Fed nói cứng nhưng hành động có thể mềm mỏng hơn nhiều

Đúng như dự đoán của thị trường, hôm 14/12 Fed đã tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản (bps). Câu hỏi quan trọng với nhiều nhà đầu tư là Fed sẽ làm gì tiếp theo trong bối cảnh nền kinh tế suy yếu và lạm phát hạ nhiệt. Câu trả lời của Fed là họ sẽ tiếp tục tăng lãi suất.

Biểu đồ điểm (dot plot) mà Fed công bố cho thấy các nhà hoạch định chính sách dự kiến sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm 75 bps vào năm 2023. Điều này đồng nghĩa với việc lãi suất mục tiêu của Fed sẽ tăng từ khoảng 4,25 - 4,5% hiện nay lên 5 – 5,25%.

Tờ Wall Street Journal cho biết nhiều quan chức thậm chí còn dự báo lãi suất sẽ đi lên 100 bps hoặc hơn. Trước khi cuộc họp bắt đầu, một số nhà quan sát còn kỳ vọng rằng Fed sẽ báo hiệu lãi suất sẽ chỉ tăng thêm 50 bps.

Văn bản thông báo quyết định tăng lãi suất mới nhất của Fed hầu như không có gì thay đổi so với tuyên bố sau cuộc họp tháng 11, bao gồm đoạn nói rằng các quan chức tham dự cuộc họp “dự kiến các đợt tăng lãi suất tiếp theo sẽ phù hợp với nền kinh tế”.

Trước cuộc họp, các nhà đầu tư đã hy vọng rằng giọng điệu trong văn bản sẽ mềm mỏng hơn trước để báo hiệu rằng các nhà hoạch định chính sách đang suy nghĩ về thời điểm họ nên ngừng thắt chặt tiền tệ. 

Các nhà hoạch định chính sách của Fed nghĩ rằng họ biết mình sẽ làm gì trong năm tới. Nhưng quá khứ cho thấy có thể Fed đã lầm. Tháng 12 năm ngoái, giới chức Fed dự báo sẽ chỉ tăng lãi suất 75 bps trong năm nay, đưa lãi suất quỹ liên bang lên mức trung vị 0,875%. Nhưng sau động thái mới nhất của Fed, lãi suất trung vị đang chễm chệ ở mức 4,375%.

Số liệu lạm phát thấp hơn dự kiến trong hai tháng liên tiếp vẫn chưa đủ để thuyết phục Fed rằng giá cả đang trên đà đi xuống. Có lẽ đây cũng là điều dễ hiểu, bởi các quan chức cũng đã mất rất nhiều thời gian để thay đổi lập trường về lạm phát “tạm thời”.

Nhưng các dấu hiệu cho thấy lạm phát sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong những tháng tới đang bắt đầu trở nên rõ ràng. Cộng với thực tế rằng nền kinh tế và thị trường lao động đang chịu ảnh hưởng từ các đợt tăng lãi suất từ trước đến nay của Fed, thật dễ để tưởng tượng rằng Fed sẽ không tăng nhiều lãi suất trong năm tới.

Trên thực tế, các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán trả thu nhập cố định (trái phiếu) có vẻ đã kết luận rằng các phát biểu “diều hâu” của Fed là không đáng tin. Hợp đồng lãi suất tương lai vẫn tiếp tục ngụ ý rằng Fed sẽ chỉ tăng lãi suất 50 bps rồi sau đó sẽ cắt giảm vào cuối năm 2023.

Nếu mục tiêu của Fed là thuyết phục nhà đầu tư về quyết tâm kiểm soát lạm phát, có lẽ các quan chức nên thừa nhận rằng nền kinh tế Mỹ thực sự có vẻ đang hạ nhiệt. Đưa ra dự báo lãi suất mà thị trường không tin tưởng không đem đến lợi ích gì cho uy tín của ngân hàng trung ương Mỹ.