Xuất khẩu tôm sang Mỹ đứng trước rủi ro giảm mạnh trong quý I/2026
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) dẫn số liệu từ Cục Hải quan, luỹ kế 11 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Trong đó, riêng tháng 11, kim ngạch đạt 393 triệu USD, tăng 14%.
Trung Quốc tiếp tục là thị trường tăng trưởng mạnh nhất của xuất khẩu tôm Việt Nam năm 2025, dẫn đầu về kim ngạch và đặc biệt ưa chuộng các sản phẩm sống, tươi, chủ yếu là tôm hùm, với mức tăng trưởng ba chữ số. Tôm chân trắng chế biến cũng ghi nhận mức tăng tích cực nhờ nhu cầu tại các đô thị lớn của nước này.
Tuy nhiên, cạnh tranh ở thị trường này đang ngày càng gay gắt khi Ecuador và Ấn Độ chiếm ưu thế phân khúc giá rẻ, còn Việt Nam và Thái Lan cạnh tranh ở phân khúc cao cấp, chế biến. Dù có lợi thế về vị trí địa lý, doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt yêu cầu ngày càng chặt chẽ về hải quan, truy xuất nguồn gốc và kiểm soát biên mậu.
VASEP dự báo nhu cầu nhập khẩu tôm tại Trung Quốc dự kiến duy trì cao đến quý IV/2025. Đầu năm 2026, nhu cầu dự kiến vẫn cao nhờ mùa lễ hội và Tết Nguyên đán, song tốc độ có thể chững lại sau cao điểm.
Ở chiều ngược lại, Mỹ là thị trường chịu nhiều sức ép nhất trong năm 2025 do tác động kép từ thuế chống bán phá giá POR19 và các chính sách thuế đối ứng. Chi phí tuân thủ gia tăng khiến giá tôm chân trắng Việt Nam xuất sang Mỹ trong quý III tăng lên mức 12,8 – 14,1 USD/kg, còn tôm sú tăng lên mức 17,9 – 20,4 USD/kg. Điều này tạo áp lực cạnh tranh đáng kể so với Ecuador và các nhà cung cấp Nam Á.
Nửa cuối năm nay, xuất khẩu tôm sang Mỹ mang tính phòng thủ, tập trung giao hàng sớm trước thời điểm áp thuế. Nếu POR19 giữ nguyên, VASEP dự báo kim ngạch quý I/2026 có thể giảm mạnh.
Dù vậy, với kim ngạch 11 tháng vượt 4,3 tỷ USD, xuất khẩu tôm Việt Nam được kỳ vọng sẽ đạt 4,5 - 4,6 tỷ USD trong năm 2025, mức cao nhất từ trước đến nay. Sang năm 2026, VASEP cho rằng triển vọng sẽ trở nên thận trọng hơn do áp lực thuế và chi phí, song dư địa tăng trưởng vẫn còn nếu doanh nghiệp tiếp tục mở rộng thị trường trong khối CPTPP, EU, Trung Đông và tối ưu sản phẩm giá trị gia tăng.
11 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ đạt 754 triệu USD, tăng 7%. Trong đó, tháng 11 chỉ mang về 52 triệu USD, giảm 7% do tác động từ các biện pháp phòng vệ thương mại của Mỹ.
Theo VASEP, xuất khẩu trong các tháng cuối năm chậm lại là hệ quả của việc doanh nghiệp đã đẩy mạnh giao hàng từ tháng 8 và 9 khi Mỹ công bố mức thuế chống bán phá giá sơ bộ POR19 ở mức cao. Dù vậy, nhu cầu vẫn ở mức khả quan, đặc biệt đối với các sản phẩm giá trị gia tăng, vốn là lợi thế của Việt Nam.
Trước đó, vào tháng 6, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với lệnh áp thuế chống bán phá giá (CBPG) tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam trong giai đoạn tháng 2/2023 - 1/2024.
Trong đó, Công ty STAPIMEX cùng 22 doanh nghiệp khác bị áp mức thuế bán phá giá sơ bộ lên tới 35,29%, cao nhất kể từ khi Việt Nam tham gia các kỳ rà soát hành chính của vụ kiện chống bán phá giá tôm tại Mỹ.
