Vì sao bầu cử Mỹ 2020 lại biến thành cuộc đua của hai 'ông già'?

"Tôi thức giấc và cảm thấy rất tốt", Tổng thống Trump nói với những người ủng hộ ở Arizona, vỗ mạnh vào bục phát biểu lúc mô tả quãng thời gian chữa trị COVID-19 ở bệnh viện. "Tôi nói: "Đưa tôi ra khỏi đây"! Bùm! Siêu nhân!"

Khi ông Trump nhái lại cảnh Siêu nhân xé toạc chiếc áo sơ mi của mình để lộ logo "S", đám đông hô vang: "Siêu nhân! Siêu nhân! Siêu nhân!".

Ông Trump – năm nay 74 tuổi và bị béo phì - có vẻ rất sốt sắng chứng tỏ sức khỏe của mình. Ông đang chiến đấu với đối thủ thậm chí còn già hơn: ông Biden sẽ bước sang tuổi 78 vào tháng tới. Nếu thắng cử, ông Biden sẽ vượt mặt kỉ lục của ông Trump và trở thành tổng thống Mỹ già nhất lịch sử.

Theo tờ The Guardian, những con số trên có vẻ rất bất thường trong một xã hội thường xuyên thần tượng tuổi trẻ. Nhưng khát khát khao cho sự thay đổi của cử tri không ngăn cản cuộc bầu cử 2020 trở thành cuộc đua giữa hai người đàn ông trong độ tuổi thất thập.

Nhiều người đã tranh cãi về việc liệu những gánh nặng về thể chất và tinh thần của tuổi già có ảnh hưởng đến việc ra quyết định của người nắm giữ nút phóng hạt nhân hay không.

Hiểu rõ những lo ngại của cử tri, tháng 12 năm ngoái chiến dịch của ông Biden đã công bố hồ sơ y tế khẳng định cựu phó tổng thống là "một người đàn ông 77 tuổi khỏe mạnh, hoạt bát, đủ sức khỏe để thực hiện thành công các nhiệm vụ của tổng thống".

Trong khi đó, ông Trump "vẫn khỏe mạnh" theo kết quả cuộc kiểm tra sức khỏe mới nhất được công bố hồi tháng 6.

Nhưng ông Trump đã tìm cách tận dụng vấn đề tuổi tác để hạ bệ đối thủ. Ông tuyên bố "Joe buồn ngủ" bị suy giảm nhận thức, lão suy hoặc thậm chí mất trí nhớ.

Ông Biden đáp trả kịch liệt trong cuộc phỏng vấn với đài CBS cuối tuần trước: "Trump nghĩ rằng vụ tấn công 11/9 là cuộc tấn công 7-Eleven (tên một chuỗi cửa hàng tạp hóa). Thế mà ông ta lại dám nói về chứng mất trí nhớ. Tất cả những gì tôi có thể nói với người dân Mỹ là hãy theo dõi tôi, xem những gì tôi đã làm và sẽ làm. Hãy nhìn tôi. Hãy so sánh sự nhạy bén về thể chất và tinh thần của chúng tôi. Tôi rất vui khi các bạn so sánh".

Các chuyên gia phân tích nói rằng chiến thuật của ông Trump có thể bị các cử tri lớn tuổi coi là xúc phạm và phản tác dụng. Họ cũng chỉ ra những lần ông Trump nói lắp hoặc dùng từ sai, bước đi không vững lúc xuống dốc nói chuyện với học viên quân sự tại trường West Point.

Tuổi tác của ông Trump một lần nữa thành tâm điểm khi ông bị nhiễm COVID-19 hồi đầu tháng 10. Căn bệnh này đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi.

Tuy nhiên, ông Biden còn là ứng viên tổng thống khác thường hơn ông Trump. Sau năm 1964, các tổng thống Đảng Dân chủ đắc cử đều dưới 55 tuổi. Trong khi đó, các ứng viên của Đảng Cộng hòa có xu hướng lớn tuổi hơn.

Ông Wendy Schiller, Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Brown cho biết: "Hệ thống đề cử của các đảng phái chính trị thường chọn ra những ứng viên già hơn. Nguyên nhân là các ứng viên thành công cần phải có kinh nghiệm chính trị và quan hệ với những nhà hoạt động trong bang để chiến thắng bầu cử sơ bộ".

Ông Schiller nói thêm: "Người Mỹ hiện nay sống lâu và sống khỏe hơn bao giờ hết. Do đó thể trạng của Joe Biden 77 tuổi có thể hơn Ronald Reagan lúc 69 tuổi. Donald Trump đã chứng tỏ bản thân là một nhà vận động mạnh mẽ trên đường tranh cử dù 74 tuổi".

Theo tiêu chuẩn Mỹ, ông Trump và ông Biden là hai chính trị gia già nhưng thế giới thì khác. Thủ tướng Winston Churchill 76 tuổi khi tái đắc cử nhiệm kì mới vào năm 1951. Nữ hoàng Anh là nguyên thủ quốc gia lão làng nhất thế giới ở tuổi 94. Nối tiếp bà là ông Raul Castro của Cuba – năm nay 87 tuổi. Thẩm phán Tối cao của Mỹ nắm giữ vị trí của họ tới lúc chết.

Ông Drexel Heard, Giám đốc 34 tuổi của Đảng Dân chủ Hạt Los Angeles nói: "Tôi không nghĩ rằng tuổi tác là một yếu tố lớn trong cuộc bầu cử tổng thống. Nhưng trong các cuộc bầu cử cấp thấp hơn (như chạy đua vào Quốc hội), chúng ta đang thấy ngày càng nhiều ứng cử viên trẻ hơn tranh cử. Đây là tia sáng cho câu hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?"

"Joe Biden luôn nói rằng ông là tổng thống chuyển tiếp và ông biết rõ điều gì sẽ diễn ra tiếp theo. Đó là một phần lí do ông chọn Thượng nghị sĩ Harris làm bạn đồng hành tranh cử".

Ông Biden từng miêu tả bản thân là "cầu nối" giúp "nâng đỡ thế hệ lãnh đạo tiếp theo". Những bình luận này khiến nhiều người đồn đoán rằng bà Harris sẽ tranh cử kế nhiệm Biden nếu họ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử 2020.

Trong hai chu kì bầu cử sơ bộ của Đảng Dân chủ trước đây, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, hiện 79 tuổi, đã cho thấy rằng tuổi tác không phải là rào cản đối với việc tranh cử quyết liệt và thu hút cử tri trẻ.

Theo The Guardian, dù chưa chắc ông Biden có thể truyền cảm hứng cho giới trẻ như ông Sanders, nhưng những người trẻ tuổi đã bỏ phiếu tin chắc rằng ông Biden sẽ đè bẹp ông Trump.

Một xu hướng đáng ngạc nhiên khác đang diễn ra ở nhóm cử tri cao tuổi. Trong 4 cuộc chạy đua tổng thống gần đây nhất, ứng viên Đảng Cộng hòa được nhiều sự ủng hộ của cử tri cao tuổi hơn, với cách biệt khoảng 10 điểm %.

Nhưng COVID-19 đã tác động đặc biệt nặng nề tới nhóm cử tri này. Có vẻ đây là nguyên nhân khiến độ yêu thích dành cho ông Trump suy giảm.

Ông Trump bị ông Biden bỏ xa hơn 20 điểm % trong nhóm cử tri cao tuổi, theo các cuộc thăm dò gần đây của CNN và Wall Street Journal/NBC News. Cú xoay chuyển này có thể là đòn chí mạng tại các bang như Arizona và Florida - những nơi có số lượng lớn cư dân trong độ tuổi về hưu.