Vì sao giá vé máy bay giảm sàn, còn 1 triệu cho khứ hồi HN - TP HCM?

Giá vé máy bay Việt vừa có cú "nhào lộn" hiếm thấy chỉ trong chưa đầy 1 tháng. Nếu đặt vé máy bay khứ hồi trên trục vàng TP.HCM - Hà Nội vào cuối tháng 1/2020, hành khách sẽ phải chi trả mức giá thấp nhất khoảng 6 triệu đồng mà vẫn phải di chuyển vào giờ sáng sớm và tối muộn.

Câu chuyện đã thay đổi hoàn toàn nếu mua vé trên cùng hành trình và di chuyển vào cuối tháng 2/2020. Giá vé lao đầu giảm 5-6 lần, chỉ còn ở mức 1 triệu đồng.

Dư thừa 401 chuyến/tuần

Ngày 1/2, Cục Hàng không Việt Nam buộc phải thông báo hủy toàn bộ phép bay đã cấp và tạm dừng cấp phép các chuyến bay mới khai thác giữa Việt Nam và Trung Quốc. Lượng máy bay của các hãng trở nên dư thừa đột xuất.

Theo thống kê của Cục Hàng không trong giai đoạn 1-7/2, tức 1 tuần sau khi dừng khai thác các đường bay giữa Việt Nam và Trung Quốc, tổng sản lượng khách của hàng không Việt đạt 1,95 triệu khách, giảm 4,5% so với cùng kỳ 2019, trong đó thị trường quốc tế giảm 14,1%.

Trước khi xuất hiện dịch bệnh do Covid-19 gây ra, 3 hãng hàng không của Việt Nam khai thác 87 đường bay thường lệ và thuê chuyến (charter) đến 54 điểm tại Trung Quốc, tần suất 401 chuyến/tuần.

Vừa tăng lượng máy bay đi thuê để phục vụ cao điểm Tết Nguyên đán 2020, các hãng không thể giảm đột ngột số máy bay này khi dịch cúm do virus Covid-19 bùng phát, "đóng băng" đường bay giữa Việt Nam và Trung Quốc.

401 chuyến bay mỗi tuần đột ngột phải dừng khai thác khiến lượng máy bay phục vụ thị trường Trung Quốc của các hãng hàng không Việt phải trở về phục vụ thị trường nội địa và các thị trường khác, tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tình thế.

Lượng cung khổng lồ phục vụ thị trường Trung Quốc đột ngột đổ ào ạt vào thị trường nội địa đã khiến các hãng phải cạnh tranh về vé vì dư cung. 

Mức giảm còn sâu hơn khi nhu cầu của thị trường sau Tết Nguyên đán cũng đã đi xuống nhiều so với mức trước Tết. Hiếm thấy trong giai đoạn cùng kỳ các năm trước, giá vé của Vietnam Airlines trên trục vàng còn rẻ hơn hàng không giá rẻ.

Hệ quả của việc lượng ghế cung ứng tăng đột biến là giá vé cũng giảm sâu. Hiện giá vé khứ hồi TP.HCM - Hà Nội khởi hành cuối tháng 2, đầu tháng 3 chỉ còn trên dưới 1 triệu đồng, giảm 5-6 lần so với trước đó chỉ chưa đầy 1 tháng.

Tâm lý "ngại bay" do dịch

Trong khi lượng cung tăng đột biến, lượng cầu lại giảm mạnh do tâm lý ngại di chuyển đường hàng không do dịch bệnh diễn biến phức tạp. 

Dù nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đã khẳng định di chuyển bằng máy bay trong mùa dịch an toàn không thua kém, thậm chí là an toàn hơn các phương tiện giao thông công cộng khác, hành khách vẫn cân nhắc chuyện bay vào thời điểm này.

Dịch Covid-19 cũng khiến nhu cầu du lịch sau Tết giảm mạnh, tác động gián tiếp tới ngành hàng không. Khuyến cáo của cơ quan chức năng khiến hành khách có tâm lý ngại đến những điểm du lịch đông người, gần vùng có ca nhiễm.

Bên cạnh nguồn cầu từ khách Việt, theo báo cáo của Cục Hàng không, việc dừng khai thác thị trường Trung Quốc khiến các hãng hàng không Việt mất doanh thu của trung bình 400.000 khách/tháng và một lượng không nhỏ doanh thu từ nguồn khách này trên các đường bay nội địa. 

Đây là thiệt hại gián tiếp do khách bay Trung Quốc không thể tự do di chuyển trên các chặng bay nội địa Việt Nam vì dịch.

Tổng thiệt hại cả trực tiếp và gián tiếp được hãng hàng không báo cáo cơ quan chức năng ước tính lên tới 10.000 tỷ đồng. Thông tấn quốc tế cũng đưa tin Vietnam Airlines đang "hụt" 250 tỷ đồng doanh thu mỗi tuần vì ngừng bay Trung Quốc.

Để giảm lượng máy bay dư thừa do dịch, Vietnam Airlines vào 11/2 đã thông báo sẽ cho thuê một số máy bay của hãng, bao gồm máy bay A321, A350-900 hoặc Boeing 787-9/10. 

Cũng do cạnh tranh gắt gao lượng khách hiếm hoi còn lại, các hãng đã giảm mạnh giá vé và đưa ra nhiều chương trình ưu đãi cho khách bay hành trình nội địa.

Theo Cục Hàng không, nếu dịch được kiểm soát trong tháng 4/2020, lượng khách thông quan tại các cảng hàng không trong năm 2020 sẽ đạt khoảng 119 triệu lượt (giảm 2,1% so với năm 2019).

Nếu đến tháng 6/2020 kiểm soát được dịch, lượng khách sẽ chỉ đạt khoảng 111,6 triệu lượt (giảm 4,2%). Nếu đến tháng 8/2020 kiểm soát được dịch, lượng khách thông quan sẽ chỉ còn khoảng 98,5 triệu lượt (giảm 15,5%).