Ông Vũ Bằng: Năm 2017 có nhiều yếu tố tích cực, thu hút vốn ngoại sẽ 'hóa giải' được câu chuyện tỷ giá

Bất chấp sự dịch chuyển, dòng vốn ngoại vẫn vào nhiều nhất trong 5 năm qua.

Phát biểu tại Lễ công bố “10 sự kiện chứng khoán nổi bật năm 2016” do Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán tổ chức sáng nay, ông Vũ Bằng, Chủ tịch UBCKNN đánh giá năm 2016 là năm có nhiều biến động bất thường và khó khăn nhưng về cơ bản kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng GDP đạt khoảng 6,3% cao hơn ước tính đầu năm. Các chính sách và quyết tâm của Chính phủ trong việc cải cách, đổi mới, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tạo đà cho các năm tiếp theo.

Chính sách tiền tệ thực thi nhiều giải pháp linh hoạt và hỗ trợ nhiều cho TTCK những năm qua. Lạm phát nhích lên nhưng về cơ bản được kiềm chế, mặt bằng lãi suất ổn định. Tín dụng gia tăng đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng của TTCK. Vấn đề về ngân sách, nợ công bắt đầu định hình và có giải pháp, định hướng xử lý cho thời gian tới, giải ngân đầu tư công đạt kế hoạch mục tiêu đề ra, trở thành nguồn kích cầu cho nền kinh tế và thị trường.

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng đánh giá về hoạt động của TTCK, ông Bằng cho rằng về cơ bản TTCK đạt được kết quả tích cực với việc trở thành thị trường chứng khoán đứng trong 5 nước có mức tăng trưởng lớn nhất thế giới. Vốn hóa thị trường đạt 1.923 nghìn tỷ đồng, chiếm 46% GDP, tăng 40%; thanh khoản cải thiện mạnh, quy mô giao dịch bình quân đạt 6.888 tỷ đồng/phiên, tăng 39% cuối năm 2015. Huy động vốn đạt 348.000 tỷ đồng, tăng 54%, mức tăng kỷ lục. Dù tháng 10-11 khối ngoại rút ròng tương đối lớn nhưng sang đầu tháng 12 dòng vốn nước ngoài đổ vào cả trái phiếu và cổ phiếu đã tăng nhẹ trở lại. Tính chung cả năm dòng vốn nước ngoài vào nhiều nhất trong 5 năm qua.

Mặc dù kinh tế thế giới khó khăn dòng vốn đảo chiều, TTCK Việt Nam đạt được con số này được ông Bằng đánh giá là tích cực. Tổng danh mục đầu tư đạt con số tích cực trên 17 tỷ USD. Cộng đồng thế giới nhìn nhận những cải cách, đổi mới kinh tế và TTCK của Việt Nam.

Cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước qua TTCK đạt 30.000 tỷ, đứng thứ 2 trong vòng 20 năm qua chỉ đứng sau mức 50.000 tỷ đạt được trong năm trước. Điểm đáng chú ý là trong năm nay TTCK đã bán được doanh nghiệp lớn và thu hút được dòng vốn nước ngoài.

“Đây là dòng vốn tiền tươi thóc thật, bổ sung hỗ trợ cho thị trường. Riêng đợt thoái vốn Vinamilk đã giúp thu về 500 triệu USD hỗ trợ tỷ giá và sức cầu thị trường”, ông Bằng cho biết.

Chủ tịch Bằng cho biết UBCK đã có nhiều biện pháp hỗ trợ thị trường như ban hành nghị định về đầu tư kinh doanh, thanh tra xử phạt, quản trị công ty. Hiện còn vướng Luật Đầu tư. Giai đoạn vừa qua, UBCK đã định hình được bắt đầu tháo gỡ bằng kỹ thuật cho việc nới room của doanh nghiệp, cách thức tháo gỡ được xử lý nhanh nhẹn hơn, có hướng đi ra cho năm 2017.

Hàng loạt biện pháp giúp cải thiện thanh khoản thị trường đã được đưa ra như rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T+3 về T+2, giảm thủ tục đăng ký mã số, đưa ra nhiều sản phẩm mới, phát triển thị trường trái phiếu và công tác triển khai thị trường phái sinh khá thuận lợi. Cổ phần hóa gắn với thị trường chứng khoán được đẩy mạnh.

Về hoạt động thanh tra, ông Bằng cho biết vụ việc MTM phát sinh vừa gây sốc thị trường, nhưng cũng là bài học để cơ sở điều chỉnh triển khai các giải pháp, chỉ đạo HNX có cấu trúc lại UPCoM. Có những ý kiến cho rằng nên xóa Upcom. Nhưng ông Bằng cho rằng trên thế giới có nhiều sàn giao dịch khác nhau. Nếu các điều kiện quá chặt sẽ cản trở doanh nghiệp chân chính lên sàn. Nếu lỏng quá sẽ tác động xấu thị trường. Ủy ban sẽ có giải pháp thành lập nhóm hành động để đi xuống các đơn vị thanh tra, kết hợp với cơ quan công an.

Nghiên cứu nghiêm túc bán khống cổ phiếu áp dụng năm 2018

Năm 2017 ông Vũ Bằng đánh giá có nhiều yếu tố tích cực. Khả năng tăng trưởng kinh tế tốt hơn năm nay, mà theo dự kiến GDP đạt khoảng 6,5-6,7%, một số chính sách của ngân hàng sẽ linh hoạt và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hơn, chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá sẽ tiếp tục được định hướng linh hoạt hơn. Các yếu tố vĩ mô này theo ông Bằng sẽ là yếu tố quan trọng thuận lợi trong năm tới tiếp tục duy trì động lực kích thích cho phát triển TTCK và kinh tế.

