Fed nâng lãi suất 75 bps lần thứ 3 liên tiếp, cam kết tiếp tục tăng để chống lạm phát
Chủ tịch Fed Jerome Powell trong một cuộc họp báo. (Ảnh: AFP/Getty Images).
Chiều 21/9 theo giờ địa phương, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kết thúc cuộc họp thường kỳ kéo dài hai ngày.
Trong nỗ lực kiểm soát lạm phát đang ở vùng cao nhất 40 năm, các quan chức Fed đã quyết định nâng lãi suất quỹ liên bang thêm 75 điểm cơ bản (tức là 0,75 điểm %) lên khoảng 3 – 3,25%.
Đây là lần thứ 3 liên tiếp Fed tăng lãi suất thêm 75 bps, hai lần trước đó diễn ra vào các cuộc họp tháng 6 và tháng 7 năm nay. Theo CNBC, mức lãi suất hiện nay là cao nhất kể từ đầu năm 2008.
Lãi suất quỹ liên bang của Mỹ hiện trong khoảng 3 - 3,25%, cao hơn mức của năm 2019 trước đại dịch và tương đương với đầu năm 2008.
Quyết định nâng lãi suất thêm 75 bps này đã được các nhà đầu tư trên thị trường tài chính, chứng khoán dự báo từ lâu và do vậy không gây bất ngờ. Điều mà giới quan sát chú ý nhất là phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell và các đồng nghiệp về định hướng chính sách trong tương lai.
Các chỉ số chứng khoán Mỹ không biến động nhiều sau thông báo nâng lãi suất của Fed. Tuy nhiên, sau cuộc họp báo của Chủ tịch Jerome Powell, chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones lao dốc, kết phiên mất 522 điểm, tương đương 1,7%. S&P 500 và Nasdaq cũng giảm trên 1,7%.
S&P 500 giảm điểm trong hai ngày Fed họp, mất 1,7% sau khi Fed thông báo tăng lãi suất hôm 21/9.
Nhà đầu tư lo ngại Fed sẽ giữ thái độ diều hâu (thắt chặt tiền tệ để hạ lạm phát) trong thời gian dài hơn so với ước tính trước đó. Mô hình dự phóng từ các thành viên FOMC tham gia họp cho thấy Fed nhiều khả năng sẽ tăng lãi suất thêm tổng cộng 125 bps trong hai cuộc họp còn lại của năm nay.
Các quan chức Fed ưa thích dùng lạm phát lõi - không bao gồm giá lương thực và năng lượng - khi ra quyết định chính sách tiền tệ.
Thông điệp chính không thay đổi
Chủ tịch Jerome Powell tuyên bố trong cuộc họp báo chiều 21/9: “Thông điệp chính của tôi hiện nay không thay đổi so với khi ở Jackson Hole”, ý nói tới bài phát biểu của ông tại hội nghị các ngân hàng trung ương hôm 26/8 ở bang Wyoming. “FOMC có quyết tâm mạnh mẽ trong việc đưa lạm phát xuống mức 2% và chúng tôi sẽ không chùn bước trước khi hoàn thành nhiệm vụ”.
Chiến dịch nâng lãi suất của Fed hiện nay bắt đầu từ tháng 3 khi chi phí đi vay qua đêm của các ngân hàng thương mại đang ở mức gần 0. Trong 6 tháng qua, ngân hàng trung ương Mỹ đã tăng lãi suất thêm 300 bps, đánh dấu đợt thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ nhất kể từ khi Fed bắt đầu sử dụng lãi suất quỹ liên bang làm công cụ chính sách chủ lực vào năm 1990.
Sự kiện duy nhất có thể so sánh với tình thế hiện nay là đợt nâng lãi suất vào năm 1994 khi Fed tăng tổng cộng 225 bps và bắt đầu hạ lãi suất vào tháng 7 năm sau đó.
Hôm 21/9, các quan chức Fed không chỉ tăng mạnh lãi suất mà còn ra tín hiệu cho thấy sẽ tiếp tục nâng lên cho đến khi đạt được “mức lãi suất cuối cùng” khoảng 4,6% trong năm 2023. Nói cách khác, lãi suất trong năm sau sẽ có một đợt tăng thêm 25 bps và không có lần giảm nào.
Những đợt nâng lãi suất liên tiếp trong những tháng qua và trong thời gian tới được dự báo sẽ làm giảm tốc nền kinh tế Mỹ. Bản Tóm tắt Dự phóng Kinh tế mà Fed vừa công bố sau cuộc họp hôm 21/9 cho thấy tỷ lệ lạm phát sẽ tăng từ 3,7% hiện nay lên 4,4% trong năm sau. Tăng trưởng GDP năm 2022 được dự báo sẽ chỉ đạt 0,2%.
Biến động của tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp tại Mỹ trong 20 năm qua.
Chủ tịch Jerome Powell thừa nhận rằng suy thoái kinh tế là một kịch bản có thể xảy ra. "Không ai biết chắc quá trình [nâng lãi suất] này có dẫn tới suy thoái hay không và nếu có thì suy thoái sẽ nghiêm trọng đến đâu".
"75 bây giờ như 25 ngày xưa"
Trong điều kiện bình thường, Fed sẽ điều chỉnh lãi suất 25 bps (tương đương 0,25 điểm %) trong mỗi cuộc họp. Tuy nhiên trong cả ba cuộc họp gần đây, ngân hàng trung ương Mỹ đều nâng lãi suất thêm 75 bps.
Trong hai cuộc họp còn lại của năm 2022, các nhà hoạch định chính sách dự định tăng lãi suất tổng cộng 125 bps, tức là có thể sẽ bao gồm một lần thêm 75 bps và một lần thêm 50 bps.
Fed tăng lãi suất 5 lần liên tiếp, trong đó có ba lần thêm 75 bps.
6/19 thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) ủng hộ tăng lãi suất thêm 175 bps, từ khoảng 3 - 3,25% hiện nay lên 4,75 - 5% vào năm sau. Tuy nhiên, xu hướng chung là đưa lãi suất lên khoảng 4,5 - 4,75%.
CNBC dẫn lời ông Bill Zox, Giám đốc quản lý danh mục tại Brandywine Global, nhận xét: "Tôi nghĩ nếu không có gì đổ vỡ thì 75 bps hiện nay cũng bình thường như 25 bps ngày trước, và hiện nay chưa có vấn đề gì cả. Fed còn lâu mới đến giai đoạn tạm ngừng tăng lãi suất hay đảo ngược chính sách. Fed đang tập trung cao độ vào nhiệm vụ tiêu diệt lạm phát. Câu hỏi quan trọng là liệu Fed có tiêu diệt thêm cái gì nữa không".
