Một ngành dịch vụ ăn nên làm ra khi ngày càng nhiều người Mỹ vỡ nợ

Theo Bloomberg, trong những năm đại dịch, các gói kích thích kinh tế đã khiến hoạt động thu hồi tài sản giảm sút và nhiều nhân viên trong ngành mất việc. Giờ đây, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này lại đang gặp khó trong việc tìm đủ nhân viên để đáp ứng yêu cầu thu hồi tài sản.

“Khi nền kinh tế đi xuống, ngành công nghiệp của chúng tôi đi lên”, ông Ben Deese, Phó Chủ tịch của Home Detective phát biểu tại Hội nghị Những nhà thu hồi tài sản Bắc Mỹ. 

Tỷ lệ những người đi vay mua xe dưới chuẩn chậm thanh toán ít nhất 60 ngày đã tăng từ 2,58% vào tháng 5/2021 lên 5,3% vào tháng 3/2023. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn năm 2009 - thời kỳ tăm tối nhất của cuộc khủng hoảng tài chính - theo dữ liệu từ Fitch Ratings.

Theo ước tính của Cox Automotive, vào năm 2022, có 1,2 triệu vụ thu hồi tài sản, tăng 5,3% so với 2021, nhưng vẫn thấp hơn con số 1,68 triệu của năm 2019. Năm 2009, số vụ thu hồi xe đạt kỷ lục là 1,77 triệu.

Theo Debt.org, để sở hữu một chiếc ô tô, nhiều người Mỹ chọn cách đi vay. Khi người mua xe chậm trả tiền vay mua ô tô, chủ nợ sẽ nhờ đến doanh nghiệp thu hồi tài sản. Các nhân viên thu hồi tài sản sẽ tới để lấy chiếc xe, kéo nó đi và chờ bán đấu giá.

Việc thu hồi xe như vậy là hoàn toàn hợp pháp ở Mỹ bởi khi con nợ vay mua xe, quyền sở hữu chiếc xe sẽ thuộc về chủ nợ, cho tới khi khoản nợ được trả hết. Khi chậm trả dù chỉ một ngày, con nợ về mặt lý thuyết đã vỡ nợ, và bên cho vay có quyền thu hồi tài sản.

Luật pháp của từng bang sẽ quy định cách thức mà bên thu hồi tài sản có thể lấy lại chiếc xe, nhưng nhìn chung chủ nợ không cần lệnh từ tòa án, cũng như có thể lấy xe ngay khi con nợ chậm thanh toán ngày đầu tiên. Trên thực tế, chiếc xe thường sẽ bị thu hồi nếu con nợ chậm thanh toán khoảng 90 ngày.  

Nỗi sợ bị thu xe

Tại nhiều khu vực trên khắp nước Mỹ, việc sở hữu một chiếc ô tô là cần thiết, đặc biệt ở những nơi không có hệ thống giao thông công cộng. Nhiều người sẽ gặp khó khăn khi đi làm hoặc đưa đón con cái nếu không có ô tô.

Khi giá ô tô tăng vọt trong thời kỳ đại dịch, một phần do các vấn đề trong chuỗi cung ứng, một số người không còn lựa chọn nào khác ngoài việc vay mua xe với lãi suất cao.

Nỗi sợ xe bị thu hồi thường xuyên xuất hiện trong tâm trí của bà Sarah Fader, một nhà văn tự do tại New Haven, bang Connecticut. Sau khi chiếc xe ô tô bị hỏng vào năm 2021, bà mẹ đơn thân 43 tuổi với hai đứa con đã phải nhanh chóng mua xe mới.

Tuy nhiên, với điểm tín dụng thấp, bà gặp khó khăn trong việc tìm bên sẵn sàng cho vay. Cuối cùng, bà đã mua một chiếc Subaru Crosstrek 2016 có giá 26.000 USD với lãi suất lên đến 19%/năm từ American Credit Acceptance. Mỗi tháng bà phải thanh toán số tiền là 630 USD.

Khi chi phí thực phẩm và nhiên liệu tăng nhanh chóng, bà Fader đã chậm trả tiền thuê nhà và tiền vay mua xe ô tô. Bà đã cố gắng kêu gọi sự ủng hộ từ cộng đồng, nhưng vẫn đang nợ hơn 1.000 USD. Bà nói: “Bây giờ họ đang dọa tịch thu chiếc xe của tôi và tôi đang cố gắng thanh toán nợ. Tôi không có giải pháp nào, và tôi không thể làm việc nếu không có ô tô”.

Ông Richard Sanchez, một giám đốc công nghệ tại một doanh nghiệp ở San Francisco, đã bị thu hồi chiếc xe Toyota Rav 4 vào tháng 1/2023, sau khi chậm thanh toán 750 USD.

Vào tháng 9/2022, giá thuê nhà của ông đã tăng 10% lên mức 3.700 USD/tháng. Dù đã đi làm thêm tại Amazon Fresh cũng như chuyển sang một ngôi nhà có giá thuê rẻ hơn, ông vẫn không thể xoay sở đủ tiền.

Nhiều việc, thiếu nhân lực 

Ngân hàng, công ty tài chính luôn sẵn sàng cho vay, ngay cả khi có rủi ro con nợ mất khả năng thanh toán. Nguyên nhân là bởi các khoản vay mua ô tô, cũng như thế chấp nhà, có thể được chia nhỏ thành trái phiếu và bán cho các công ty đầu tư, quỹ đầu cơ …

Theo tính toán của các cơ quan xếp hạng, nhà đầu tư bỏ tiền vào những trái phiếu cho vay mua ô tô dưới chuẩn an toàn nhất hiện nay vẫn sẽ nhận lại được tiền, kèm theo lãi suất ngay cả trong trường hợp 3/4 người đi vay không trả được nợ và những chiếc xe bị thu hồi được mang đi đấu giá với mức giá rẻ mạt.

Một trong những vấn đề chính của ngành thu hồi tài sản hiện này là tìm đủ nhân viên để tịch thu tất cả những chiếc ô tô. Khoảng một nửa số doanh nghiệp tham gia Hội nghị Những nhà thu hồi tài sản Bắc Mỹ đã báo cáo tình trạng thiếu nhân sự.

Trong thời kỳ đại dịch, nhiều nhân viên trong ngành đã bỏ đi để tìm các công việc ổn định hơn. Giờ đây, doanh nghiệp thu hồi tài sản đang chạy đua đi tìm đủ công nhân để đáp ứng yêu cầu công việc.

Ông Benjamin Litwin, một nhà phân tích tài chính tại Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng, đã cảnh báo việc thu hồi tài sản có thể ảnh hưởng tới người Mỹ như thế nào.

Trong Hội nghị Những nhà thu hồi tài sản Bắc Mỹ, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tránh thu hồi xe trái phép hay đặt ra những khoản phí quá cao. Ông Litwin nói: “Bạn cần nhìn nhận sự việc từ góc độ công bằng cho người tiêu dùng. Việc bị thu hồi xe sẽ là kết quả tồi tệ nhất cho người tiêu dùng”.