Về vấn đề xử lý nợ xấu hiện đã đến giai đoạn kết lại để có đối sách tháo gỡ về cơ chế xử lý. Ông Bằng cho rằng đây sẽ là vấn đề khá quan trọng vì cục máu đông này gây cản trở tiếp cận vốn và phát triển lành mạnh hệ thống tài chính và TTCK. Nếu xử lý được, dòng vốn khơi thông thì doanh nghiệp tốt hơn, TTCK tốt hơn. Khi TTCK tốt hơn sẽ hỗ trợ trở lại cho ngân hàng trong việc xử lý nợ xấu của ngân hàng. Hai bên có sự tác động lẫn nhau.

Các chính sách của Chính phủ hướng đến điểm mũi nhọn phát triển kinh tế và có giải pháp quyết sách đưa ra tốt hơn. Việc cổ phần hóa gắn với niêm yết năm tới được đẩy mạnh. Theo ông Bằng, đây cũng là điểm thuận lợi đối với TTCK năm tới. Nhiều doanh nghiệp sẽ phải lên TTCK và nhiều hàng hóa quy mô chất lượng lên sàn.

Năm tới, UBCK sẽ thuyết phục được Chính phủ cho phép áp dụng hình thức ghi sổ (book building). Về vấn đề này, ông Bằng cho biết đã đề xuất 3-4 năm nay nhưng chưa được sự tiếp cận do vấn đề quá mới. Năm vừa rồi, UBCKNN đã xây dựng đề án chi tiết. Nếu khó khăn, ông Bằng cho rằng sẽ làm thí điểm đối với đợt cổ phần hóa lớn bán cho chiến lược trong và ngoài nước. Nếu thí điểm thành công sẽ làm đại trà. Cách thức này nếu được sẽ hút dòng vốn lớn thực sự vào. Còn cổ đông nhỏ lẻ mua trên thứ cấp. Điều này sẽ tạo sức cầu cho TTCK, khi đưa nhiều hàng lên, tạo nguồn hỗ trợ cho tỷ giá.

Điểm thuận lợi của TTCK trong năm tới là kế hoạch sửa luật Chứng khoán, gỡ được dòng vốn đầu tư nước ngoài và khắc phục vướng mắc với Luật Đầu tư. Bước đầu, theo ông Bằng, luật có thể thay đổi theo hướng sẽ coi doanh nghiệp có trên 60% vốn nước ngoài mới là nhà đầu tư nước ngoài. Luật mới cũng dự kiến bổ sung thêm thẩm quyền điều tra, tiếp cận tài khoản của UBCK để xử lý các sai phạm của các thành viên trên thị trường. Khó khăn trong năm 2017 với thị trường chứng khoán cũng được ông Bằng chỉ ra gồm sự lên giá của đồng USD và lãi suất VND, diễn biến tăng lãi suất của Mỹ và sự dịch chuyển dòng vốn ngoài.

“Đây là xu thế phải chấp nhận để theo dõi một cách chặt chẽ. Nếu NHNN nhà nước có ứng xử khéo léo và các cải cách tiếp tục như năm vừa qua thì xu hướng dòng tiền có thể không biến động mạnh và có thể có cách để hóa giải việc này.” Các năm vừa qua, thị trường chứng khoán đã tăng trưởng nhiều năm. Dư địa năm 2017 không còn nhiều như những năm vừa rồi.

Vấn đề margin, chúng ta vẫn duy trì ở mức 50:50 theo thông lệ quốc tế. Margin những năm vừa rồi gia tăng khá lớn và cũng có tiềm ẩn rủi ro. Trong bối cảnh chính sách tiền tệ diễn biến bất thường, Ủy ban sẽ theo dõi chặt chẽ số liệu margin và khả năng điều chỉnh chính sách để phù hợp với quốc tế là có thể xảy ra.

Theo ông Bằng, giao dịch ký quỹ tiềm ẩn rủi ro nên UBCKNN sẽ theo dõi sát quy định về margin. Trong trường hợp cần thiết, để đề phòng sự thay đổi chính sách, UBCKNN có thể có sự điều chỉnh nhưng không giật cục và sẽ công bố trước. Chủ trương của UBCKNN là cố gắng đồng hành hỗ trợ thị trường nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho hoạt động của thị trường.

Năm tới, UBCKNN sẽ tập trung sửa luật Chứng khoán và đưa vào sản phẩm chứng khoán phái sinh. Năm 2017, hệ thống và quy trình tương đối hoàn tất. Sản phẩm Cover warrant cũng đang hấp dẫn các CTCK. Nếu đủ điều kiện hệ thống có thể cho triển khai.

Đề án trái phiếu Doanh nghiệp bắt đầu khởi động nghiên cứu để năm 2018 có thể triển khai. Vấn đề bán khống trái phiếu đã được cho phép. Năm tới UBCK sẽ nghiên cứu một cách nghiêm túc việc bán khống cổ phiếu để năm 2018 nếu không có biến động lớn có thể đưa bán khống vào áp dụng. Các công tác nâng hạng cũng sẽ được triển khai.