Kịch bản nào cho cung ứng điện năm 2024?

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, các tháng còn lại của năm 2023 về cơ bản sẽ đảm bảo việc cung ứng điện cho nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân tuy ở một số thời điểm công suất dự phòng khu vực miền Bắc ở mức thấp do bố trí lịch sửa chữa các nhà máy nhiệt điện.

Do vậy, trước những biến động của thị trường năng lượng và hình thái thời tiết bất ổn, EVN đã lên các phương án cấp điện trong năm 2024.

Sẵn sàng các phương án

Để đảm bảo cân đối cung – cầu điện năm 2024, EVN đã tính toán cân đối cung – cầu điện với nhu cầu điện tăng trưởng 8,96% so với năm 2023 và 2 kịch bản lưu lượng nước về các hồ thủy điện. Theo đó, kịch bản 1: Nước về các hồ thủy điện ở mức bình thường (tương ứng tần suất 65%); kịch bản 2: Cực đoan (lưu lượng nước về kém như đã diễn ra trong năm 2023 tương ứng tấn suất khoảng 90%).

Trong kịch bản lưu lượng nước về các hồ thủy điện bình thường, hệ thống điện quốc gia về cơ bản đáp ứng cung ứng điện, tuy nhiên do công suất dự phòng của hệ thống điện miền Bắc thấp nên vẫn phải đối mặt với tình trạng căng thẳng về công suất đỉnh tại một số thời điểm trong ngày của các tháng nắng nóng.

Trường hợp lưu lượng nước về cực đoan như mùa khô năm 2023, việc đảm bảo cung cấp điện đặc biệt đối với khu vực miền Bắc sẽ gặp khó khăn hơn, có thể xuất hiện tình trạng thiếu công suất (khoảng 420 MW đến khoảng 1.770 MW) trong một số giờ cao điểm của tháng 6 và 7. Khi đó cần dịch chuyển biểu đồ sử dụng điện hàng ngày của một số khách hàng sử dụng nhiều điện năng sang thời điểm ngoài cao điểm.

Hiện EVN đang tập trung vào các giải pháp như: Đảm bảo độ khả dụng, sẵn sàng của các nhà máy của EVN và các đơn vị thành viên; hạn chế tối đa sự cố các nhà máy, đặc biệt là các tổ máy nhiệt điện than miền Bắc; tổ chức thực hiện ngay các giải pháp khắc phục tình trạng suy giảm công suất các tổ máy do yếu tố nhiệt độ môi trường, nước làm mát, thủy triều thấp.

Ngoài ra, EVN cũng làm việc với Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng công ty Đông Bắc và PVN/PVGas để đảm bảo đủ nhiên liệu cho sản xuất điện theo nhu cầu của hệ thống; lập lịch huy động cao các nhà máy nhiệt điện ngay từ đầu năm 2024 để điều tiết, giữ mực nước các hồ thủy điện ở mức cao để đạt công suất cần thiết (nhất là khu vực miền Bắc) ở thời điểm cuối mùa khô năm 2024 một cách tối ưu theo quy định.

Đồng thời, EVN cũng đề nghị Ban chỉ đạo Phòng chống Thiên tai Trung ương cho phép tích nước các hồ thủy điện miền Bắc sớm ngay từ tháng 8 này với mục tiêu tích đầy hồ vào cuối năm 2023.

Ông Trần Đình Nhân, Tổng Giám đốc EVN cho biết, theo tính toán cung cầu năng lượng giai đoạn 2024 - 2030, dự kiến các nhà máy của EVN sẽ được huy động rất cao khoảng 40 - 42 tỷ kWh/năm, tương ứng với khối lượng than là 27,2 - 28 triệu tấn, vượt quá khả năng cấp trong hợp đồng dài hạn. Do đó, cần phải bổ sung than cho vận hành các nhà máy điện than hiện hữu, đáp ứng nhu cầu huy động trong các năm, giai đoạn 2024 - 2030.

“Bên cạnh đó, để đảm bảo cung ứng điện an toàn, ổn định, Tập đoàn sẽ tập trung nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ những công trình lưới điện phục vụ giải tỏa công suất các nguồn điện và bảo đảm cấp điện trong năm 2024 - 2025, đặc biệt là dự án đường dây 500 kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên), các công trình phục vụ nhập khẩu điện từ Lào theo hiệp định liên Chính phủ (đường dây 220 kV Nậm Sum- Nông Cống và đường dây 500 kV Monsoon – Thạnh Mỹ)... cũng như đôn đốc chủ đầu tư các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp khẩn trương hoàn thiện thủ tục pháp lý để sớm đưa các dự án vào vận hành thương mại”, ông Trần Đình Nhân cho hay.

