Thương chiến Mỹ - Trung: Việt Nam ít thiệt hại nhất trong ASEAN?

Sản xuất hàng may mặc xuất khẩu sang Mỹ của một doanh nghiệp dệt may lớn phía Nam - Ảnh: T.V.N.

Công ty cổ phần chứng khoán Ngân hàng Quân đội (MBS) vừa công bố báo cáo chuyên đề về chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Trong đó MBS dẫn nghiên cứu của Ngân hàng RHB (Malaysia) cho thấy có khoảng 2,2% giá trị hàng hóa xuất khẩu của VN xuất khẩu sang Trung Quốc làm nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc, thấp hơn nhiều nước trong khu vực.

Do đó, VN được xem là ít chịu thiệt hại nhất trong số các quốc gia ASEAN nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu 25% với hàng Trung Quốc.

Tuy nhiên, MBS cho rằng cuộc chiến tranh thương mại cũng khiến tăng trưởng kinh tế Mỹ - Trung có thể suy giảm, khiến nhu cầu hàng hóa xuất khẩu của VN giảm.

VN cũng nằm trong top 5 quốc gia mà Mỹ có thâm hụt thương mại lớn nhất (hơn 38 tỉ USD), với các sản phẩm xuất khẩu chủ yếu từ VN là điện thoại di động, dệt may, giày dép… Nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của VN sang Mỹ có nguồn gốc nguyên liệu đầu vào xuất xứ từ Trung Quốc. Vì vậy, MBS cho rằng nếu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc leo thang, không loại trừ Mỹ có thể xem xét đánh thuế đối với các mặt hàng xuất khẩu của VN để gián tiếp trả đũa Trung Quốc.

Nếu Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ, áp lực giảm giá lên VND sẽ tăng đáng kể. Ngân hàng Nhà nước sẽ phải cân nhắc hạ giá VND để tránh làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa VN. Thứ nữa, dòng vốn đầu tư có thể xuất hiện tình trạng rút lui khỏi các thị trường mới nổi do quan ngại suy thoái tại Trung Quốc, gây sức ép lên VND.

Tuy nhiên, VN có cơ hội thay thế một phần Trung Quốc trong các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ. Nền kinh tế VN có độ mở cao khi đang tham gia 15 hiệp định thương mại tự do, khiến VN trở thành điểm đến tốt cho các công ty sản xuất hàng xuất khẩu. Nếu tận dụng tốt thời cơ, VN có thể trở thành một công xưởng mới của thế giới.

Theo đánh giá của Economist, VN sẽ là một trong các quốc gia được hưởng lợi từ cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung với một số mặt hàng xuất khẩu.