Thái Lan khó hưởng lợi từ lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ

Thái Lan phải đối mặt với làn sóng đầu cơ gạo

 Theo Nikkei Asia, giao dịch gạo tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới sau Ấn Độ, đã trở nên hỗn loạn do lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ đã gây ra tình trạng hoảng loạn mua hàng. Đầu cơ tích trữ đang làm cạn kiệt nguồn cung từ thị trường, khiến ít gạo xuất khẩu hơn.

Giá gạo xay xát nội địa của Thái Lan đã tăng gần 20% trong tuần trước lên 21.000 baht (597 USD)/tấn, tăng từ mức khoảng 17.000 baht trong vài tuần trước đó.

Điều đó đã đẩy giá xuất khẩu của Thái Lan đối với gạo trắng tiêu chuẩn 5% - bao gồm gạo 5% tấm - lên 610 USD/tấn, phản ánh giá toàn cầu tăng lên mức cao nhất trong 11 năm qua. Mặc dù chính phủ Thái Lan không có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo nhưng các nhà xuất khẩu Thái Lan vẫn không muốn bán ra do nguồn cung không đảm bảo.

Thái Lan sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay xát, một nửa trong số đó được tiêu thụ trong nước. Nửa còn lại thường được xuất khẩu.

Ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, trả lời phỏng vấn trang Nikkei Asia: “Cho đến nay, Thái Lan chưa bao giờ bị khan hiếm nguồn cung, vì chúng tôi có rất nhiều gạo dư thừa hàng năm. Nhưng năm nay, thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn vì các nhà xuất khẩu không thể đưa ra bất kỳ báo giá nào cụ thể. Họ lo ngại về biến động giá và sự bất ổn về nguồn cung.”

Ấn Độ đã công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20/7. Lệnh cấm này gây lo ngại về lượng gạo dự trữ giảm và khuyến khích các nhà nhập khẩu gạo lớn tìm kiếm gạo từ các nhà cung cấp khác, bao gồm Thái Lan và Việt Nam.

Tuy nhiên, làn sóng đầu cơ được dự báo sẽ đẩy giá gạo Thái Lan lên mức kém cạnh tranh, khiến nước này để mất cơ hội vàng tăng cường xuất khẩu, lấp đầy khoảng trống mà Ấn Độ để lại. Các công ty xuất khẩu gạo của Thái Lan ngần ngại ký thoả thuận vì lo ngại không thể đảm bảo có thể giao gạo ở mức giá mà họ cam kết trước đó. Một thương nhân tại Bangkok cho biết việc ký hợp đồng trong bối cảnh bấp bênh như thế này sẽ gây ra thua lỗ ngay tức thì.

El Nino có thể ảnh hưởng đến sản lượng gạo Thái Lan

Ngoài giá tăng do tích trữ, thời tiết khô hạn do El Nino có khả năng ảnh hưởng xấu đến vụ thu hoạch và ngăn cản Thái Lan tăng cường xuất khẩu gạo trong năm nay và năm tới. Do đặc trưng vị trí địa lý, Thái Lan có mùa mưa hàng năm. Đồng thời, nước này cũng có hệ thống tưới tiêu bao phủ rộng rãi, cho phép trồng lúa quanh năm.

Tuy nhiên, El Nino dự kiến sẽ khiến lượng mưa trong tháng 9 và tháng 10 giảm sút. Đây cũng là thời điểm cây lúa cần được bổ sung nước. Điều đó có thể làm giảm sản lượng trong vụ thu hoạch lúa vào tháng 11. Hơn nữa, lượng mưa thấp hơn do El Nino có thể sẽ làm giảm mực nước tại các hồ chứa lớn. Những hồ chứa này đóng vai trò cung cấp năng lượng cho hệ thống thủy lợi và rất quan trọng đối với việc gieo trồng trái vụ.

Hiện chưa có ước tính sản lượng chính xác, nhưng Bộ Nông nghiệp Thái Lan dự báo rằng sản lượng lúa niên vụ 2023/2024 (tháng 11/2023-tháng 10/2024) sẽ thấp hơn dự kiến.

Do nguồn cung khan hiếm và làn sóng tích trữ diễn ra mạnh mẽ, Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn, đồng thời nhận định nước này khó có thể tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ.