Đức cảnh báo hậu quả nghiêm trọng vì thiếu khí đốt Nga: Doanh nghiệp sẽ dừng hoạt động, chuỗi cung ứng sẽ sụp đổ

Nguy cơ nền kinh tế suy sụp

Hôm 23/6 vừa qua, Đức đã kích hoạt giai đoạn hai trong chương trình khẩn cấp gồm ba giai đoạn về khí tự nhiên, đưa nền kinh tế lớn nhất châu Âu tiến gần hơn tới việc hạn chế sử dụng khí trong công nghiệp, CNN đưa tin.

Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cho biết ông hy vọng sẽ không cần phải hạn chế tiêu thụ để vượt qua mùa đông sắp tới, nhưng ông cũng không thể cam kết chắc chắn.

“Từ giờ trở đi, nguồn cung khí tự nhiên ở Đức sẽ bị thiếu hụt. Có thể các bạn chưa cảm nhận được nhưng thực tế là chúng ta đang ở trong một cuộc khủng hoảng khí tự nhiên”, Bộ trưởng Habeck nói với báo giới tại Berlin.

Nếu bị hạn chế tiêu thụ khí tự nhiên, lĩnh vực sản xuất của Đức sẽ chịu tổn hại nặng nề. Khí tự nhiên là thành phần không thể thiếu trong ngành phân bón – vừa trong vai trò nguyên liệu, vừa trong vai trò nhiên liệu để cung cấp nhiệt lượng cho cả quá trình sản xuất.

Ngoài, ra khí tự nhiên còn dùng để sản xuất nhiều loại hóa chất, khí hydro, và phát điện. Nếu không có điện thì không ngành công nghiệp nào vận hành được. Và đó là vẫn chưa kể đến vai trò của khí tự nhiên trong sưởi ấm các gia đình giữa mùa đông lạnh lẽo.

“Các doanh nghiệp sẽ phải dừng sản xuất, sa thải nhân công, chuỗi cung ứng sẽ sụp đổ, người dân sẽ lâm vào nợ nần chỉ để trả tiền sưởi ấm, mọi người sẽ nghèo đi”, Bộ trưởng Habeck chia sẻ với tạp chí Der Spiegel hôm 24/6. Bộ trưởng Kinh tế Đức cho rằng việc Nga giảm cung cấp khí đốt là một phần trong chiến lược của ông Putin để chia rẽ đất nước.

Khí tự nhiên được vận chuyển thông qua hệ thống đường ống, từ các nhà sản xuất ở Nga đi qua biển Baltic hoặc nhiều nước trên đất liền như Belarus, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, … để tới các kho chứa ở châu Âu, sau đó lại đi qua các đường ống nhỏ hơn để tới từng hộ gia đình.

Quá trình xây dựng đường ống dẫn khí tự nhiên tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc, chẳng hạn dự án Nord Stream 2 chạy trên Biển Baltic kéo dài 10 năm và tiêu tốn 11 tỷ USD. Vì vậy, các hợp đồng mua bán gas giữa Nga và châu Âu thường có thời hạn dài hàng chục năm để đảm bảo thu hồi vốn.

Đồng thời, các bên cũng không dễ gì tìm được người mua hoặc người bán nằm ngoài hệ thống đường ống đã xây dựng.

Tuy nhiên, kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra hồi cuối tháng 2, nguy cơ khủng hoảng năng lượng ngày càng hiện hữu khi phương Tây tăng cường trừng phạt Nga khiến cho các giao dịch mua bán khí tự nhiên trở nên khó khăn hơn. Nga cũng có lý do để trả đũa thông qua dừng cung cấp nhiên liệu hóa thạch.

Tuần trước, tập đoàn Gazprom của Nga cắt giảm 60% lượng khí tự nhiên chảy qua Nord Stream 1 tới Đức. Phía Nga đổ lỗi cho các lệnh cấm vận của phương Tây khiến cho Moscow không nhận được một động cơ tuabin quan trọng với quá trình vận hành đường ống.

Tập đoàn năng lượng ENI của Italy cho biết Gazprom đã cắt giảm khoảng 15% nguồn cung khí tự nhiên tới nước này.

Vũ khí hóa năng lượng

Theo Reuters, Bộ trưởng Công nghiệp Czech, ông Jozef Sikela, phát biểu hôm 24/6: “Chúng ta đang ở trong một giai đoạn mới của cuộc chiến tranh năng lượng mà ông Putin khơi mào. Chúng ta không biết cuộc chiến sẽ leo thang đến đâu. Không thể loại trừ khả năng nguồn cung sẽ giảm hoặc thậm chí dừng hẳn”.

Đã có ít nhất 12 nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU) bị ảnh hưởng bởi việc Nga giảm nguồn cung khí đốt, Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Frans Timmermans nói hôm 23/6.

“Nga đã biến năng lượng thành vũ khí, và chúng ta đang trông thấy ngày càng nhiều quyết định dừng cung cấp khí tự nhiên được công bố những ngày gần đây. Tất cả đều nằm trong chiến lược của Nga nhằm phá hoại sự đoàn kết của chúng ta”, ông Timmermans phát biểu trước các nhà lập pháp EU.

“Rủi ro đứt hoàn toàn mạch cung ứng khí tự nhiên hiện nay đang lớn hơn bao giờ hết”, ông Timmermans nhấn mạnh.

Ông Dmitry Peskov, người phát ngôn điện Kremlin, hôm 23/6 cho biết lượng khí tự nhiên từ Nga đến châu Âu giảm sút là do các vấn đề kỹ thuật chứ không phải lý do chính trị, đồng thời khẳng định Nga không có “toan tính bí mật” nào.

“Những đối tác người Đức của chúng tôi hiểu rất rõ chu kỳ kỹ thuật của việc bảo dưỡng đường ống. Chu kỳ này đã vận hành nhiều năm nay một cách chính xác và không có sai sót nào. Vậy nên tôi thấy rất lạ khi mọi người lôi chính trị vào chuyện này”, ông Peskov nói.

Nga có lịch bảo dưỡng định kỳ đường ống Nord Stream 1 trong 10 ngày từ 11 đến 21/7. Châu Âu lo sợ rằng sau khi đóng van để bảo dưỡng, Nga sẽ không mở van trở lại, khiến cho châu Âu không thể tích trữ nhiên liệu cho mùa đông năm nay.

Ông Fatih Birol, Tổng Giám đốc Tổ chức Năng lượng Quốc tế (IEA), hôm 22/6 đã cảnh báo Nga có thể cắt đứt hoàn toàn nguồn cung khí đốt tới châu Âu để nâng vị thế đàm phán của mình trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine.

Nếu dừng bán khí đốt, Nga sẽ mất đi một nguồn thu quan trọng từ việc xuất khẩu năng lượng, nhưng hậu quả với châu Âu sẽ khủng khiếp hơn nhiều.

Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho rằng nếu đường ống Nord Stream 1 không hoàn tất bảo dưỡng và vận hành trở lại vào giữa tháng 7, châu Âu sẽ không có đủ nguồn cung khí tự nhiên để dùng cho mùa đông, tức là có thể sẽ có người chết vì lạnh cóng.