Nga sẽ thanh toán nợ nước ngoài bằng đồng rúp, chủ nợ quốc tế nhận trái đắng

Chính phủ Nga và các doanh nghiệp Nga hiện đã được phép thanh toán cho chủ nợ nước ngoài bằng đồng rúp như một công cụ để tránh vỡ nợ trong khi các biện pháp kiểm soát vốn vẫn được duy trì.

Sắc lệnh do Tổng thống Vladimir Putin ký hôm 5/3 đưa ra các quy định tạm thời cho việc con nợ Nga thanh toán cho chủ nợ từ “những nước tham gia vào các hoạt động thù địch” chống lại đất nước, người dân và doanh nghiệp Nga. Danh sách các quốc gia “thù địch” sẽ được chính phủ Nga công bố trong vòng hai ngày.

Sắc lệnh được đưa ra ba tuần sau khi Mỹ và Châu Âu thông qua các biện pháp trừng phạt sâu rộng nhằm vào lĩnh vực tài chính của Moscow. Các quy định mới này áp dụng cho số tiền vượt quá 10 triệu rúp (81.900 USD) mỗi tháng. Các khoản thanh toán sẽ được coi là đã hoàn thành nếu chúng sử dụng đồng rúp theo tỷ giá chính thức của Ngân hàng Trung ương Nga.

Theo nghị định mới, các con nợ có thể yêu cầu một ngân hàng ở Nga mở một tài khoản đặc biệt dưới tên các chủ nợ nước ngoài để thanh toán thông qua các tổ chức nhận tiền gửi của Nga.

Tính đến cuối năm 2021, Nga đang nợ nước ngoài gần 500 tỷ USD, như thể hiện trong biểu đồ dưới đây. Việc Nga trả nợ bằng đồng rúp là một đòn đau với các chủ nợ vì rúp không phải là đồng tiền được chấp nhận rộng rãi và giá trị của nó đang lao dốc nhanh chóng vì các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Các lệnh trừng phạt tài chính nhằm vào Nga vì cuộc chiến tại Ukraine đã khiến trái phiếu doanh nghiệp của Nga bằng ngoại tệ mất giá trầm trọng. Moscow trả đũa bằng cách giảm mạnh khả năng tiếp cận ngoại tệ, nhằm hạn chế trái chủ nhận thanh toán lãi và gốc.

Ngày 28/2, Cơ quan Lưu ký Chứng khoán Tập trung Quốc tế (ICSD) Euroclear và Clearstream đã dừng xử lý các giao dịch bằng đồng rúp. Cơ quan lưu ký đã loại trừ tất cả chứng khoán do các pháp nhân Nga phát hành khỏi tất cả giao dịch của ba bên, hạn chế quyền tiếp cận công cụ được sử dụng truyền thống để thanh toán cho trái chủ.

Trong một tuyên bố, Moscow cho biết, các chủ nợ từ Nga và các quốc gia không tham gia lệnh trừng phạt có thể nhận các khoản thanh toán bằng đồng rúp hoặc ngoại tệ sau khi được Ngân hàng Trung ương Nga cấp phép.

Tính đến ngày 25/2 vừa qua, Ngân hàng Trung ương Nga có 643 tỷ USD dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên đa phần số dự trữ này đã bị Phương Tây đóng băng, Nga chỉ còn lại dự trữ bằng vàng thỏi và nhân dân tệ. 

Chính vì không còn ngoại tệ mạnh của Phương Tây như USD, Euro, bảng Anh, ... nên Nga quyết định không thanh toán nợ nước ngoài bằng ngoại tệ như lẽ thường mà trả bằng đồng rúp.