Ngành mía đường “không ngọt” trong năm 2017

Ngành mía đường lo ngại với đường lậu

Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), sản lượng niên vụ mía đường 2017-2018 dự kiến vào khoảng 1,5 triệu tấn đường, cộng thêm lượng đường nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan, đường nhập khẩu từ Lào, nên về cơ bản nguồn cung đáp ứng vừa đủ nhu cầu tiêu thụ nội địa, giá sẽ không biến động. Tuy nhiên VSSA lo ngại nếu lượng đường nhập lậu vào Việt Nam nhiều sẽ ảnh hưởng mạnh đến giá đường nội địa.

Theo VSSA, những năm trước có khoảng 400.000-500.000 tấn đường nhập lậu nhưng năm nay đường nhập lậu đã được ngăn chặn tốt hơn, vì thế, giá đường trong nước cũng ổn định hơn.

Không chỉ các nhà máy sản xuất đường nội địa lo lắng vấn đề này mà cả những công ty thương mại cũng có cùng mối quan ngại. Nguyên nhân là do giá đường nhập lậu luôn thấp hơn giá bán trên thị trường khoảng trên dưới 1.000 đồng/kg, nên phần thiệt luôn ở phía các công ty thương mại khi mua đường trong nước để phân phối lại.

Trong một hội nghị tổng kết ngành mía đường năm 2016 gần đây, rất nhiều doanh nghiệp mía đường đã nêu ra những khó khăn mà ngành này phải đối mặt như tiêu thụ thì hạn chế, hầu như bán không có lãi.. Ông Phạm Quốc Doạnh, Chủ tịch VSSA cũng cho biết, hiện nay có tình trạng một số cơ sở đăng kí sản xuất chế biến đường tại miền Trung, nhưng thực ra không có sản xuất, mà là tiêu thụ đường lậu thông qua việc đóng bao lại hoặc vô túi nhỏ để phân phối với bao bì nhãn mác của chính đơn vị này. Không những vậy, đường lậu Thái Lan còn được phù phép “trá hình” trong bao bì của công ty có thương hiệu như đường Biên Hòa, đường Bourbon Tây Ninh…Năm 2017, ngành mía đường đối mặt với nhiều nỗi lo. Ảnh: Internet

Một áp lực khác đối với các doanh nghiệp trong ngành này, đó là tình trạng đường tạm nhập tái xuất nhưng lại không xuất, mà quay ngược lại bán trong nước. Bà Đặng Thị Thu Hằng, đại diện Công ty cổ phần Mía đường Trà Vinh cho biết, có trường hợp đường từ Thái Lan được tạm nhập vào Việt Nam để xuất khẩu sang Trung Quốc, thế nhưng tàu chở lượng đường này sau khi cập cảng Hải Phòng lại tuồn vào thị trường trong nước bán.

Hỗ trợ để ngành đường phát triển

Trong những khó khăn mà ngành mía đường đang phải đối mặt, theo ông Phạm Quốc Doanh nếu không có những chính sách hỗ trợ kịp thời, ngành mía đường của Việt Nam sẽ rất khó để cạnh tranh với ngành đường Thái Lan, bởi ngành đường ở nước này được hỗ trợ bởi nhiều chính sách tốt.

Trong bối cảnh đó, VSSA đề nghị Bộ Tài chính xem xét cho áp dụng mức thuế trong hạn ngạch 5%, không chỉ cho sản phẩm đường từ các nước khu vực ASEAN, mà còn cho nguồn gốc xuất xứ khác như Brazil, Australia, Ấn Độ… để tăng tính cạnh tranh của nguồn cung. Điều này sẽ giúp tránh tạo ra độc quyền nguồn cung từ Thái Lan, dẫn đến Việt Nam phải chấp nhận mua giá cao. Còn ngoài hạn ngạch vẫn áp dụng mức thuế như hiện hành. Thực hiện điều này sẽ có lợi cho việc nhập khẩu đường Việt Nam, đảm bảo các quy tắc thương mại quốc tế theo các cam kết trong các Hiệp định thương mại.

Theo cân đối cung cầu đường năm 2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lượng đường dư vào cuối kỳ chỉ ở mức hơn 152.000 tấn (chưa kể lượng đường nhập lậu tham gia vào thị trường). Với cân đối cung cầu như trên, đại diện VSSA cho rằng, tình hình thị trường đường và cung cầu trong nước trong năm 2017 khó có biến động lớn.

Đại diện của VSSA cũng kêu gọi các công ty, nhà máy đường, các doanh nghiệp thương mại, chế biến thực phẩm đề cao chữ tín trong hợp tác, cùng chia sẻ lợi ích giữa người sản xuất, tiêu dùng và người trồng mía để ổn định tình hình thị trường mía đường trong thời gian tới.