Các hãng dược đã tiến được bao xa trong việc điều chế thuốc và vắc-xin chống COVID-19?

Theo tờ STAT, trong quãng thời gian COVID-19 biến chuyển từ cuộc khủng hoảng y tế tại Trung Quốc trở thành mối đe dọa toàn cầu, các nhà sản xuất thuốc từ lớn đến nhỏ trên khắp thế giới đã tranh giành nhau để đưa ra ý tưởng nhằm ngăn chặn dịch bệnh này.

Một số công ty lựa chọn tái sử dụng các loại thuốc kháng virus cũ. Số khác huy động những công nghệ đã từng thành công trong quá khứ, hoặc thử các biện pháp y học còn khá mới mẻ. 

Dưới đây là một số biện pháp chữa trị hoặc ngăn chặn lây nhiễm COVID-19 nổi bật nhất:

Gilead Sciences

Phương pháp: Thuốc điều trị

Tiến độ: Giai đoạn 3

Thuốc remdesivir của Gilead đã được sử dụng để chữa trị một bệnh nhân nhiễm COVID-19 tại Mỹ, và sẽ sớm được chuyển đến hai trung tâm nghiên cứu thuốc giai đoạn cuối lớn ở châu Á. Loại thuốc này được truyền vào tĩnh mạch bệnh nhân.

Cuối tháng 3, Gilead sẽ thử nghiệm chữa trị cho 1.000 bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm COVID-19 để xác định xem liệu dùng nhiều liều remdesivir có thể đẩy lùi được căn bệnh hay không. Mục tiêu chính là giúp người bệnh giảm sốt và được xuất viện trong hai tuần.

Remdesivir vốn được phát triển để điều trị cho bệnh nhân nhiễm Ebola, nhưng không có công hiệu. Hiện loại thuốc này đang được nghiên cứu tại các thử nghiệm nhỏ hơn tại Mỹ và Trung Quốc.

Moderna Therapeutics

Biện pháp: Vắc-xin phòng bệnh

Tiến độ: Giai đoạn 1

Moderna đã thiết lập kỉ lục trong ngành dược nhờ vào việc sáng chế vắc-xin mRNA – 1273 chỉ 42 ngày sau khi COVID-19 được phân lập. Moderna đang hợp tác cùng với Viện Y tế Quốc gia Mỹ để thử nghiệm loại vắc-xin này lên những tình nguyện viên khỏe mạnh vào tháng tới.

Vắc-xin này là một chuỗi tổng hợp mRNA được thiết kế để thúc đẩy tế bào cơ thể tạo ra kháng thể chống lại COVID-19. 

Moderna được thành lập năm 2010. Cho đến thời điểm hiện tại, công ty chưa có được sự chấp thuận của Cục Quản lí Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đối với bất kì loại thuốc mRNA nào.

CureVac

Biện pháp: Vắc-xin phòng bệnh

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Giống với Moderna, CureVac sử dụng mRNA nhân tạo để kích thích cơ thể sản xuất protein. Ngoài ra, công ty này cũng nhận được khoản tài trợ từ Liên minh đổi mới chuẩn bị phòng chống dịch bệnh (CEPI) để áp dụng công nghệ của hãng cho COVID-19.

Công ty dự kiến sẽ có tình nguyện viên đồng ý dùng thử loại vắc-xin này trong vài tháng tới. CureVac cũng đang hợp tác với CEPI về công nghệ chế tạo mRNA di động. Theo lí thuyết, công nghệ này sẽ cho phép các nhân viên y tế nhanh chóng chế tạo vắc-xin tại khu vực bùng phát dịch COVID-19.

GlaxoSmithKline

Biện pháp: Vắc-xin phòng bệnh

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

GlaxoSmithKline (GSK) là một trong những công ty sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới. Hiện GSK đang cho phép một công ty công nghệ sinh học của Trung Quốc sử dụng công nghệ của mình để điều chế vắc-xin cho COVID-19.

Theo một thỏa thuận được kí trong tháng trước, GSK cung cấp các hợp chất giúp tăng cường tính hiệu quả của vắc-xin cho một công ty tư nhân ở Thành Đô có tên là Clover Biopharmaceuticals.

Cách tiếp cận của Clover Biopharmaceuticals là tiêm protein thúc đẩy phản ứng miễn dịch để kháng cự lại sự lây nhiễm. Clover chưa công bố thời điểm tiến hành thử nghiệm vắc-xin trên người.

Inovio Pharmaceuticals

Biện pháp: Vắc-xin phòng bệnh

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Inovio đã nghiên cứu để biến DNA thành thuốc chữa bệnh trong suốt 4 thập kỉ. Inovio tin rằng công nghệ của mình có thể giúp nhanh chóng tạo ra vắc-xin cho COVID-19.

