Nhiều ứng dụng blockchain trong mảng dịch vụ tài chính đã sụp đổ vào năm 2022

Nhiều dự án thử nghiệm blockchain nổi tiếng ở mảng tài chính ngân hàng đã thất bại trong năm 2022. Thực tế này đã làm xói mòn niềm tin về tương lai của công nghệ này ở mảng dịch vụ tài chính, theo Financial Times.

Thất bại lớn nhất đến từ Sàn giao dịch Chứng khoán Úc. Hồi tháng 11, Sàn giao dịch Chứng khoán Úc công bố từ bỏ một kế hoạch nâng cấp hệ thống thanh toán và đối soát cổ phiếu lên một nền tảng blockchain mà nó tuyên bố 7 năm trước đó. Sàn giao dịch này ghi nhận khoản phạt 168 triệu USD và xin lỗi sau khi thừa nhận cần khởi động lại dự án này từ đầu.

Nhiều dự án có liên quan đến blockchain khác ở mảng bảo hiểm, ngân hàng và giao nhận cũng sụp đổ. Điều này cho thấy blockchain vẫn chưa mang đến niềm gió mới trong tham vọng cải cách nhiều hoạt động vận hành phức tạp. Ngay cả những người ủng hộ công nghệ này cũng cảnh báo về việc những người đón nhận công nghệ blockchain nên chuẩn bị cho những thất bại tiếp theo.

“Chúng tôi liên tục nghĩ ra các ý tưởng mới và huỷ bỏ chúng nếu không phù hợp”, David Newns, người đứng đầu Six Digital Exchange, chia sẻ. “Chúng ta đang ở trong giao đoạn sáng tạo, vì thế chúng ta cần nghĩ đến những điều mới mẻ với tâm lý rằng rất nhiều trong số đó sẽ thất bại”, ông chia sẻ thêm.

Hồi tháng 7, N3i, một liên doanh với sự tham gia của 15 công ty bảo hiểm và tái bảo hiểm, dừng hoạt động và đệ đơn phá sản. Dự án này từng đặt ra tham vọng giảm sự thiếu hiệu quả trong thanh toán phí bảo hiểm, giải quyết quyền lợi bảo hiểm và thực hiện hợp đồng trên blockchain.

We.trade, một liên doanh blockchain khác bao gồm 12 ngân hàng tập trung vào hoạt động tài trợ thương mại, cũng nộp đơn phá sản hồi tháng 6 năm ngoái. Dự án này có sự tham gia của nhiều ngân hàng lớn như Deutsche Bank, HSBC, Santander, Société Générale và UBS.

Gần đây nhất, vào cuối tháng 11, Maersk và IBM cho biết sẽ “khai tử” dự án TradeLens, một giải pháp blockchain dành cho hoạt động chuỗi cung ứng ngành vận tải. Thời điểm đó, Maersk và IBM cho biết dự án này “không đạt đến mức độ khả thi về mặt thương mại cần thiết để tiếp tục duy trì đồng thời không đạt được các kỳ vọng về tài chính”.

Dù vậy, một số ngân hàng vẫn bày tỏ tính cam kết với công nghệ blockchain. “Có rất nhiều tâm lý tiêu cực vè tiền mã hoá, đặc biệt là gần đây với những sự vụ như của FTX”, Mathew McDermott, người đứng đầu mảng tài sản số tại khối thị trường toàn cầu của Goldman Sachs, chia sẻ. “Tuy nhiên, điều này không có mối liên hệ với công nghệ đằng sau nó”, ông nhấn mạnh quan điểm về blockchain.

Goldman cùng nhiều định chế tài chính khác vẫn cởi mở với công nghệ blockchain với những tiềm năng về cải thiện tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, ngay cả các tổ chức đã có những bước tiến xa trong ứng dụng blockchain vẫn tỏ ra cẩn trọng với tiềm năng thực sự của nó. Hồi tháng 11, Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB) phát hành đợt trái phiếu điện tử thứ 2 sử dụng blockchain.

Sử dụng công nghệ này có tiềm năng đơn giản hoá các vấn đề liên quan đến tài liệu và thanh toán, nhưng Xavierr Leroy, nhân sự cao cấp của EIB nhận định rằng các lợi ích cho đến thời điểm này vẫn hạn chế. “Với việc chúng ta vẫn đang ở giai đoạn đầu, hiện chưa có nhiều lợi ích, mọi thứ vẫn là câu chuyện tiềm năng tương lai”, ông chia sẻ thêm.

Một số dự án blockchain cũng phụ thuộc nhiều vào các hệ thống hiện tại thay vì thay thế chúng, đặc biệt là các hệ thống sổ cái phân tán cho phép một nhóm pháp nhân, ví dụ như ngân hàng, chia sẻ thông tin trên một bản ghi hồ sơ chung.

Hoạt động này có liên quan đến các tài sản số và blockchain nhưng không giống việc tạo và xác nhận giao dịch để nhận token thưởng – một khác biệt lớn đối với các blockchain của bitcoin hay một số đồng tiền số khác.

Ví dụ, HSBC mô tả FX Everywhere như một hệ thống thanh toán dựa trên blockchain với Wells Fargo. Dù vậy, công nghệ sổ cái phân tán (DTL) của nó lại hoạt động dựa trên một hệ thống thị trường khá nổi tiếng khác là Traiana.

“Mặc dù chúng tôi nói là DTL, những gì mọi người nghe thấy lại là blockchain, blockchain, blockchain”, Mark Willamson, giám đốc tài cầu hợp tác ngoại hối của HSBC, nói.

FX Everywhere sử dụng thuật toán đồng thuận, lý mã hoá và một số quy trình khác liên quan đến mã hoá, nhưng nó “không cần đến một blockchain”, ông Willamson chia sẻ.

Trách nhiệm với cổ đông và các cơ quan quản lý cũng là một rào cản để các ngân hàng sử dụng công nghệ blockchain.

Blockchain thường cần đến một mạng lưới máy tính hiệu năng cao phục vụ cho một quá trình gọi là “bằng chứng công việc”. Trong khi đó, cổ đông và các cơ quan quản ý ngày càng đòi hỏi các công ty đầu tư nhiều hơn vào các dự án thân thiện với môi trường.