Đặt tham vọng mở 1.000 cửa hàng bán thịt heo ăn chuối, 'bầu' Đức phải giải bài toán nào?

 Heo ăn chuối và tham vọng 1.000 cửa hàng

Cuối tuần trước, CTCP Hoàng Anh Gia Lai (Mã: HAG) ra sản phẩm Bapi - heo ăn chuối. Việc chuyển mình sang tập trung nhiều hơn vào mô hình kinh tế tuần hoàn (đầu ra của mảng này là đầu vào của mảng khác) và đặc biệt đẩy mạnh hoạt động chăn nuôi đã bước đầu góp phần đem lại những tín hiệu tích cực trong tình kinh doanh của HAGL sau nhiều năm dài chìm trong thua lỗ. 

Trong thư gửi cổ đông thông báo kết quả kinh doanh 8 tháng đầu năm 2022, ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HĐQT HAGL cho biết doanh thu thuần đạt 2.708 tỷ đồng. 

Trong đó, mảng chăn nuôi đóng góp 29%, tương đương 779 tỷ đồng từ việc tiêu thụ 136.075 con “heo ăn chuối”. 

Lượng tiêu thụ chuối trong 8 tháng đầu năm đạt 167.280 tấn, trong đó 30% dùng làm thức ăn gia súc. 

Lợi nhuận sau thuế 8 tháng của HAGL là 781 tỷ đồng. Như vậy, tập đoàn đã hoàn thành 56% kế hoạch doanh thu và 69% chỉ tiêu lợi nhuận năm 2022.

Trước đó, cuối tháng 5, HAGL thành lập công ty kinh doanh thịt heo, có tên CTCP Bapi Hoàng Anh Gia Lai, trong đó HAGL nắm 55% trong tổng vốn điều lệ 50 tỷ đồng.

Theo chia sẻ của lãnh đạo HAGL, chuối đóng góp 40% chi phí thức ăn chăn nuôi heo, còn lại 60% là từ đậu tương, vi chất, thảo mộc. Trong bối cảnh giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi tăng cao như hiện nay, ông Đức cho rằng đây lại là một lợi thế với HAGL. 

“Năm qua, giá thức ăn chăn nuôi tăng mạnh nhưng HAGL không “ngại” vì đã có 200 nghìn tấn chuối tươi cho heo. Thậm chí, giá thức ăn chăn nuôi càng cao, HAGL càng hưởng lợi bởi người dân nhỏ lẻ bỏ chuồng. Đến bây giờ chi phí nuôi heo chỉ 38.000 đồng/kg” ông Đoàn Nguyên Đức chia sẻ tại ĐHĐCĐ năm 2022. 

Theo số liệu của Cục Chăn nuôi, thức ăn chiếm khoảng 70% chi phí nuôi heo. Trao đổi với người viết, ông Nguyễn Văn Trọng, Nguyên Phó Cục trưởng, Cục Chăn nuôi cho biết: “Nếu giá thành nuôi heo của HAGL dưới 40.000 đồng/kg là quá thấp, cực kỳ tốt bởi hiện nay ngay cả C.P hiện nay chi phí nuôi cũng phải trên 50.000 đồng/kg. 

Trong bối cảnh hiện tại nếu hạ được chi phí 5.000 đồng/kg thịt đã là tuyệt vời lắm rồi. Điều này đồng nghĩa phải hạ được giá thức ăn 2.000 đồng/kg, điều này cực kỳ khó”. 

Theo đại diện của công ty, kế hoạch năm 2022, HAGL sẽ có khoảng 200 cửa hàng và năm 2023 con số này nâng lên 1.000 cửa hàng kinh doanh mặt hàng heo ăn chuối này, bao gồm cả mô hình nhượng quyền, tập trung chủ yếu ở TP HCM và Hà Nội. Ngoài ra, công ty cũng dự kiến nuôi thử nghiệm sản phẩm gà chạy bộ ăn chuối với quy mô 100.000 con trên diện tích 2 ha.  Dự kiến, công ty sẽ đưa sản phẩm ra thị trường vào tháng 11/2022. 

Đồng thời năm 2023, HAGL đặt mục tiêu đàn heo khoảng 1 triệu con và gà 5 triệu con sẽ được cung ứng ra thị trường. 

Thách thứ từ bài toán tài chính

Để thực hiện tham vọng mở rộng của mình, HAGL cần khoản vốn lớn. Tuy nhiên, đây luôn là bài toán khiến công ty phải đau đầu trong nhiều năm qua, đặc biệt là việc giải quyết các khoản nợ.

