Bài học từ vụ sụp đổ của FTX: Tránh đầu tư theo kiểu đầu cơ
Theo Cointelegraph, sự sụp đổ của FTX không chỉ đánh dấu sự thất bại của một sàn giao dịch tiền điện tử lớn. Nó báo hiệu đã đến lúc ngành công nghiệp này phải phát triển và nắm lấy giá trị thực sự.
FTX từng là sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ 2 thế giới. Bây giờ, nó là một câu chuyện nổi bật cho “cái chết” rõ ràng của những khoản tiền vô lý được đổ vào các mô hình kinh doanh tập trung đã được tân trang lại trong sự phân cấp giả tạo.
Như nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet đã từng một câu nổi tiếng rằng: “Chỉ khi thủy triều rút, bạn mới biết ai đang bơi khỏa thân”. Có vẻ như đã có nhiều người tắm khỏa thân trong chu kỳ cuối cùng này của năm 2022.
Bitcoin nổi lên khi bắt đầu đợt tăng giá dài nhất trên thị trường tài chính trong lịch sử. Theo nghĩa đen, ngành công nghiệp mà nó sinh ra đã phát triển nhanh chóng trong thời kỳ tốt nhất. Tuy vậy, tất cả những điều tốt đẹp cũng đều sẽ phải kết thúc. Tiền điện tử hiện đang phải đối mặt với những khó khăn vì ảnh hưởng của các điều kiện kinh tế vĩ mô ngày càng tồi tệ và việc có thể sớm bị áp đặt các quy định của cơ quan quản lý.
Trong khi đó, các thị trường truyền thống đang chứng kiến sự trở lại của hình thức đầu tư thận trọng, dựa trên giá trị. Lý do rất đơn giản: Khi tỷ giá ở mức thấp nhất, tiền có “giá rẻ” nhưng bây giờ thì không. Sự thăng tiến chóng mặt của Ubers, Airbnbs hay DoorDash có thể xảy ra bởi vì khi tiền mặt còn “rẻ”, các doanh nghiệp tạo ra nó không được đánh giá cao. Đến hiện tại, các nhà đầu tư sẽ yêu cầu bằng chứng về giá trị trước khi trả trước số vốn ngày càng đắt đỏ của các cổ phiếu, khoản đầu tư cụ thể.
Với sự sụp đổ của FTX, lần đầu tiên, thị trường tiền điện tử cũng sẽ phải chịu sự đầu tư theo định hướng giá trị. Tokenomics chưa bao giờ là thật, bài học là hãy nhìn vào FTX Token. Có cung, và có cầu nên khi đạt được cán cân cung cầu cân bằng thì thị trường hoạt động, ngược lại thị trường sẽ sụp đổ.
Hiện tại, việc tập trung hóa trong thị trường tiền điện tử là không thể. Có quá nhiều cơ hội để những kẻ lừa đảo trục lợi săn lùng những người nắm bắt yếu các công nghệ trong lĩnh vực. Kết quả là nhiều nhà đầu tư phải hứng chịu những ảo tưởng tan vỡ khi tin vào “hũ vàng” phần thưởng khi đầu tư tiền điện tử.
Tuy nhiên, giữa những mảnh vụn ấy, có một tia sáng hy vọng, đó là sự phân chia giá trị.
Phân chia giá trị tiền điện tử là gì?
Theo cách nói giải thích phổ biến, tiền điện tử đang ở giữa giai đoạn “hard fork”. Những người còn lại sau khi bụi FTX lắng xuống có thể chọn săn lùng giá trị còn lại và phân phối cho người dùng khác, hoặc họ có thể tiếp tục đặt cược vào việc tìm kiếm một “kẻ ngốc hơn”.
Một số sẽ gắn bó với con đường thứ 2 vì thói quen cũ khó thay đổi. Tuy nhiên, xu hướng ăn xổi, đầu cơ sẽ biến mất khi các nhà đầu tư đòi hỏi nhiều hơn. Trong khi đó, chúng ta sẽ thấy sự gia tăng của các dự án Web3 mang lại giá trị thực bằng cách quay trở lại thương mại cơ bản. Đối với những người thành công, phần thưởng sẽ rất lớn. Đối với những người cung cấp chỉ đơn thuần là sự cổ vũ trống rỗng từ quá khứ thì các khoản đầu tư cũng sẽ nhanh chóng kết thúc.
Điều hướng một mô hình mới
Có hai hướng dẫn để xem xét trong phân chia giá trị. Đầu tiên đề cập đến tiền điện tử như một loại tài sản tài chính; thứ 2 là xem công nghệ blockchain với tư cách là “giàn giáo công nghệ”.
Trở ngại khi đánh giá tiền điện tử như một loại tài sản tài chính là đơn giản là không có mô hình hoạt động nào để định giá các giao thức – không có gì bất ngờ trong một ngành công nghiệp non trẻ. Trong giai đoạn đầu, không có thước đo nào tồn tại để đánh giá các mạng ethereum, bitcoin,…
Tiền điện đã phát triển kể từ đó. Giờ đây, chúng ta đã nắm bắt được một số cách khác nhau mà các giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) đang được sử dụng từ đó phân loại mạng chính xác hơn.
Bitcoin là một chuỗi bằng chứng công việc có tính phân tán cao, được đánh giá là chậm nhưng an toàn. Chúng ta có thể thấy có bao nhiêu ví chứa bitcoin cũng như cách những ví đó tương tác với chuỗi. Giá trị di chuyển qua lớp giao dịch thứ cấp - Lightning Network, có thể được tính toán. Trong khi đó, ethereum là một chuỗi bằng chứng cổ phần. Mặc dù tập trung hơn bitcoin nhưng nó là “trái tim” đang đập của DeFi.
Vấn đề là vào năm 2016, giao dịch ethereum hoặc bitcoin có cảm giác tương tự nhau. Với sự khác biệt ngày càng tăng, giờ đây nhà đầu tư có nhiều thước đo dựa trên dữ liệu để đánh giá các mạng này. Tiền điện tử đang phát triển thành một loại tài sản thực tế, có thể đo lường được.
Sự gia tăng của chức năng
Các chức năng là tài sản Web3 phi tài chính bao gồm những sản phẩm và dịch vụ được phân phối qua chuỗi khối. Nhiều dự án xử lý dữ liệu đang nổi lên, cung cấp các dịch vụ như công cụ nhận dạng, lưu trữ đám mây, tìm kiếm và lập chỉ mục. Cơ sở hạ tầng phi tập trung của họ có nghĩa là chúng có giá rất cạnh tranh so với các đối tác tập trung.
Sự sụp đổ của FTX không phải là đầu tiên, duy nhất, cũng không phải là sự kết thúc. Đà suy thoái và khủng hoảng đang lan rộng khắp hệ thống các nền tảng giao dịch tiền điện tử, phức tạp hơn bởi áp lực đi xuống của các lực lượng kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, FTX vẫn sẽ trở thành một vành đai tăng trưởng trong câu chuyện về tiền điện tử - bằng chứng là một ngọn lửa đã đi qua, để lại những hệ thống cứng rắn sẽ thúc đẩy giá trị thực tế của toàn ngành.
Sự phân chia giá trị sẽ buộc các hệ sinh thái blockchain chọn 1 trong 2 con đường: Tiếp tục sử dụng các chu kỳ cường điệu để tạo ra lợi nhuận đầu cơ hoặc xây dựng các mô hình hiển thị giá trị thực cho người dùng.