Chiến sự có thể kéo dài 10 năm hoặc hơn nếu Ukraine không đẩy lùi quân Nga trong nay mai

Nga dồn toàn lực vào Donbass

Khi Nga dần chiếm được nhiều lãnh thổ ở Ukraine hơn và tiếp tục tấn công các mục tiêu khác ở Donbass, giới phân tích lo ngại rằng chính quyền Kiev đang mất thế thượng phong, khiến khu vực phía đông dễ bị Moscow đánh chiếm nếu xung đột kéo dài.

Chia sẻ với CNBC, ông William Alberque - Giám đốc chiến lược, công nghệ và kiểm soát vũ khí tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, cho hay: “Tôi lo lắng về điều đó. Ukraine có nguy cơ sẽ tiếp tục mất dần đất đai vào tay Nga”.

Rất nhiều thứ đã thay đổi kể từ khi Nga động binh với Ukraine từ cuối tháng 2. Ban đầu, Nga tấn công từ khắp các phía đông, nam và bắc của nước láng giềng. Song, quân đội của Tổng thống Vladimir Putin sớm nhận ra rằng cuộc chiến không dễ dàng và sau đó chuyển sang tập trung vào khu vực phía đông của Ukraine.

Việc Nga rút quân khỏi thủ đô Kiev cũng như gặp phải những thất bại chiến lược khác trong giai đoạn đầu của xung đột đã mang lại cho giới lãnh đạo và các chiến binh Ukraine một động lực to lớn về mặt tinh thần.

Sự thua thiệt của Nga ở giai đoạn đầu còn giúp phương Tây lạc quan rằng có lẽ Ukraine có thể “chiến thắng” cuộc chiến chống lại nước láng giềng hùng mạnh hơn của họ, CNBC nhận định.

Tuy nhiên, niềm lạc quan đó không kéo dài lâu, đặc biệt là khi Nga dường như đang tung toàn lực để chiếm toàn bộ khu vực Donbass nhằm mục đích củng cố hành lang đất liền từ Nga qua Donbass đến khu vực Biển Đen.

Trong vài tuần qua, pháo binh Nga đã bắn phá các thành phố miền đông của Ukraine như Lysychansk và Severodonetsk - thành phố cuối cùng do các lực lượng Ukraine nắm giữ ở tỉnh Luhansk.

Đầu tuần này, thị trưởng Luhansk lên tiếng cảnh báo rằng Nga đã kiểm soát phần lớn Severodonetsk và giao tranh đẫm máu vẫn tiếp tục diễn ra. Điều tồi tệ hơn là quân Nga dường như cũng đang tiếp tục các cuộc tấn công vào Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine sau một thời gian nghỉ ngơi.

Tuột tay Severodonetsk sẽ là một thiệt hại to lớn cho Ukraine, giới phân tích nhận định. Ngoài ra cũng có lo ngại rằng quân đội Ukraine có thể bắt đầu đánh mất động lực trong cuộc chiến.

Cuộc chiến kéo dài 10 năm hoặc hơn

Trao đổi với CNBC, các nhà phân tích cảnh báo rằng tình hình hiện nay có vẻ đã thay đổi theo hướng có lợi cho Nga. Đồng thời, việc quân Nga chiếm được Severodonetsk - vốn đang ngày càng khả thi, có thể đánh dấu một bước ngoặt cũng như một tổn thất lớn khác đối với Ukraine, tương tự như việc mất thành phố cảng Mariupol trước đó.

Ông Andrius Tursa - cố vấn khu vực Trung và Đông Âu tại Teneo Intelligence, bày tỏ: “Nga đang tiến công và được cho là đang kiểm soát hầu hết thành phố chiến lược Severodonetsk, mặc dù giao tranh ác liệt vẫn diễn ra trong khu vực”.

“Chiếm lấy thành phố này, cùng với Lysychansk ở phía tây, là điều cốt yếu để Nga giành toàn quyền kiểm soát khu vực hành chính Luhansk. Nếu thành công, cuộc tấn công của Nga có thể chuyển trọng tâm sang khu vực Donetsk…”, ông Tursa nói tiếp.

Vị chuyên gia cho biết tình hình ở Donbass phản ánh lợi thế quân sự của Nga, bao gồm hoả lực và quân số đông hơn. Đáng lo ngại cho Ukraine là Nga dường như cũng đang điều chỉnh chiến lược của họ.

“So với giai đoạn đầu của cuộc chiến, phía Nga dường như đã cải thiện hoạt động tác chiến và hậu cần, đồng thời tận dụng được ưu thế trên không và khả năng tác chiến điện tử của mình. Trong khi đó, Ukraine đang chịu thiệt vì nguồn cung vũ khí từ các đồng minh đến quá chậm và quá ít”, ông Tursa lập luận.

Mặt khác, ông Alberque của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết vẫn có khả năng phòng tuyến của Nga sẽ sụp đổ ở đâu đó và họ phải rút quân khỏi mặt trận Severodonetsk để di chuyển về hướng bắc, đến Kharkiv hoặc Kherson.

Song, điều khiến giai đoạn bước ngoặt của cuộc chiến trở nên nguy hiểm là Nga đang dồn lực để có thể chiếm đoán toàn bộ Severodonetsk, ông Alberque nhấn mạnh.

Vị giám đốc nói ông thực sự lo sợ rằng “nếu Ukraine không thể làm suy yếu giới tuyến và đẩy lùi quân Nga…thì chúng ta có thể sẽ phải chứng kiến một cuộc xung đột tương đối dài, có thể trong một thập kỷ hoặc hơn”.

Hiện, Ukraine vẫn đang tiếp tục kêu gọi phương Tây gửi thêm hàng trăm loại vũ khí hạng nặng để tương quan về mặt khí tài quân sự với Nga và “chấm dứt chiến tranh”, theo lời ông Mykhailo Podolyak - cố vấn Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Thông tin từ CNBC cho thấy, Ukraine đang yêu cầu được viện trợ thêm xe tăng và các loại vũ khí tầm xa hơn như pháo phản lực và hệ thống tên lửa phóng hàng loạt có tầm bắn 50 - 80 km và có thể nhắm mục tiêu bằng tên lửa đường dẫn có độ chính xác cao.

Danh sách của Ukraine được cho là chính xác với những gì nước này đang cần. Mặc dù Mỹ và Anh đã cam kết gửi thêm vũ khí, giới phân tích vẫn chưa rõ hai nước phương Tây sẽ mất bao lâu để đưa chúng đến Ukraine.

Ở chia sẻ khác, ông Tursa của Teneo Intelligence cho rằng, việc phương Tây cung cấp vũ khí tiêu chuẩn NATO cho Ukraine - kết hợp với những tổn thất nặng nề về quân số và trang thiết bị của Nga, vẫn có thể làm thay đổi cán cân theo hướng có lợi cho Ukraine trong dài hạn.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng “vẫn có những biến số như liệu việc giao hàng có kịp thời và đủ để Ukraine ngăn chặn quân Nga ở Donbass hay giành lại ít nhất một số vùng lãnh thổ đã bị chiếm đóng”.