6 ngân hàng lớn nhất Phố Wall phải nộp hàng trăm tỷ USD tiền phạt nhưng vẫn lãi kỷ lục 1.000 tỷ USD trong thập kỷ qua

Theo Bloomberg, trong thập kỷ từ 2013 đến 2022, 6 ngân hàng lớn nhất nước Mỹ đã kiếm được 1.000 tỷ USD lợi nhuận.

Mức lợi nhuận khổng lồ này dường như là bất khả thi khi thập kỷ này bắt đầu do Phố Wall lúc đó đang là mục tiêu của phong trào phản đối trên toàn cầu.

Chính trị gia từ mọi đảng phái đều tức giận trước những gói cứu trợ khổng lồ, hoặc cố gắng giải thể những ngân hàng "quá lớn để có thể sụp đổ" (too big to fail).

Thay vì bị giải thể hay thua lỗ, 6 ngân hàng lớn nhất nước Mỹ lại đang trên đà thu về lợi nhuận trong một thập kỷ nhiều hơn đa số doanh nghiệp niêm yết nước Mỹ. Đồng thời, 6 doanh nghiệp trên dự kiến sẽ còn kiếm được nhiều hơn vào năm tới.

Ông Betsy Duke, cựu Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và là Chủ tịch hội đồng quản trị của Wells Fargo cho đến năm 2020, cho biết: “Hệ thống tài chính đã chịu đủ loại sóng gió trong 10 năm qua. Tuy vậy, những ngân hàng trên không những tồn tại, mà còn phát triển mạnh”.

Trong một thập kỷ chịu sự tức giận từ công chúng, quy định khó khăn, khủng hoảng địa chính trị, đại dịch COVID và biến động lớn trên thị trường, các ngân hàng “vẫn chống chịu tất cả, và kiếm về 1.000 tỷ USD”, ông Duke nói. 

Các nhà phân tích ước tính rằng 6 ngân hàng đang sắp đạt được lợi nhuận 1.000 tỷ USD trong giai đoạn 2013-2022. Và nếu không kịp trong năm 2022, những tổ chức cho vay lớn nhất nước Mỹ sẽ chạm cột mốc trên vào những tuần đầu của 2023.

Điều gây sửng sốt không chỉ là quy mô lợi nhuận, mà còn là năng lực của ngành ngân hàng trong vượt qua khủng hoảng và phát triển mạnh mẽ. 

JPMorgan, hiện là một trong những ngân hàng có vốn hóa và lợi nhuận cao nhất nước Mỹ, 10 năm trước đã bị chỉ trích nặng nề sau khi vụ bê bối giao dịch “Cá voi London” gây ra khoản lỗ 2 tỷ USD, Chủ tịch kiêm CEO Jamie Dimon phải ra điều trần trước quốc hội về năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng.

Wells Fargo từng đứng đầu 6 ngân hàng của Mỹ, và là nhà băng duy nhất kiếm được hơn 20 tỷ USD một năm. Sau đó, lợi nhuận của ngân hàng này đã sụt giảm do bê bối lạm dụng khách hàng. Tuy vậy, các nhà phân tích dự báo rằng Wells Fargo sẽ gần chạm ngưỡng 20 tỷ USD vào 2023.

Điều không thay đổi trong những năm qua là hoạt động của ngân hàng. Các ngân hàng vẫn bán cổ phiếu, trái phiếu, giao dịch công cụ tài chính, tư vấn thâu tóm doanh nghiệp, quản lý tài sản, xử lý thanh toán và cho vay. 

Đóng hàng tỷ USD tiền phạt

Để thoát khỏi cuộc khủng hoảng toàn cầu, các ngân hàng phải rút ví nộp tiền phạt. Vào năm 2014, Bank of America đã chấp nhận vụ dàn xếp kỷ lục trị giá 16,7 tỷ USD nhằm kết thúc các cuộc điều tra về hoạt động cho vay thế chấp. Trước đó, JPMorgan phải trả 13 tỷ USD vì việc bán chứng khoán được đảm bảo bằng khoản vay thế chấp dưới chuẩn.

