Số lượng nhà sản xuất trên thị trường cung đường nội địa sẽ giảm, những doanh nghiệp có lợi thế nhất định và biết thay đổi tư duy sản xuất sẽ có thể tồn tại và phát triển…
Khái quát Báo cáo ngành đường trong nước và thế giới
Việt Nam
Sức cạnh tranh kém của ngành mía đường Việt Nam bắt nguồn từ phương thức sản xuất nông nghiệp lạc hậu: giống mía nhập nội chiếm đa số nên tính thích nghi không cao, chi nghiên cứu khoa học và kỹ thuật ứng dụng còn thấp, vùng trồng bị phân tán nên khó có điều kiện cơ giới hoá canh tác, số lượng nhà máy đường nhiều nhưng năng lực sản xuất thấp. Các doanh nghiệp mía đường cần sự thay đổi về tư duy sản xuất để có thể tồn tại trước làn sóng đào thải sắp tới.
Thế giới
Ngành công nghiệp sản xuất đường do thâm dụng lao động nên được bảo hộ rộng rãi trên toàn thế giới. Đường có thể được sản xuất từ hai loại nguyên liệu chính là mía và củ cải đường và trong giai đoạn 10 năm qua, hoạt động sản xuất đường có sự chuyển dịch về phía các quốc gia sản xuất đường mía trong khi diện tích củ cải đường ngày càng bị thu hẹp. Đường mía có sức cạnh tranh hơn đường củ cải.
Trong giai đoạn 10 năm qua, tổng cung đường tăng trưởng với tốc độ 2,1%/năm trong khi nhu cầu tiêu thụ chỉ tăng trung bình khoảng 1,9%/năm. Trong 4 vụ liên tiếp gần đây, sản xuất đường lớn hơn tiêu thụ dẫn đến tồn kho tích luỹ tăng cao. Tuy nhiên thị trƣờng đƣờng thế giới đƣợc dự báo sẽ có dấu hiệu cải thiện nhẹ từ niên vụ 2013/14 trở đi khi tiêu dùng tăng trong khi sản lượng sản xuất lại giảm (2,3% so với -0,7%).
Báo cáo ngành đường cung cấp thông tin về diễn biến giá đường, sản lượng, tình hình xuất, nhập khẩu cũng như các sự kiện quan trọng liên quan và dự báo về ngành trên thế giới và trong nước.
Thống kê từ các báo cáo khác nhau, có hơn 120 quốc gia trên toàn cầu trồng mía.
Điển hình như tại Brazil, lũy kế đến ngày 1/10, lượng mía nghiền của Brazil tăng hơn 12,5 triệu tấn so với cùng kì năm trước (2,7%), đạt gần 473 triệu tấn, sản lượng đường giảm 2,4%. Các nhà máy Brazil chỉ sử dụng 35% lượng mía cho sản xuất đường trong năm nay, còn lại tập trung vào ethanol do giá đường thấp, theo Hiệp hội Công nghiệp Mía đường Brazil (UNICA).
Công ty Biosev dự kiến sản lượng đường khu trung tâm Nam Brazil niên vụ 2019/2020 giảm nhẹ còn 25,9 triệu tấn so với 26,5 triệu tấn trong vụ trước. Tuy nhiên, niên vụ 2020/2021 có thể tăng lên 28 triệu tấn đường với sản lượng mía khoảng 596 triệu tấn.
Ấn Độ, một trong những nhà sản xuất đường hàng đầu thế giới, ghi nhận mùa ép mía vụ 2019/2020 của Maharashtra dự kiến sẽ bị trì hoãn hơn một tháng cho đến giữa tháng 11, nhưng điều này không có khả năng ảnh hưởng đến giá đường do dự trữ đường dồi dào.
Một số thông tin trong ngành cho biết, sản lượng đường tại Ấn Độ trong niên vụ 2019/2020 có thể giảm xuống mức dưới 27 triệu tấn, so với mức 32,9 triệu tấn trong niên vụ trước.
