Arab Saudi nâng cấp quan hệ với Trung Quốc, ký kết thỏa thuận cùng Huawei bất chấp lo ngại từ Mỹ

Theo South China Morning Post (SCMP), Trung Quốc và Arab Saudi đã cam kết nâng cao quan hệ trong đối thoại cấp cao cũng như hợp tác trong lĩnh vực năng lượng. Lời cam kết được đưa ra trong chuyến thăm ba ngày của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới vương quốc dầu mỏ. 

Trong cuộc gặp gỡ với Thái tử Mohammed bin Salman và Quốc Vương Salman bin Abdulaziz Al Saud, ông Tập tuyên bố Trung Quốc coi Arab Saudi là ưu tiên trong chính sách đối ngoại. 

“Tình hình quốc tế và khu vực hiện nay đang trải qua những thay đổi sâu sắc, phức tạp, và tầm quan trọng chiến lược của quan hệ Trung Quốc-Arab Saudi đã trở nên nổi bật hơn”, ông Tập nói. 

Hai nước đã đồng ý sẽ tổ chức một cuộc gặp gỡ giữa các nguyên thủ quốc gia hai năm một lần, và nâng cấp Ủy ban Chung Cấp cao Trung Quốc-Arab Saudi, được thành lập cho các vấn đề như thương mại, công nghệ, văn hóa và du lịch, từ cấp Phó Thủ tướng lên cấp Thủ tướng.

Theo New York Times, hãng thông tấn Arab Saudi cho biết Quốc Vương và ông Tập đã ký kết thỏa thuận “đối tác chiến lược toàn diện”, nhưng không cung cấp thêm chi tiết. 

Trong cuộc gặp với Thái tử kiêm Thủ tướng của Arab Saudi, ông Tập cho biết Trung Quốc sẵn sàng tăng cường phối hợp chính sách năng lượng và mở rộng thương mại trong lĩnh vực dầu thô với vương quốc. Hai bên cũng đặt bút ký biên bản ghi nhớ về năng lượng hydro. 

Một số thỏa thuận khác cũng đã được ký kết, bao gồm kế hoạch “hài hòa” Tầm nhìn 2030" (chương trình cải cách kinh tế của Arab Saudi) với Sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) của Trung Quốc.

Các thỏa thuận được ký kết gồm một dự án hóa dầu, phát triển nhà ở và dạy tiếng Trung. Bắc Kinh cũng đồng ý liệt kê Arab Saudi là một điểm đến du lịch nước ngoài, cũng như mở rộng trao đổi nhân sự và văn hóa.

Ngày 7/12, công ty từ hai nước đã ký 34 thỏa thuận về năng lượng xanh, công nghệ thông tin, cơ sở hạ tầng và sức khỏe. Theo kênh truyền hình nhà nước Al-Ekhbariya, 20 thỏa thuận khác trị giá 29 tỷ USD dự kiến sẽ được ký kết.

Theo Reuters, Arab Saudi cũng ký một bản ghi nhớ với công ty Huawei về điện toán đám mây và xây dựng khu phức hợp công nghệ cao tại các thành phố của vương quốc. 

Thỏa thuận này được thông qua bất chấp những sự lo ngại của Mỹ với các đồng minh Vùng Vịnh về rủi ro an ninh khi sử dụng công nghệ của Trung Quốc. Huawei đã tham gia vào việc xây dựng hệ thống mạng 5G tại đa số quốc gia Vùng Vịnh, bất chấp lo ngại của Mỹ.

Ông Tập cũng sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Hội đồng Hợp tác Trung Quốc-Vùng Vịnh và hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc-Arab, cùng với hơn một chục nhà lãnh đạo trong khu vực.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Arab Saudi kể từ 2013, trong khi Riyadh là nhà cung cấp dầu lớn nhất cho Bắc Kinh, chiếm hoảng 17,8% lượng dầu nhập khẩu của nước này trong ba quý đầu năm 2022. Trung Đông cũng là nơi nhận được nhiều khoản đầu tư của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) trong năm nay. 

“Trung Quốc ủng hộ Arab Saudi đóng vai trò lớn hơn trong vấn đề quốc tế và khu vực”, ông Tập nói với Thải tử, đồng thời cho biết thêm rằng các hội nghị thượng đỉnh sắp tới sẽ mở rộng mối quan hệ của Trung Quốc với Trung Đông.

Hãng thông tấn nhà nước Arab Saudi cho biết sự hợp tác chung và “cơ hội đầu tư nguồn lực có sẵn ở hai nước để đạt lợi ích chung” cũng đã được đưa ra thảo luận.

Arab Saudi đã tiếp đón Chủ tịch Trung Quốc một cách trọng thể. 4 máy bay chiến đấu của Lực lượng Không quân Hoàng gia Arab Saudi hộ tống khi tàu bay của ông Tập đi vào không phận nước này hôm 7/12.

Ông Tập cũng đã được trao bằng Tiến sĩ danh dự về quản lý bởi Đại học King Saud, tổ chức học thuật đầu tiên của Arab Saudi, thành lập năm 1957. 

Trái ngược với sự tiếp đón nồng nhiệt mà Arab Saudi dành cho Chủ tịch Trung Quốc, chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Riyadh hồi tháng 7 khá giản dị. Thái tử bin Salman chỉ chạm tay ông Biden chứ không bắt tay, cũng như không có các nghi thức xa hoa.