Chủ nghĩa dân tộc lên ngôi, người tiêu dùng Mỹ - Trung quay lưng với hàng hóa của nhau

Một cuộc khảo sát gần đây do nền tảng dbDIG của Deutsche Bank thực hiện cho thấy 41% người tiêu dùng Mỹ sẽ không mua tiếp sản phẩm "Made in China" và 35% khách hàng Trung Quốc sẽ tránh mua hàng hóa "Made in USA".

South China Morning Post dẫn lời nhà phân tích Apjit Walia của Deutsche Bank cho hay, mặc dù hầu hết người tiêu dùng Mỹ và Trung Quốc chưa sẵn sàng tẩy chay hàng hóa của nước còn lại, kết quả khảo sát cho thấy chủ nghĩa dân tộc đang lên ngôi trong lĩnh vực thương mại và tâm lí chán ghét toàn cầu hóa cũng gia tăng.

Niềm tin của người tiêu dùng Mỹ đối với sản phẩm Trung Quốc sa sút một phần là do bình luận từ các quan chức Mỹ, đặc biệt là Tổng thống Donald Trump. Ông Trump liên tục đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch và dấy lên nghi ngờ về hành động của Bắc Kinh.

Khi chưa đầy 6 tháng nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, ông Trump được dự đoán là sẽ tiếp tục nhắm đến Trung Quốc để đánh lạc hướng chú ý của công chúng khỏi phản ứng chống dịch giật cục của chính phủ liên bang cũng như thiệt hại kinh tế theo sau.

"Tâm lí giận dữ và sục sôi đang tăng cao trong người dân và giới chính trị gia biết rõ việc này, họ khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn vì 2020 là năm bầu cử tổng thống tại Mỹ", ông Walia nói.

Trong một cuộc khảo sát riêng đối với người tiêu dùng Mỹ do công ty tư vấn FTI Consulting thực hiện, 78% số người tham gia cho biết họ sẽ sàng trả giá cao hơn cho một sản phẩm nếu công ty sản xuất mặt hàng đó chuyển cơ sở ra khỏi Trung Quốc.

Trong số người dân Mỹ được khảo sát, 55% cho biết họ không nghĩ có thể tin tưởng Trung Quốc sẽ thực hiện cam kết mua hàng hóa Mỹ theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một kí vào tháng 1 năm nay.

Kể từ khi được kết nạp vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001, Trung Quốc đã tăng cường chiến lược toàn cầu hóa và thương mại đa phương. Theo SCMP, đây là công cụ giúp hàng tỉ người dân Trung Quốc thoát nghèo và đưa nước này vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Lao động giá rẻ và dồi dào cùng cơ sở hạ tầng đẳng cấp đã biến Trung Quốc thành "công xưởng của thế giới" và người tiêu dùng Mỹ từ đó hưởng lợi nhờ nguồn cung hàng hóa rẻ tiền được sản xuất ở thị trường tỉ dân.

Tuy nhiên, chi phí nhân công tăng và cuộc chiến thương mại kéo dài hai năm với Mỹ đã bắt đầu làm suy yếu vị thế của Trung Quốc trong chuỗi giá trị toàn cầu ngay cả trước khi đại dịch bùng phát.

Chuyển biến này cũng dấy lên nhiều lo ngại về việc các nước khác đã quá phụ thuộc vào Trung Quốc, đặc biệt là vào nguồn cung ứng thiết bị y tế, dược phẩm và công nghệ quan trọng.

Cộng đồng doanh nghiệp đang phải đối mặt với áp lực từ cổ đông, cơ quan quản lí và chính phủ, buộc phải mang chuỗi cung ứng trở về quê nhà và củng cố các chuỗi cung ứng này trước những cú sốc trong tương lai, SCMP dẫn lời nhiều nhà phân tích cho hay.

"Trung Quốc trỗi dậy một cách thần kì, khiến các nước phương Tây lo lắng địa vị của họ trong nền kinh tế thế giới sẽ đi xuống vì lẽ đó", bà Marie Owens Thomsen - quản lí cấp cao tại Indosuez Wealth Management, cho hay.

Trong quá khứ, nền kinh tế Trung Quốc từng là động cơ thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu, tuy nhiên mức độ tin cậy của cỗ máy tăng trưởng này đã sụt giảm trong thập kỉ qua khi Trung Quốc chuyển sang ưu tiên tiêu dùng nội địa.

Ông Sulmaan Khan - giáo sư tại Trường Fletcher thuộc Đại học Tufts, nhận định nỗ lực thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc của Trung Quốc có thể phản tác dụng, khiến người dân quay sang bất mãn với chính phủ.