Tính đến thời điểm 30/6, tổng nợ phải trả của công ty là 14.638 tỷ đồng, tăng gần 1.000 tỷ đồng so với thời điểm 31/12 và chiếm 76% tổng nguồn vốn. 

Trong báo cáo tài chính hợp nhất bán niên 2022 đã soát xét, kiểm toán có nhấn mạnh đến khoản lỗ luỹ kế của công ty trong 6 tháng đầu năm 2022 là 3.938 tỷ đồng kèm theo một số vi phạm về cam kết đối với hợp đồng vay và trái phiếu.

Kiểm toán cho rằng điều kiện này kèm với những vấn đề khác liên quan đến các khoản vay có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của công ty. 

Theo đó, khoản dư nợ trái phiếu của HAGL chủ yếu nằm ở chủ nợ BIDV với tổng số tiền 5.876 tỷ, đáo hạn vào cuối năm 2026. Khoản vay này nhằm mục đích bổ sung vốn cho các dự án đầu tư và tái cấu trúc nợ vay của tập đoàn. Với khoản vay trái phiếu với BIDV, HAGL chưa thanh toán lãi vay phải trả đến hạn gần 2.061 tỷ đồng.

Với khoản vay dài hạn của Eximbank với tổng số tiền 598 tỷ vào năm 2014 bao gồm 233 tỷ vay dài hạn và 364 tỷ vay dài hạn tới hạn trả, phía HAGL chưa thanh toán khoản vay đến hạn 139 tỷ theo lịch đã cam kết với ngân hàng.

Tại ngày 30/6, dư nợ trái phiếu là 6.440 tỷ đồng, trong đó khoản trái phiếu dài hạn là 5.146 tỷ còn 1.294 tỷ đồng là đến hạn trả trong vòng một năm. Khoản dư nợ ngân hàng cuối quý II là 2.461 tỷ đồng.

Giải trình ý kiến nhấn mạnh của kiểm toán, HAGL cho biết đã lập kế hoạch cho 12 tháng tiếp theo bao gồm dòng tiền dự kiến sẽ được tạo ra từ thanh lý các khoản đầu tư tài chính, thu hồi nợ từ các đối tác, dòng tiền từ việc phát hành cổ phiếu riêng lẻ, tiền đi vay các ngân hàng thương mại và dòng tiền tạo ra từ các dự án đang triển khai.

Tập đoàn cho biết cũng đang trong quá trình làm việc với các bên cho vay về việc điều chỉnh các điều khoản đã bị vi phạm của các hợp đồng vay và trái phiếu. 

“Tập đoàn có thể hoàn trả các khoản nợ khi đến hạn và tiếp tục hoạt động trong kỳ kế toán tiếp theo”, HAGL cho biết.

Mảnh ghép còn khuyết 

Ở thị trường nội địa, các ông lớn ngành chăn nuôi như Dabaco, C.P. đang theo đuổi mô hình 3F  (Feed, Farm, Food). Với HAGL, hai mảnh ghép là giết mổ và chế biến sâu vẫn còn đang khuyết. 

Ông Đinh Văn Lộc, Tổng Giám đốc Công ty CP Bapi HAGL cho biết do việc xây dựng nhà máy riêng cần nhiều thời gian nên hiện tại công ty vẫn đang liên kết với một số nhà máy giết mổ đạt chuẩn để gia công giết mổ và chuyển nguyên liệu về nhà máy chế biến của đối tác để sản xuất theo công thức, thương hiệu riêng. 

“Hiện tại, Việt Nam có nhiều nhà máy giết mổ cũng như chế biến thực phẩm đầu tư hiện đại nhưng đang hoạt động dưới công suất, việc hợp tác này đôi bên cùng có lợi. Trong tương lai, HAGL mong muốn toàn bộ sản lượng heo nuôi từ trang trại sẽ qua nhà máy trước khi ra thị trường nhằm kiểm soát chất lượng sản phẩm và tăng hiệu quả kinh tế”, ông Lộc nói. 

Theo số liệu của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, tổng chi phí cho giết mổ khoảng  từ 120.000 – 130.000 đồng/con. Chi phí này hầu như không thay đổi trong thời gian qua.

Định hướng lâu dài, BAPI HAGL sẽ triển khai kế hoạch xây dựng nhà máy riêng tại Gia Lai do chính công ty vận hành nhằm chuẩn hóa quy trình khép kín, chủ động kiểm soát chất lượng. Dự kiến nhà máy giết mổ heo này sẽ có công suất 3.000 con/ngày.

Đồng thời, công ty cũng đang tìm đối tác để mở rộng sản xuất  các sản phẩm chế biến từ thịt heo như xúc xích, dăm bông.