như ở TP HCM hay Hà Nội lại tái lập lại những hành vi mà chúng ta đã back test (kiểm định lại - PV) trước đó ở giai đoạn giãn cách tháng 5, tháng 6 năm 2020. Đó là tần suất giao dịch, tìm kiếm thông tin đầu tư tăng vọt và góp phần hưởng lợi cho các CTCK.
Các nút thắt cần tháo bỏ
Hiện trần hưởng lợi của các CTCK đang bị kìm hãm vì tình trạng full pool margin (hết giới hạn cho vay margin ra ngoài thị trường - PV). Theo đó, một room (nguồn cho vay) của CTCK sẽ chia ra 2 phần là pool (tổng lượng có thể cho vay ra thị trường) và room (lượng cho vay từng mã cổ phiếu).
Hiện tại, rất nhiều CTCK trong Top 5, Top 7 đã chạm đến full pool margin. Tuy nhiên có thể thấy lượng tiền tươi đổ vào thị trường đã giúp cân bằng vấn đề này.
Nhìn lại trước đây, chỉ cần lộ ra thông tin full pool margin, thị trường rất dễ rơi vào điều chỉnh 5-10% hoặc hơn, như chúng ta từng chứng kiến đầu tháng 1 vừa rồi. Trong lần "căng margin" này, lượng tiền mới đã giúp cân đối giảm áp lực rất rõ. Tuy nhiên đây vẫn là bài toán cần giải quyết.
Hàng loạt kế hoạch phát hành cho cổ đông để huy động vốn cho CTCK đã diễn ra ở VNDirect, SSI, HSC, MBS,... Cộng sơ bộ, tổng giá trị thực hiện của nhóm được công bố lên tới 10.000 tỷ đồng. Vậy với quy định của UBCK là được cho vay 2 lần trên tổng vốn chủ sở hữu, số tăng thêm này sẽ hút thêm một lượng tiền đâu đó khoảng 20.000 tỷ.
Dĩ nhiên, đây chỉ là thống kê của nhóm CTCK nội, ngoài ra còn có nhóm CTCK ngoại với tiềm lực lớn và giá vốn rẻ.
Vậy bài toán giải quyết điểm nghẽn về margin này có khả năng sẽ được giải quyết triệt để trong tháng 6 này với dự phóng từ Dragon Capital lên đến 1,5 tỷ USD (khoảng 33.000 tỷ) được bơm vào thị trường kể từ tháng 6, tháng 7 trở đi.
Dù giải quyết được vấn đề margin nhưng khối lượng thanh khoản giao dịch vẫn đang chững lại ở 1 tỷ USD mỗi phiên. Với con số hơn 400.000 tài khoản được mở mới trong 5 tháng đầu năm 2021, có thể thấy lượng F0 (nhà đầu tư mới - PV) đang vô cùng lớn và vẫn tăng lên từng ngày. Đó là lý do chúng ta lại chứng kiến sàn HOSE nghẽn lệnh trong các phiên gần đây khi công suất lệnh vượt quá công suất xử lý của sàn.
Để giải quyết việc này vẫn phải trông chờ vào hệ thống công nghệ giao dịch tại HOSE. Điểm rơi nút thắt này được giải quyết có thể đâu đó tầm cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7, khi đó thanh khoản thị trường sẽ được giải quyết dứt điểm khơi nguồn cho sự tăng trưởng thu nhập từ cho vay margin.
(*) Bài viết được biên tập lại từ bài đăng trên trang cá nhân của ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc Môi giới Hội sở - Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam.
