COVID-19 có thể làm nền kinh tế toàn cầu suy sụp đến đâu?

Một loạt các ngân hàng và tổ chức tài chính đã đưa ra những kịch bản xấu nhất đối với kinh tế thế giới trong năm 2020, trong bối cảnh sự lan truyền của dịch COVID-19 có tác động sâu rộng và khuấy đảo thị trường chứng khoán. 

Tuần trước, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IIF) cho rằng tăng trưởng GDP toàn thế giới có thể chỉ đạt 1%. Thậm chí, dự đoán này được đưa ra trước khi giá dầu thô lao dốc hôm thứ Hai đầu tuần (9/3) khiến cho thị trường chứng khoán rơi vào trạng thái mất kiểm soát.

Hôm 10/3, ngân hàng Rabobank khẳng định: "Chắc chắn sẽ xảy ra một cuộc suy thoái toàn cầu", và dự đoán tăng trưởng GDP toàn thế giới đến cuối năm chỉ đạt 1,6%.

Theo ước tính của Quĩ Tiền tệ Quốc tế (IMF), trong năm 2019, kinh tế thế giới tăng trưởng 2,9%.

Tổng số ca xác nhận nhiễm COVID-19 đã vượt quá 114.000 người trên toàn cầu. Dịch bệnh chết người này đang đánh vào mọi nền kinh tế lớn trên thế giới, khiến hàng loạt chuyến bay bị hủy, người dân hoảng loạn tích trữ đồ, và các biện pháp cách li nghiêm ngặt được áp dụng ở một số quốc gia.

Báo cáo IIF đưa ra hôm 9/3 viết rằng: "Có rất nhiều khả năng có thể xảy ra, chúng phụ thuộc vào mức độ lây lan của dịch COVID-19 và hậu quả nó gây ra cho nền kinh tế. Trong giai đoạn này, mọi thứ vẫn còn mơ hồ"

IIF nhận định: "Tăng trưởng toàn cầu có thể chỉ đạt 1%, thấp hơn nhiều mức 2,6% trong năm ngoái, và là mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008".

Trong vài ngày qua, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Moody's và nhiều tổ chức tài chính khác cũng đã hạ các dự báo tăng trưởng thế giới được đưa ra trước đó.

OECD ước tính tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2020 là 2,4%; giảm 0,5 điểm % so với dự đoán tổ chức này công bố hồi tháng 11/2019.

Hôm 6/3, hãng xếp hạng tín dụng Moody's điều chỉnh giảm tăng trưởng GDP kì vọng từ 2,4% xuống còn 2,1%.

Moody's viết trong báo cáo: "Trước đây, chúng tôi chủ yếu đánh giá tác động của dịch COVID-19 dựa trên tổng cầu của Trung Quốc, du lịch toàn cầu và sản lượng các nhà máy trên toàn thế giới tạo ra được sau khi tính đến tác động của sự gián đoạn chuỗi cung ứng ở Đông Á".

"Giờ chúng tôi thấy rõ rằng cú sốc do dịch COVID-19 sẽ làm giảm thêm nhu cầu trên toàn thế giới, đồng thời tác động đến một loạt những hoạt động phi thương mại giữa các khu vực và quốc gia".

Ngày càng có nhiều người làm việc tại nhà trong bối cảnh dịch COVID-19 lan đến những quốc gia khác ngoài Trung Quốc, và chính phủ các nước đưa ra những lời khuyên mới.

Một số người dân châu Âu đang hạn chế sử dụng phương tiện giao thông công cộng và tránh đến những nơi đông người, ví dụ như bảo tàng, nhà hàng và rạp chiếu phim.

Hai tuần trước, Bank of America thông báo: "Chúng tôi đã giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2020 xuống còn 2,8%. Đây là con số thấp nhất kể từ năm 2009".

Các nhà kinh tế học của ngân hàng Nomura cảnh báo rằng thế giới có thể rơi vào một cuộc suy thoái toàn cầu.

Hôm 9/3, ngân hàng Nomura đưa ra lưu ý: "Sự sụt giảm kinh tế toàn cầu hiện nay rất bất thường. Cách đối phó hiệu quả nhất bây giờ không phải là chính sách tiền tệ hay tài khóa, mà là kiểm soát an ninh y tế"

"Nếu các biện pháp an ninh y tế thất bại trong việc ngăn chặn sự lây nhiễm của dịch COVID-19, các thị trường tài chính có thể sẽ sớm chấp nhận rằng một cuộc suy thoái toàn cầu chắc chắn sẽ diễn ra".

Giá dầu đè nặng lên tăng trưởng kinh tế

Tuy nhiên, các nhà kinh tế thừa nhận rằng mọi dự đoán đưa ra trong giai đoạn này đều khá bấp bênh.

Tuần trước, hãng nghiên cứu Capital Economics nói: "Có hai cách chính khiến cho thiệt hại từ dịch COVID-19 lớn hơn những gì chúng ta tưởng. Thứ nhất, bản thân loại virus này có thể lan nhiễm rộng hơn các đánh giá của chúng ta. Thứ hai, kể cả nếu hầu hết những giả định của chúng ta về loại virus này là đúng, thì sự suy sụp của kinh tế có thể lớn hơn những gì chúng ta nghĩ".

Hôm 9/3, giá dầu thô lao dốc hơn 24% sau khi xảy ra chia rẽ giữa Nga và Saudi Arabia về vấn đề cắt giảm sản lượng, đánh dấu phiên giảm mạnh nhất kể từ năm 1991. Giá dầu giảm có thể tăng thêm áp lực, khiến nền kinh tế thế giới đi xuống.

Hôm 9/3, ông Konstantinos Venetis, nhà kinh tế cấp cao tại hãng nghiên cứu TS Lombard nhận định: "Giá dầu sụt giảm có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn đối với GDP toàn cầu trong ngắn hạn, vì những người bị ảnh hưởng bởi giá dầu giảm (các nhà sản xuất) thường phản ứng nhanh chóng hơn những người được hưởng lợi từ việc này (người tiêu dùng)."

Bà Athanasia Kokkinogeni, nhà phân tích cấp cao tại công ty nghiên cứu Duckier Frontier nói: "sự sụt giảm giá dầu sẽ tạo ra người thắng và người thua, tùy thuộc vào việc một quốc gia là nhà nhập khẩu dầu ròng hay là nhà xuất khẩu dầu ròng.

Tuy nhiên, hậu quả từ dịch COVID-19 sẽ lấy mất mọi tác động kinh tế tích cực của các nước nhập khẩu dầu ròng, và làm trầm trọng thêm tác động kinh tế tiêu cực đối với các nước xuất khẩu dầu ròng".