Đảm bảo đủ nhiên liệu cho sản xuất điện

Để đảm bảo nhiên liệu than năm 2024 và các năm tiếp theo, hiện nay EVN đang làm việc với TKV và TCT Đông Bắc - đây là 2 tập đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước có nhiều kinh nghiệm chuyên sâu về nhập khẩu than, tiềm lực tài chính lớn đảm bảo cung cấp toàn bộ than cho sản xuất điện của các nhà máy sử dụng than của EVN và các Tỏng công ty phát điện (EVNGENCO) từ 1/1/2024 đảm bảo đủ nhu cầu vận hành và chất lượng theo yêu cầu của bên mua. Qua đó nâng tổng khối lượng than cung cấp hàng năm trong hợp đồng dài hạn hiện hữu lên khoảng 27-28 triệu tấn, đáp ứng nhu cầu huy động trong thời gian tới.

Dự kiến kế hoạch năm 2024, TKV và Tổng công ty Đông Bắc cung cấp than cho sản xuất điện là 56,48 triệu tấn; trong đó TKV cấp khoảng 46,48 triệu tấn và Tổng công ty Đông Bắc khoảng 10 triệu tấn. Đối với các nhà máy của EVN, TKV cung cấp 20,35 triệu tấn, Tổng công ty Đông Bắc cung cấp 8,35 triệu tấn.

Ông Ngô Hoàng Ngân, Chủ tịch Hội đồng thành viên TKV cho biết, kế hoạch cung cấp than cho sản xuất điện năm 2024 sẽ được triển khai thực hiện theo chỉ đạo và các giải pháp theo văn bản số 745/TTg-CN ngày 15/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch đảm bảo cung ứng điện các tháng cuối năm 2023 và năm 2024 và Thông báo Kết luân của Bộ trưởng Bộ Công Thương và Chủ tịch Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tại buổi làm việc với các Tập đoàn: EVN, PVN, TKV ( tại văn bản số 35/TB-BCT ngày 3/3/2023 của Bộ Công Thương).

Cũng theo TKV, để có đủ nguồn cung ứng 46,48 triệu tấn than cho sản xuất điện; trong đó có 31 triệu tấn than pha trộn giữa than trong nước và than nhập khẩu, TKV dự kiến sẽ cần nhập khẩu khoảng 17 triệu tấn than.

Hiện, EVN, TKV và Tổng công ty Đông Bắc đang tiến hành thảo luận để đi đến ký kết thỏa thuận hợp tác cung cấp than dài hạn dự kiến sẽ thực hiện từ năm 2024 trở đi đến hết thời gian vận hành nhà máy.

Liên quan đến tình hình cung cấp khí, theo báo cáo của EVN, trong các năm vừa qua, khả năng cấp khí Đông Nam bộ của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV GAS) cho phát điện đang suy giảm mạnh từ năm 2020 trở đi; trong đó năm 2020 khả năng cấp chỉ khoảng 6 tỷ m3 đến năm 2023 khả năng cấp chỉ còn 4,3 tỷ m3, khả năng cấp khí cho khu vực Tây Nam bộ ổn định trong khoảng 1,3-1,4 tỷ m3/năm.

Ngày 11/7/2023, PV GAS đã có văn bản 1083/KVN-HĐK về việc cấp khí LNG (khí thiên nhiên hóa lỏng) tái hóa cho các nhà máy điện tại khu vực Đông Nam Bộ. Theo đó PVN dự kiến khả năng cấp khí thiên nhiên khu vực Đông Nam Bộ trong năm 2024 ở mức 3,06 tỷ m3, năm 2025 ở mức 2,61 tỷ m3, chỉ đáp ứng khoảng 33% so với nhu cầu nhiên liệu của các nhà máy điện và đề xuất sử dụng LNG là nhiên liệu bổ sung, thay thế.

Để đảm bảo nhiên liệu khí cho phát điện năm 2024 và các năm tiếp theo, đảm bảo tận dụng hạ tầng cung cấp khí hiện hữu sẵn có đáp ứng tiến độ và nhu cầu nhiên liệu khí cho phát điện, EVN kiến nghị Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao PVN là đơn vị chịu trách nhiệm cung cấp nhiên liệu khí cho phát điện (bao gồm cả khí LNG khai thác trong nước và nhập khẩu).

Việc bổ sung khí LNG cho các nhà máy điện được thực hiện trên cơ sở đấu thầu lựa chọn các nhà cung cấp LNG, đảm bảo công khai, cạnh tranh minh bạch. Khí thiên nhiên được ưu tiên cung cấp cho các nhà máy điện, việc phân bổ khí cho các nhà máy điện sử dụng chung hạ tầng được thực hiện phân bổ đều trên tỷ trọng sử dụng đảm bảo bình đẳng và tính cạnh tranh trên thị trường. Sau khi được sự đồng ý của Thủ tướng, EVN sẽ triển khai ngay việc đàm phán bổ sung khí LNG để kịp tăng nguồn cung khí cho năm 2024...