Chứng khoán Việt sẽ hút trên 3 tỷ USD nếu nâng hạng, cổ phiếu nào sẽ được hưởng lợi?

Khoảng 3,5 - 4 tỷ USD mua mới các cổ phiếu khi Việt Nam được nâng hạng

Theo báo cáo vĩ mô thị trường 2024 của Chứng khoán BIDV (BSC) mới công bố, Việt Nam về cơ bản đã đáp ứng được phần lớn các tiêu chí của FTSE (7/9 tiêu chí) đối với xếp hạng thị trường mới nổi sơ cấp (secondary emerging), tuy nhiên đối với tiêu chí nâng hạng của MSCI mới đáp ứng 9/18 tiêu chí, tiêu chuẩn xếp hạng của MSCI khắt khe và không linh hoạt bằng việc phân loại của FTSE Russell.

Theo đó, FTSE đang đánh giá hai tiêu chí còn hạn chế là chu kỳ thanh toán (DvP) và thanh toán các chi phí liên quan đến giao dịch thất bại. Hiện việc kiểm tra có sẵn tiền trước khi thực hiện giao dịch để đảm bảo an toàn là thông lệ tại Việt Nam do đó thị trường sẽ không có các giao dịch thất bại (failed trades), vì vậy tiêu chí thanh toán các chi phí liên quan đến giao dịch thất bại không được đánh giá.

Tuy nhiên, hiện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đang tìm kiếm giải pháp để gỡ bỏ yêu cầu cần ký quỹ trước khi giao dịch (pre-funding) bên cạnh sớm đưa vào vận hành hệ thống giao dịch KRX, các động thái này được FTSE Russell đánh giá cao.

Đối với MSCI, Việt Nam vẫn chưa được đưa vào danh sách xem xét nâng hạng. Trong ba năm 2021-2023, 9 tiêu chí Việt Nam chưa đáp ứng vẫn không có sự cải thiện, do đó trước khi được chính thức MSCI nâng hạng, Việt Nam còn phải nỗ lực rất nhiều để được xem xét đưa vào danh sách theo dõi của MSCI – điều tương tự FTSE Russell đã thực hiện kể từ tháng 9/2018. 

Theo ước tính của BSC Research, trong trường hợp nếu MSCI và FTSE nâng hạng Việt Nam lên thị trường chứng khoán mới nổi sẽ có khoảng 3,5 - 4 tỷ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam. Ước tính dựa trên giả định tỷ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7%, tương đương với tỷ trọng của các cổ phiếu thị trường Philippines (được FTSE xếp hạng thị trường mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.

Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư sẽ xem xét về tiềm năng tăng trưởng kinh tế của quốc gia để phân bổ danh mục đầu tư phù hợp, do đó con số này có thể sẽ thấp hơn thực tế khi Việt Nam đang là quốc gia có môi trường chính trị ổn định, đang tham gia nhiều hiệp định thương mại lớn, là đối tác chiến lược toàn diện của các nền kinh tế lớn trên thế giới và được nhiều tổ chức uy tín đánh giá cao.

Do Việt Nam hiện vẫn chưa có trong danh sách theo dõi nâng hạng của MSCI và đã trong danh sách theo dõi của FTSE nên trong tương lai gần Việt Nam sẽ được FTSE chính thức nâng hạng lên thị trường mới nổi sơ cấp. Khi FTSE Russell chính thức nâng hạng, dự kiến thị trường sẽ đón nhận khoảng 1,3 - 1,5 tỷ USD từ các quỹ đầu tư mở/ETF tham chiếu theo bộ chỉ tiêu của FTSE, trong đó các quỹ ETF dự kiến mua tối thiểu khoảng 700 - 800 triệu USD (tương đương với quy mô thị trường Philippines hiện tại).

Những cổ phiếu hưởng lợi từ câu chuyên nâng hạng

Trong báo cáo chiến lược 2024 mới công bố, Chứng khoán Phú Hưng (PHS) cho biết trong trường hợp được nâng hạng, các cổ phiếu của Việt Nam sẽ được thêm mới vào các bộ chỉ số mô phỏng thị trường mới nổi của FTSE và MSCI. Trong đó, ưu tiên lựa chọn những cổ phiếu đã và đang là thành phần trong các bộ chỉ số thị trường cận biên như FTSE Frontier Index hay MSCI Frontier Market Index.

Đối với các cổ phiếu vốn hóa lớn đã kín room ngoại (tỷ lệ cổ phiếu tối đa các nhà đầu tư nước ngoài được phép sở hữu), PHS cho rằng nhóm cổ phiếu này vẫn có tiềm năng được bổ sung vào các bộ chỉ số thị trường mới nổi trong tương lai trong trường hợp được nới room tối đa cho nhà đầu tư nước ngoài, đáp ứng tiêu chí nâng hạng của MSCI.