Cụ thể, chủ tịch Hiệp hội các nhà máy đường Tây Ấn (WISMA) cho biết, việc trồng mía đã bị ảnh hưởng bởi khô hạn vào đầu gió mùa tháng 6 và lượng mưa quá lớn vào tháng 8. Sản lượng mía đường niên vụ 2019/2020 dự kiến giảm hơn 20% so với năm trước, còn 26,3 triệu tấn.
Nguyên nhân là ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết, lượng mưa tại bang sản xuất mía hàng đầu của Ấn Độ - Uttar Pradesh đang đạt dưới mức trung bình. Thời tiết tại vùng canh tác mía đường phía Tây tỉnh Maharashtra (Ấn Độ) những ngày cuối tháng 9 có nắng ấm, không mưa, độ ẩm trung bình trong không khí ở mức 63%.
Bang Maharashtra ước tính chỉ sản xuất được 5,5 triệu tấn đường, giảm 48,5% so với năm trước, trong khi sản lượng của Karnataka có thể giảm 23% xuống còn 3,3 triệu tấn. Hầu hết sản phẩm mía đến từ các khu vực Punjab, Bihar, Uttar Pradesh và Maharashtra.
Báo cáo ngành đường cung cấp số liệu mới nhất về giá
Cụ thể, báo cáo ngành đường cho biết giá đường thô và đường trắng khá yếu trong nửa đầu tháng 9 trên thị trường thế giới. Trong khi đó, hợp đồng tương lai đường thô ở New York và London kết thúc tháng với mức tăng đáng kể.
Theo báo cáo của ISO Sugar (ISA), giá đường thô giao ngay bắt đầu tháng 9 ở mức 11,52 cent/pound và tăng nhẹ lên 12,75 US cent/lb vào cuối tháng. Trung bình tháng là 12,39 US cent/pound, tăng nhẹ so với tháng trước.
Tương tự, chỉ số giá đường trắng ISO (Nominal White Sugar Premium) dao động từ 334,85 USD/tấn vào đầu tháng và giảm dần còn 309,15 USD/tấn.
Trên thị trường nội địa, dự kiến một số nhà máy đường ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ vào vụ khoảng giữa tháng 10, nhưng tiêu thụ đường đang gặp khó khăn, vì vậy có thể lùi lịch vào vụ muộn hơn kế hoạch.
Tổng cục Quản lý thị trường/Bộ Công Thương mở đợt cao điểm kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh mặt hàng đường cát cuối năm 2019. Thời gian dự kiến thực hiện từ ngày 15/9 đến hết ngày 31/12/2019 tại các tỉnh miền Trung và miền Nam.
Nếu tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại được kiểm soát, giá đường trên thị trường trong tháng 10 có khả năng giữ và phục hồi nhẹ.
Bước vào những tháng giáp vụ, giá bán buôn đường trên thị trường có xu hướng nhích nhẹ. Giá bán buôn đường kính trắng ở mức 11.800 – 12.500 đồng/kg, tăng khoảng 100 - 200 đồng/kg so tháng trước (tăng 10% so với đầu năm và cùng kì năm trước).
Đường tinh luyện ở mức 12.600 – 12.900 đồng/kg (tăng khoảng 6,7% so với đầu năm nhưng giảm nhẹ khoảng 3% so với cùng kì năm trước).
Giá đường lậu Thái Lan trong tháng 9 như sau: tại TP HCM khoảng 11.800 – 10.900 đồng/kg, Đông Hà ghi nhận 10.500 đồng/kg, Lao Bảo 10.000 đồng/kg, biên giới Tây Nam khoảng 10.500 đồng/kg, tại Huế và Đồng Hới trong khoảng 10.700 – 10.900 đồng/kg, tại một số tỉnh miền Bắc (Nghệ An, Nam Định): 10.800 – 11.300 đồng/kg.