VASEP nhận định, so với các FTA đã ký trước đó của Việt Nam với các nước, VKFTA không thực sự mang lại nhiều thuận lợi cho ngành cá ngừ.

Sau 5 năm kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Chile có hiệu lực, năm 2014, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Chile đã tăng từ 1,4 triệu USD lên gần 10,2 triệu USD, tăng 633%.

Năm 2010, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang ASEAN đã tăng 190%, từ mức 6 triệu USD của năm 2009 lên gần 17,5 triệu USD năm 2010. Và cho đến năm 2018, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang ASEAN đã tăng gần 3 lần so với năm 2010 lên hơn 50 triệu USD.

Với sự tăng trưởng này, Trung Quốc đang là thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn thứ 5 của Việt Nam sau Mỹ, EU, Israel và ASEAN.

Ngày 14/1/2019, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã chính thức có hiệu lực với Việt Nam. Như vậy, Việt Nam đã trở quốc gia thứ 7 thực thi Hiệp định này.

VASEP nhận định EU vẫn áp dụng hạn ngạch miễn thuế nhập khẩu cho 25.000 tấn thăn/philê cá ngừ hấp chín từ các nước thứ ba không có thỏa thuận thương mại với khối này. Do vậy, các nước EU vẫn tăng cường nhập khẩu cá ngừ từ Việt Nam nhất là trong bối cảnh hai bên sắp tiến tới kí kết chính thức hiệp định thương mại tự do.

Tính đến đầu tháng 3, hoạt động sản xuất, xuất khẩu của các doanh nghiệp cá ngừ này vẫn đang tiếp tục đảo lộn do những lô hàng nhập khẩu vẫn còn nằm tại cảng vì không được kiểm dịch để thông quan

Kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Canada tháng 10 đạt 1,6 triệu USD, tăng 119% so với cùng kỳ năm ngoái. Thế nhưng thị phần cá ngừ Việt Nam tại thị trường này lại đang giảm do phải san sẻ với các nước ASEAN.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), trong tháng 10, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam có nhiều chuyển biến tốt, đặc biệt tại một số thị trường như Mỹ, EU, Israel và dự báo tiếp tục tích cực vào cuối năm.

Philippines là nước XK cá ngừ đóng hộp lớn thứ 3 châu Á sau Thái Lan và Trung Quốc. Khác với ngành chế biến cá ngừ Thái Lan phải phụ thuộc nhiều vào cá ngừ nguyên liệu NK, Philippines có ngành khai thác cá ngừ nội địa rất lớn, có khả năng cung cấp gần như toàn bộ nguyên liệu cho ngành chế biến đồ hộp. Tuy nhiên, trong 5 năm trở lại đây, do nguồn lợi cá ngừ ngày càng giảm và lệnh cấm được áp dụng tại các vùng biển nên sản lượng khai thác của nước này giảm, khiến Philippines phải tăng cường NK cá ngừ từ các nước. Hiện nước này đang là thị trường NK cá ngừ lớn thứ 11 trên thế giới.

Trong bối cảnh XK cá ngừ sang các thị trường chính trong tháng 9 đều giảm, Canada nổi lên như một điểm sáng với mức tăng trưởng đáng chú ý 142% so với tháng 9/2017.

Giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Tây Ban Nha trong tháng 9 tăng tới 336%, nâng tổng giá trị xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm lên gần 20 triệu USD, tăng 75% so với cùng kì năm ngoái.

Có 14 quốc gia ở Trung Đông hiện đang nhập khẩu cá ngừ Việt Nam, với Ai Cập, Saudi Arabia, Israel là ba nước nhập khẩu lớn nhất, lần lượt chiếm 21%, 19% và 11%.

Theo số liệu thống kê của Eurostat, sau khi NK thăn/philê cá ngừ vây vàng hấp chín đông lạnh NK vào EU trong năm 2017 tăng đột biến, khối lượng NK dòng sản phẩm này trong nửa đầu năm 2018 giảm 11%. Tổng khối lượng NK dòng sản phẩm này từ bên trong và ngoài khối EU hiện tại đạt 32.903 tấn, giảm nhẹ so với mức 37.000 tấn của năm 2017.

Việc Việt Nam bị EU cảnh báo thẻ vàng đã tác động làm giảm xuất khẩu các sản phẩm thủy sản khai thác sang EU thời gian qua và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những tháng cuối năm, điều này sẽ tác động đến kết quả xuất khẩu hải sản nói chung.