Thị trường ô tô lớn nhất thế giới 'xáo trộn' do dịch COVID-19

Thị trường ô tô khổng lồ của Trung Quốc đã rơi vào tình trạng xáo trộn do đợt lây nhiễm dịch COVID-19 mới nhất, khi các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt tại nhiều thành phố đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất ô tô.

Thách thức lớn

Đợt bùng phát dịch COVID-19 tồi tệ nhất trong hai năm qua tại Trung Quốc đã khiến giới chức nước này tăng cường chính sách zero-COVID (không COVID), phong tỏa nhiều thành phố lớn và hàng chục triệu người.

Các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt ở những nơi như Thượng Hải và Cát Lâm đã buộc các nhà sản xuất ô tô phải ngừng sản xuất và có nguy cơ phải trì hoãn giao hàng ở thời điểm mà nhu cầu ô tô trên toàn cầu đang gia tăng mạnh mẽ.

Các nhà máy của Volkswagen ở Thượng Hải và Trường Xuân, thủ phủ tỉnh Cát Lâm, đã bị đóng cửa suốt nhiều tuần nay. Công ty này cho biết sẽ bù đắp cho khoảng thời gian dừng sản xuất này nếu tình hình dịu xuống trong tương lai gần, bằng cách tăng ca và nhiều biện pháp khác.

Theo hãng tin Reuters (Vương quốc Anh), Tesla đã dừng sản xuất tại nhà máy ở Thượng Hải kể từ khi thành phố này tiến hành phong tỏa vào ngày 28/3, và Toyota cũng đã buộc phải đóng cửa nhà máy ở Trường Xuân. Nio, một nhà sản xuất xe điện của Trung Quốc, mới đây cho biết đã tạm dừng sản xuất, và hoãn giao xe cho khách hàng do tình trạng gián đoạn liên quan đến dịch COVID-19.

Không chỉ các nhà sản xuất riêng lẻ bị ảnh hưởng, mà triển lãm ô tô Bắc Kinh, một trong những sự kiện lớn nhất thế giới trong ngành này, đã bị hoãn lại cho đến khi có thông báo mới do sự gia tăng mạnh số ca mắc COVID-19. Điều này đồng nghĩa với việc kế hoạch ra mắt nhiều mẫu xe mới sẽ bị đẩy lùi. Nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc như Nio, XPeng, và Li Auto trước đó cho biết sẽ “trình làng” các mẫu xe mới tại triển lãm nói trên.

Các biện pháp hạn chế liên quan đến dịch COVID-19 còn “giáng một đòn” nặng nề lên doanh số ô tô tại Trung Quốc. Doanh số ô tô của nước này đã giảm 12% trong tháng Ba so với cùng kỳ năm ngoái, trái ngược với mức tăng 19% trong tháng Hai và cũng chấm dứt chuỗi hai tháng tăng trưởng liên tiếp, theo số liệu được công bố ngày 11/4 của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM). 

Hy vọng nhen nhóm

Trong bối cảnh trên, số liệu mới nhất của CAAM lại cho thấy một điểm sáng trên thị trường ô tô của Trung Quốc, khi nhu cầu xe điện tại nước này vẫn mạnh mẽ. Khoảng 455.000 ô tô năng lượng mới, bao gồm xe lai và xe chạy hoàn toàn bằng điện, đã được bán ra trong tháng Ba, tăng 122% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Trong đó, doanh số của Tesla tại Trung Quốc đứng đầu trong số các thương hiệu xe chạy hoàn toàn bằng điện ở nước này, với 65.814 xe được sản xuất tại Trung Quốc đã được giao cho khách hang trong tháng trước, đa số được bán tại thị trường Trung Quốc. Cón số này đánh dấu mức tăng 85% so với cùng kỳ năm 2021.

Trong khi đó, BYD lại bán được nhiều xe chạy bằng năng lượng mới nhất tại Trung Quốc, với doanh số đạt 104.878 chiếc trong tháng Ba, trong đó có 53.664 xe thuộc các mẫu xe điện hoàn toàn.

Trước đó, theo số liệu công bố tháng 1/2022 của CAAM, lần đầu tiên kể từ năm 2017, doanh số xe ô tô tại Trung Quốc đã tăng trong năm 2021, một phần nhờ doanh số xe năng lượng mới (NEV) tăng 1,5 lần. Tổng doanh số tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới này đã tăng 3,8% trong năm 2021, sau khi doanh số đạt 2,79 triệu chiếc trong tháng 12 đã đưa doanh số cả năm ngoái lên 26,28 triệu chiếc.

Số liệu của CAAM cho thấy doanh số tháng 12 đã giảm 1,6% so với cùng kỳ năm 2020, đánh dấu tháng thứ tám giảm liên tiếp. Nhưng doanh số xe NEV là một điểm sáng, với mức tăng 157,5% lên 3,52 triệu chiếc trong năm 2021, trong đó có các loại xe điện chạy pin, xe lai (hybrid) chạy bằng xăng và điện và xe chạy bằng nhiên liệu hydro. Chỉ riêng trong tháng 12, doanh số xe NEV đã tăng 114% so với cùng kỳ năm 2020 lên 531.000 chiếc.

CAAM dự đoán sản lượng và doanh số ô tô sẽ tiếp tục cải thiện trong năm 2022, khi các vấn đề như thiếu chip và giá nguyên liệu thô cao có khả năng dịu xuống. Theo CAAM, trong năm 2022 doanh số ô tô của nước này có thể tăng 5% so với năm 2021. Phó Chủ tịch điều hành của CAAM Fu Bingfeng cho biết tổng doanh số ô tô của Trung Quốc được dự đoán sẽ đạt 27,5 triệu chiếc trong cả năm 2022.

Ông Fu nhận định trong năm 2022, các nền tảng tích cực dài hạn trong nền kinh tế vĩ mô của Trung Quốc sẽ không thay đổi, từ đó giúp đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng của thị trường ô tô.

Theo ông Fu, trong khi tác động của các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh đối với thị trường ô tô sẽ dần yếu đi, thị trường ô tô lớn nhất thế giới này sẽ duy trì đà tăng trưởng trong năm 2022 nhờ tiềm năng nhu cầu lớn, tình trạng thiếu hụt chip dần giảm và nhu cầu mạnh mẽ đối với các loại ô tô sử dụng năng lượng mới.