Quân đội Myanmar đảo chính, bắt giữ bà Aung San Suu Kyi và tổng thống

Theo CNBC, quân đội Myanmar đã tiến hành đảo chính và kiểm soát quyền lực tại đất nước Đông Nam Á này vào sáng 1/2/2021. Nữ lãnh đạo Aung San Suu Kyi - người từng giành giải Nobel Hòa Bình năm 1991, Tổng thống Win Myint và nhiều quan chức cấp cao thuộc Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) đã bị bắt giam.

Quân đội tuyên bố thực hiện các vụ bắt giữ này để đối phó với "gian lận bầu cử" và đã giao quyền lực cho Tổng tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing. Theo một thông cáo được phát đi trên đài truyền hình do quân đội sở hữu, cả nước Myanmar đã được đặt trong tình trạng khẩn cấp kéo dài một năm.

Các kênh truyền hình quốc gia cũng như đường dây điện thoại đến thủ đô Naypyitaw và trung tâm kinh tế Yangon đều không hoạt động. Theo kế hoạch ban đầu, hôm nay 1/2, Quốc hội Myanamar sẽ họp phiên đầu tiên kể từ khi Đảng của bà San Suu Kyi thành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tháng 11/2020.

Các binh sĩ có mặt ở tòa thị chính thành phố Yangon. Dịch vụ Internet cũng bị hạn chế đáng kể. Trao đổi với Reuters, người phát ngôn Đảng NLD Myo Nyunt cho biết: "Tôi muốn khuyên người dân không phản ứng nóng vội, hãy hành động theo luật pháp". Sau đó, Reuters không thể liên lạc được với người phát ngôn này nữa.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và các quan chức Nhà Trắng đã được thông báo về việc bà San Suu Kyi bị bắt giữ.

"Mỹ phản đối bất kỳ hành động nào nhằm thay đổi kết quả của cuộc bầu cử gần đây hoặc cản trở quá trình chuyển giao quyền lực dân chủ của Myanmar. Mỹ sẽ trừng phạt những người phải chịu trách nhiệm nếu những hành động vừa qua không được đảo ngược", người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki nói.

Chính phủ Australia bày tỏ "quan ngại sâu sắc về việc quân đội Myanmar một lần nữa tìm cách kiểm soát chính phủ" và kêu gọi thả tự do ngay lập tức cho những lãnh đạo bị giam giữ trái phép.

Nhật Bản cho biết đang theo dõi tình hình và hiện chưa có kế hoạch đưa công dân Nhật ở Myanmar về nước.

Đảng của bà San Suu Kyi đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử ngày 8/11/2020, đây mới chỉ là cuộc bầu cử thứ 2 tại quốc gia Đông Nam Á này sau hàng chục năm chịu sự kiểm soát của quân đội. 

Nhiều đảng phái chính trị và cả giới quân sự đã yêu cầu các nhà chức trách điều tra cáo buộc gian lận bầu cử trên diện rộng. Ủy ban bầu cử Myanmar tuần trước tuyên bố cuộc bỏ phiếu đã diễn ra minh bạch và công bằng. Mỹ, Liên hợp Quốc và Liên mình Châu Âu đều kêu gọi quân đội tôn trọng kết quả bầu cử.

Đảng NLD của bà San Suu Kyi giành được 396 ghế trong quốc hội, nhiều hơn số 322 ghế cần thiết để thành lập chính phủ. Tỷ lệ cử tri đi bầu là khoảng 70% trên tổng số 37,3 triệu người trong độ tuổi bỏ phiếu. Đảng NLD còn giành được 524 ghế trong các cuộc bầu cử lập pháp địa phương.

Sàn Chứng khoán Yangon hiện nay mới chỉ có 6 công ty niêm yết. Tính đến ngày 8/10/2020, các nhà đầu tư nước ngoài sở hữu số cổ phiếu trị giá 200.000 USD.