Gỡ vướng pháp lý cho 1.000 dự án, tăng nguồn cung cho thị trường bất động sản

Phát biểu tại diễn đàn “Phát triển bền vững thị trường bất động sản” diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đưa ra nhận định, thị trường bất động sản thời gian gần đây bộc lộ nhiều vấn đề, có dấu hiệu phát triển không ổn định và có nguy cơ dẫn đến bong bóng. Điều này thể hiện qua một số khía cạnh.

Thứ nhất, nhiều dự án đầu tư đang vướng thủ tục pháp lý chưa triển khai thực hiện hoặc dừng thi công khiến nguồn cung giảm. Tính đến hết quý III năm nay, cả nước có khoảng 104 dự án đang triển khai (bằng 51% so với cùng kỳ) và 63 dự án nhà ở thương mại hoàn thành (bằng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái.

Thứ hai, cơ cấu sản phẩm bất động sản đang ở tình trạng mất cân đối, chưa phù hợp nhu cầu thị trường, nhà ở thương mại cao cấp nhiều trong khi dự án nhà ở giá trung bình phù hợp với đại đa số người dân lại ít, nhất là nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Thứ ba, lượng giao dịch bất động sản trong thời gian gần đây suy giảm rất mạnh và giảm rõ rệt bắt đầu từ quý IV.

Thứ tư, mặc dù lượng giao dịch giảm nhưng giá nhà vẫn ở mức cao, không phù hợp với thu nhập của đại đa số người dân.

Ngoài ra, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, các doanh nghiệp bất động sản thời gian qua cũng gặp không ít khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng, phát hành trái phiếu doanh nghiệp, huy động vốn từ khách dàng dẫn đến tình trạng thiếu vốn, nhiều dự án phải giãn tiến độ, dừng triển khai.

Bên cạnh đó, ngoài ra, lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ, giá nguyên vật liệu tăng đã có tác động đến hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản. Khó khăn khiến một số doanh nghiệp thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giảm lao động, bộ máy, các nhà thầu thi công phải dừng thi công,…

Cũng theo Thứ trưởng, thị trường bất động sản tác động đến nhiều ngành nghề nên những khó khăn trên đã khiến một số lĩnh vực khác như nguyên vật liệu, trang trí nội ngoại thất bị ảnh hưởng theo.

Cuối cùng là những khó khăn do tâm lý khách hàng bị ảnh hưởng, nhà đầu tư bị mất niềm tin.

“Rất nhiều khó khăn ập đến trong thời gian rất nhanh đã tác động không nhỏ đến các doanh nghiệp địa ốc”, ông Sinh nói.

Chờ khơi thông điểm nghẽn

Trước những khó khăn trên, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt với tinh thần Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp trong khó khăn. Vừa qua, Chính phủ đã thành lập Tổ công tác với sự tham gia của các bộ ngành nhằm đôn đốc, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các doanh nghiệp.

Thời gian qua, Tổ công tác đã làm việc một số địa phương, doanh nghiệp và ghi nhận một số nhóm vấn đề vướng mắc có thể tác động đến thị trường bất động sản thời gian tới.

Thứ nhất là những vướng mắc liên quan đến các quy định pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn và việc thực thi pháp luật chưa nghiêm ở một số địa phương, dự án.

Thứ hai là vướng mắc liên quan pháp luật về đất đai, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, còn tồn tại khá nhiều như vướng mắc liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng còn gặp nhiều khó khăn; định giá đất; quy hoạch sử dụng đất; giao đất thực hiện dự án, lựa chọn chủ đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng, chấp nhận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận chủ đầu tư,…

Thứ ba là vướng mắc liên quan quy hoạch tác động thực hiện dự án như các dự án được thực hiện quy hoạch chi tiết, đang triển khai nhưng chưa đủ căn cứ pháp lý hoặc pháp lý hết hiệu lực.

Bên cạnh đó là những vướng mắc liên quan đến pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở,…

“Những vướng mắc trên đã tác động rất lớn đến nguồn cung ra thị trường và điều này đã thể hiện rất rõ trong thời gian vừa qua”, ông nói.

Đại diện Bộ Xây dựng cho biết, Tổ công tác đã bước đầu báo cáo Chính phủ để có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Thông tin về các nhóm giải pháp này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Bộ đã yêu cầu các địa phương tháo gỡ khó khăn trong việc triển khai dự án cho các doanh nghiệp, những nội dung nào vượt thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng.

Cụ thể, với nhóm giải pháp thúc đẩy dự án, Tổ công tác tích cực rà soát lại các dự án đang triển khai mà đầy đủ pháp lý sẽ đốc đốc để triển khai; các dự án còn vướng pháp lý làm rõ nội dung vướng mắc để tháo gỡ, nhất là dự án nhà ở thương mại.

“Theo báo cáo của các địa phương, hiện cả nước còn hơn 1.000 dự án đang vướng mắc. Nếu tháo gỡ được khó khăn sẽ tạo nguồn cung đáng kể cho thị trường bất động sản, chưa kể còn có những dự án mới”, vị này nhận định.

Liên quan đến các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11 về chương trình phục hồi kinh tế. Trong đó có chương chình hỗ trợ đối với các nhà đầu tư đang triển dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã ban hành Đề án với mục tiêu đầu tư ít nhất 1 triệu nhà ở xã hội, nhà ở công nhân từ nay đến năm 2030. Với đề án này, theo ông Sinh, thời gian qua, các địa phương đang  thực hiện 450.000 căn, đến 2025 dự kiến thực hiện được 571.000 căn và con số này giai đoạn 2026 - 2030 rơi vào khoảng 845.000 căn. Như vậy, dự kiến đến năm 2030 cả nước có tổng số khoảng 1,4 triệu căn.

Ngày 14/12, Chính phủ ban hành Công điện 1164 nêu rõ trách nhiệm các bộ, ngành, trong đó có Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính tháo gỡ khó khăn liên quan trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, Ngân hàng Nhà nước có một loạt giải pháp liên quan tín dụng bất động sản, giảm lãi suất, giãn các khoản nợ,… Theo ông Sinh, đây là những chỉ đạo rất quyết liệt của Chính phủ.

Về các giải pháp lâu dài, căn cơ, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành tập trung sửa đổi các văn bản pháp luật còn chồng chéo mâu thuẫn gây khó khăn cho doanh nghiệp. Cùng với đó, các địa phương tích cực tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp bất động sản, nắm bắt được tình hình của doanh nghiệp trên địa bàn để có giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy phát triển ổn định, lành mạnh.