Chính phủ Mỹ trả hơn 11 tỷ USD lãi vay mỗi tuần, nợ công là lực cản kinh tế chính năm 2026

Năm dương lịch 2026 còn gần một tháng nữa mới tới, nhưng năm tài khóa của chính phủ Mỹ đã bắt đầu từ ngày 1/10/2025, tức 9 tuần trước. 

Trong khoảng thời gian đó, chính phủ Mỹ đã tiêu tốn 104 tỷ USD cho tiền lãi của khối nợ công 38.000 tỷ USD, theo dữ liệu từ Bộ Tài chính nước này. Bình quân mỗi tuần, chi phí lãi vay đã vượt 11 tỷ USD và hiện chiếm khoảng 15% tổng chi tiêu chính phủ. 

Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump và các thành viên nội các đã nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho nợ công. Phòng Bầu dục đã triển khai một số biện pháp có phần "bất thường" - theo nhận xét của các chuyên gia kinh tế - để tăng nguồn thu, trong đó có thuế quan.

Vào tháng 11, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) dự đoán thuế quan của ông Trump có thể giúp gánh nặng nợ công (bao gồm cả lãi vay) giảm 3.000 tỷ USD từ nay đến năm tài khóa 2035.

Tuy nhiên, nguồn thu này có thể sẽ không đủ để bù đắp cho các đề xuất chi mới của Nhà Trắng,  chứ chưa nói đến việc trả nợ.

Theo các ước tính hiện nay, thuế quan sẽ mang lại cho chính phủ khoảng 300 - 400 tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó, Nhà Trắng đang đề xuất phát cho mỗi cá nhân khoản “cổ tức thuế quan” trị giá 2.000 USD. Ủy ban ngân sách liên bang có trách nhiệm tính toán rằng nếu được triển khai, chương trình này sẽ tiêu tốn 600 tỷ USD mỗi năm.

Thuế quan đang góp phần giúp Mỹ tái cân bằng thu - chi, nhưng tốc độ vay nợ của chính phủ có vẻ vẫn đang trên đà tăng. Tuần trước, Quỹ Peterson dự báo rằng trong nửa đầu năm tài khóa 2026, chính phủ Mỹ sẽ phải phát hành thêm 158 tỷ USD nợ so với cùng kỳ năm trước.

Nợ công: Rủi ro chính của năm 2026

Deutsche Bank có quan điểm tương đối lạc quan về năm mới. Ngân hàng này kỳ vọng nền kinh tế thế giới và Mỹ sẽ tăng trưởng lần lượt 3,2% và 2,4% trong năm 2026. Tại Mỹ, tăng trưởng sẽ được hỗ trợ bởi chính sách thương mại rõ ràng hơn và tiêu dùng mạnh lên nhờ các khoản cắt giảm thuế từ Đạo luật To lớn và Đẹp đẽ của ông Trump. 

Tuy nhiên, đi kèm với triển vọng tươi sáng đó là nỗi lo thường trực về thâm hụt ngân sách. Deutsche Bank lưu ý: “Nhiều quốc gia đối mặt với mức thâm hụt ngân sách cao cùng dư địa chính sách tài khóa và tiền tệ hạn chế.

Chúng tôi dự kiến xu hướng chi tiêu tài khóa trong năm 2026 sẽ khiến thâm hụt nới rộng và làm gia tăng lo ngại về năng lực trả nợ của các nước”.

Đặc biệt, rủi ro tài khóa của Mỹ đang trên đà tăng. Deutsche Bank nói thêm: “Chúng tôi dự kiến thâm hụt ngân sách năm 2026 của Mỹ sẽ đạt 6,7% - và có thể còn cao hơn nữa nếu doanh thu từ thuế quan thấp hơn dự kiến hoặc chính phủ triển khai thêm kích thích tài khóa…”

Theo tờ Fortune, Washington có thể đang kỳ vọng quá trình chuyển giao tài sản giữa các thế hệ sẽ đem lại cơ hội để chính phủ tái cân bằng ngân sách. 

Theo các nghiên cứu của UBS và những tổ chức khác, thế hệ người cao tuổi có thể sẽ chuyển giao cho con cháu khoảng 80.000 - 124.000 tỷ USD trong vài chục năm tới.

Ông Paul Donovan, nhà kinh tế trưởng của UBS, chỉ ra chính phủ có nhiều biện pháp để tận dụng dòng chảy tài sản này. 

Ví dụ, các quan chức có thể khuyến khích người dân mua trái phiếu chính phủ thông qua các ưu đãi thuế, hoặc yêu cầu các quỹ hưu trí nắm giữ nhiều nợ chính phủ hơn.

Anh đã áp dụng cách thứ hai sau năm 1945 và giúp nước này hạ tỷ lệ nợ công/GDP từ mức 240% xuống mức bền vững hơn. 

Ông Donovan nói thêm: “Chính phủ cũng có những lựa chọn mang tính tranh cãi hơn, ví dụ đánh thuế tài sản thông qua thuế thặng dư vốn hoặc thuế thừa kế”.