Đẩy mạnh kiểm soát hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường TMĐT

Trong thời đại công nghệ số 4.0, xu hướng kinh doanh trực tuyến hay bán hàng online đã đem lại hiệu quả kinh tế cho rất nhiều ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam. 

Những năm gần đây, thương mại điện tử (TMĐT) đã không còn là khái niệm xa lạ trong xã hội. Giai đoạn 2020 - 2021, đại dịch COVID-19 đã mang đến nhiều biến động đối với nền kinh tế và sự tăng trưởng bứt phá của TMĐT đã góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực ASEAN. Tuy nhiên, song hành với những cơ hội phát triển thì TMĐT ở Việt Nam cũng gặp không ít những thách thức trong việc xây dựng thị trường lành mạnh.

Theo Bộ Công Thương, hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại trên không gian mạng được thực hiện dưới nhiều phương thức. Những hành vi vi phạm pháp luật có tính ẩn danh cao, dễ giả mạo, thay đổi che giấu nhân thân lý lịch người thực hiện. Đối tượng có thể ở tại vị trí này để hoạt động buôn lậu nhưng lại buôn bán hàng giả, gian lận thương mại ở một vị trí khác.

Tình trạng kinh doanh, buôn bán hàng cấm, hàng giả được thực hiện công khai trên các trang web TMĐT, đặc biệt các sàn giao dịch TMĐT và mạng xã hội đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh chung cũng như niềm tin của người tiêu dùng.

Điển hình là vụ việc kinh doanh hàng lậu, hàng giả bằng hình thức phát hình trực tiếp (livestream) trên Facebook tại TPLào Cai đã được lực lượng quản lý thị trường phối hợp với các lực lượng chức năng tấn công và triệt phá thành công vào tháng 7/2020 với tổng số sản phẩm tạm giữ là 158.014 đơn vị sản phẩm nằm trong 237 chủng loại hàng hóa.

Để chủ động phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm, tạo điều kiện cho thương mại phát triển bền vững, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã ban hành kế hoạch tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong hoạt động thương mại điện tử.

Phía Bộ Công Thương cũng tập trung chỉ đạo, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động thương mại điện tử. Cụ thể, tháng 9/2021, Bộ Công Thương đã xây dựng, tham mưu, trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi về hoạt động thương mại điện tử. 

Bên cạnh nhiều quy định mới về quản lý hoạt động thương mại điện tử nói chung, nghị định cũng bổ sung một số quy định mới nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi mua bán hàng hóa, dịch vụ thông qua thương mại điện tử.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), tính đến tháng 10/2021, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã thực hiện kiểm tra gần 2.500 vụ việc, phát hiện, xử lý trên 2.300 vụ vi phạm, xử phạt trên 18 tỷ đồng.

TMĐT là xu thế tất yếu của thời đại công nghệ nhưng cũng là thách thức lớn cho công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Bộ Công Thương dự báo trong khoảng hai đến ba năm tới, tỷ lệ gian lận thương mại trên TMĐT sẽ chiếm khoảng 50 - 60% so với tổng thể các hình thức gian lận thương mại nói chung.

Đồng thời, để chủ động trong công tác phòng, chống vi phạm trong lĩnh vực này, Bộ cũng chỉ đạo Tổng cục QLTT yêu cầu lực lượng QLTT đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các hành vi kinh doanh hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ....qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, kết hợp công tác kiểm tra, xử lý vi phạm.