Sử dụng tiền tài trợ của CEPI, Inovio đã điều chế một loại vắc-xin DNA có tên gọi là INO-4800. Nhà sản xuất dược phẩm của Mỹ cho rằng vắc-xin này có thể tạo ra kháng thể bảo vệ cơ thể và phòng tránh lây nhiễm.

Inovio hợp tác với Beijing Advaccine Biotechnology - một công ty sản xuất thuốc của Trung Quốc để đưa INO-4800 vượt qua giai đoạn thử nghiệm tiền lâm sàng. Công ty hi vọng có thể tiến tới giai đoạn lâm sàng trong năm nay.

Johnson & Johnson

Biện pháp: Vắc-xin và điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Johnson & Johnson sử dụng cách tiếp cận đa chiều đối với COVID-19.

Công ty hiện đang ở trong giai đoạn đầu quá trình chế tạo vắc-xin chống COVID-19. Vắc-xin này bao gồm virus COVID-19 đã bị vô hiệu hóa nhằm kích thích phản ứng miễn dịch trong cơ thể mà không gây nhiễm bệnh cho người được tiêm phòng.

Cùng lúc, Johnson & Johnson cũng đang làm việc với Cơ quan Phát triển và Nghiên cứu Y sinh nâng cao Mỹ (BARDA) để tìm ra phương pháp điều trị tiềm năng đối với những người đã nhiễm bệnh. Quá trình này bao gồm việc rà soát xem bất kì loại thuốc cũ nào của công ty có hiệu quả trong việc chữa trị COVID-19 không.

Regeneron Pharmaceuticals

Biện pháp: Thuốc điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Regeneron đã phát triển thành một công ty có định giá 50 tỉ USD nhờ vào khả năng chế tạo kháng thể của người từ những con chuột biến đổi gen. Giờ đây Regeneron đang vận dụng công nghệ đó với hi vọng chữa trị được dịch COVID-19.

Công ty đang tìm cách để những con chuột sản sinh kháng thể có thể miễn dịch với phiên bản vô hại của COVID-19, nhằm tìm ra biện pháp điều trị khả thi.

Các kết quả kháng thể hiệu nghiệm nhất sẽ đi vào quá trình thử nghiệm trên động vật. Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch, Regeneron sẽ sẵn sàng cho giai đoạn thử nghiệm trên người vào cuối mùa hè 2020.

Lần cuối cùng Regeneron tiến hành qui trình này là vào đợt dịch Ebola năm 2015. Công ty đã tạo ra được một hỗn hợp kháng thể giúp tăng gấp đôi tỉ lệ sống sót của bệnh nhân được điều trị.

Sanofi

Biện pháp: Vắc-xin phòng bệnh

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Sanofi là công ty đã phát triển thành công vắc-xin cho bệnh sốt vàng da và bạch hầu. Hiện hãng dược phẩm của Pháp này đang hợp tác với BARDA để tìm ra biện pháp hữu hiệu cho COVID-19.

Phương pháp của Sanofi bao gồm việc sử dụng DNA của COVID-19 trộn với vật liệu di truyền của một loại virus vô hại, tạo ra một biến thể để thúc đẩy hệ miễn dịch mà không khiến cho người được tiêm vắc-xin bị nhiễm bệnh.

Sanofi dự kiến sẽ tạo ra được vắc-xin tiềm năng để đưa vào thử nghiệm trong vòng 6 tháng, và trong 12 đến 18 tháng có thể sẽ sẵn sàng để thử nghiệm trên con người.

Công ty cho biết sẽ cần ít nhất ba năm để FDA chấp nhận loại vắc-xin này. Trước đây Sanofi đã vận dụng công nghệ của mình để chữa trị SARS, một thành viên của họ virus corona.

Vir Biotechnology

Phương pháp: Thuốc điều trị

Giai đoạn: Tiền lâm sàng

Vir Biotechnology là một công ty Mỹ tập trung vào các bệnh truyền nhiễm. Vir Biotechnology đã phân lập kháng thể từ những người khỏi bệnh SARS - một thành viên của họ COVID-19, và hiện đang tìm hiểu xem liệu chúng có thể được sử dụng để chữa COVID-19 hay không.

Vir Biotechnology hợp tác với nhà thầu dược phẩm Trung Quốc WuXi Biologics. Hiện công ty đang ở trong giai đoạn đầu của việc phát triển thuốc và chưa đưa ra thông báo bao giờ sẽ có sản phẩm để thử nghiệm trên con người.

CEO George Scangos của Vir Biotechnology cũng đang hợp tác với BIO (tổ chức thương mại lớn nhất trên thế giới đại diện cho ngành công nghệ sinh học) để đối phó với dịch COVID-19.