Nhân viên của Wells Fargo, dưới áp lực đạt doanh số, đã lập hàng triệu tài khoản mà không hỏi ý kiến khách hàng. Ngân hàng đã phải chịu phạt 3 tỷ USD vào năm 2020.

Tại Malaysia, Goldman Sachs đã huy động hàng tỷ USD cho một quỹ đầu tư thuộc sở hữu nhà nước có tên 1MDB. Sau đó, số tiền này đã bị một nhóm, bao gồm cả cựu Thủ tướng Malaysia, biển thủ.

“Điều hối hận nhất của tôi trong thập kỷ qua là không ngừng thương vụ 1MDB lại”, ông Robert Mass, một giám đốc kiểm soát tại Goldman Sachs, cho biết. “Mọi vấn đề đều được kiểm tra lại, đôi khi là nhiều lần, nhưng cuối cùng, những câu trả lời đều khiến chúng tôi hài lòng”.

Ông Mass nói rằng Goldman Sachs bị “chính những người nhân viên đã nhận hối lộ của mình lừa”. Ông cho rằng bài học duy nhất là “không nên tin tưởng quá mức”.

Thập kỷ tuyệt vời

Lợi nhuận khổng lồ khiến những sai lầm và án phạt trên chỉ như một trở ngại nhỏ. Ngành ngân hàng có thể cảm ơn cựu Tổng thống Trump, người đã đưa hai cựu nhân viên của Goldman lên phụ trách việc điều chỉnh chính sách thuế, giúp lợi nhuận doanh nghiệp tăng vọt.

Những ngân hàng từng quen với việc trả 30% lợi nhuận cho chính phủ, nhưng đến năm 2018 chỉ phải trả ít hơn 20%.

6 ngân hàng lớn nhất nước Mỹ chỉ kiếm được chưa đầy 70 tỷ USD vào năm 2017 đã kiếm được 120 tỷ USD vào 2018 nhờ vào đợt giảm thuế của Tổng thống Trump, lãi suất đi lên cũng như sự tăng trưởng của hoạt động tiêu dùng và giao dịch. 

Luật sư hàng đầu của Phố Wall, ông H. Rodgin Cohen giải thích: “Ngân hàng luôn chiến thắng, với một số ngoại lệ nhất định, bởi vị trí của họ trong nền kinh tế. Ngân hàng là trung gian. Họ vừa cho vay vừa đi vay”.

Thập kỷ này cũng là thời kỳ tốt để trở thành nhân viên ngân hàng. Tổng tiền lương của 6 ngân hàng lớn nhất đã tăng từ 148 tỷ USD vào 2013 lên 154 tỷ USD vào 2019, bất chấp hoạt động cắt giảm lao động.

Và khi đại dịch COVID bùng phát, chính phủ đã tung ra gói cứu trợ hàng trăm tỷ USD cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, còn Fed mua hàng nghìn tỷ USD tài sản. Sự hỗn loạn trên thị trường đã mang lại biến động được nhà đầu tư chờ đợi. Các tập đoàn xếp hàng để được đi vay, huy động vốn hoặc mua lại đối thủ.

Đầu năm 2020, các nhà phân tích cho rằng lợi nhuận khổng lồ của Phố Wall đã kết thúc. Thay vào đó, ngân hàng đóng vai trò tạo ra những “công ty mua lại với mục đích đặc biệt” hay SPAC. 

Vào năm 2021, các ngân hàng cảm thấy nền kinh tế đang tốt, và đã giải phóng một số khoản dự trữ, giúp lợi nhuận đi lên. Khi xung đột Ukraine nổ ra vào 2021, biến động thị trường tiếp tục giúp ngân hàng thu về lợi nhuận lớn.